Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

biorachaí (11)

+
biorach 2
Buailfe mise biorachaí, hébrí cé'n chaoi a racha liom.
TUILLEADH (10) ▼
Sceannfa mé biorachaí rómham, is cuma cé'n chaoi a dtiocfa an saoghal dhom.
Ní leigfe mise biorachaí thar mo dhorus, chomh uain's 'bheidheas tada agham.
Bailigheadh le biorachaí anois; sin é an deasú (an gléas) ar bhiorrachaí (iad a bhualadh).
Mo chuach mé fhéin, nar leig biorachaí tharm ariamh, mara mbeinn feidheartha ar fad.
Tá biorachaí a' teacht ag mo dhorus (i.e ag dul tharm) ar feadh na h-oidhche a's gan goir agam drannadh leo(b).
Tá mo ghlaic bánuighthe a' bualadh biorachaí beaga, truaillighthe leat, i gcaitheamh na h-oidhche = bhíodh cártaí beaga fánacha leis a' gceann eile, a' teacht isteach buaidhteach (nó biorach) faoi i gcomhnuidhe, a's chailleadh sé cartaí maith dhá mbualadh.
Is ait na cártaí atá mé 'chailleadh le biorachaí fánacha.
Ní minic leis biorachaí a leigean thairis, gan snaidhm a thabhairt uaidh, má bhíonn tada de'n rath aige.
Fanócha biorachaí uaimse feasta, deirimse leat, th'éis an iarrtha sin.
Is fada anall fúmsa a tháinic biorachaí, a's a fhusacht dóib fanacht sa mbaile. Ach ní thiocfa siad aríst ann (nuair a bhuailfeadh duine snaidhm ar dhuine a tháinic faoi, a's nar cheart dó a theacht faoi; narbh é áit é)