→
fál
fháil (50+)
→
fearadh
Ba fearadh do sheandaoine an pinsean ar chaoi ar bith. Is iomaí seanduine a gheobhadh anó agus amhgar dhá uireasa. Ach ó thosaigh siad dhá fháil tá cion orthu deirimse leat
+
→
fios
Dhá dtugtaí fios mo shaoil dom, is túisce a thabharfainn roghain ar an scéal sin a fháil amach. Tá mé ar bís go mbeidh a fhios agam céard a thug ann é, nó an ag iarraidh mná a bhí sé
TUILLEADH (1) ▼
Is beag an fhios (de fhios?) a bheadh le fáil uaidh fhéin, ach is mian leis chuile fhios a fháil — chuile eolas, chuile scéal, chuile thuairisc
→
fliuchán
Caithfidh an fliuchán a chuid fhéin a fháil. Deir siad nach mór deachma na sláinte a íoc — má fhaigheann duine fliuchán, beidh slaghdán, tinneas cnámh srl. air
B'fhearr liom iarraidh go mór a fháil ar Sh. 'Sé an fear fobhairne é atá aige. Níl iamh air ach ag maíochtáil leis. Is maith glan a choinneos sé fhéin as chuile thromásc, pé acu sin é
+
→
focal
Dúirt sé liomsa go raibh sé le bróga a fháil go gairid, fiche péire nó mar sin, agus chuir mé focal ar phéire — dúirt mé leis péire a choinneáil dom agus go gceannóinn iad nuair a gheobhadh sé iad
TUILLEADH (1) ▼
Tá sé i bhfocal agamsa le teacht ar páí agam an tseachtain seo chugainn. 'Sé díol an diabhail é má thugann sé uain d'aon duine eile. Ach tá an-sceanadh air. Ní féidir fir fánaí a fháil
→
folach 1
Ní mór dhaoibh cupla folach a fháil le aghaidh an charraigín siúd. Tá sé gealta anois, nó mura bhfuil, tá sé sách fada ag tuaradh ar chaoi ar bith.
+
→
foláir
Níorbh fholáir duit sé phunta dhéag a fháil ar an dá ghamhainín sin anois le bheith íoctha iontu. Nár thug tú fhéin aon phunta dhéag orthu?
TUILLEADH (1) ▼
Níorbh fholáir don talamh múirín báistí a fháil anois. Tá sé dóite dhá uireasa
M'anam nach beag dom a bhfuil ag fortabháil orm cheana agus gan tusa a dhul ag cur tuillidh orm. Cén chaoi a bhféadfainnse a bheith san airdeall ar do chuid beathach. Tá mo chuid fhéin ag déanamh cíor tuaifil díom. Má ba leat féarach a cheannacht, bhí agat é a fháil in aice láthair: sin nó ligean dó ar fad. Bheadh bó trí lá báite nó basctha ansin thuas shul má gheofaí í
→
framsáil
Ní iarrfadh sí aon bhuille maitheasa a dhéanamh go héag ach cead framsáil a fháil ar bhóithrí
→
freagair
Dhá bhféadainn leathbhróig eile a fháil anois a d'fhreagródh di sin, bheadh liom. Dheamhan poll ná púirín uirthi sin. Meas tú nach ndéanfadh gréasaí leathbhróig dom?
→
fáideog
An bhfeiceann tú an changailt atá ar an asal sa síol féir! Dar brí an leabhair tharraing sé (cic) orm, nuair a shíl mé a dhul ina éadan! Sin é an diabhlánach! Tá sé mar a bheadh cat ann ag cangailt páideoige anois. Beidh scéal agat air a bhithiúnaigh, ar feadh mise maide maith téagarthach a fháil!
→
fánaí 1
Ní féidir fir fánaí a fháil anois — fir a ghabhfadh ar páí leat de réir an lae nó na seachtaine; ní spailpíní iad go háirid cé go dtabharfaí ar spailpíní é; d'fhéadfadh do chomharsa bhéal dorais a bheith ina fhear fánaí agat
→
fóir
Dhéanfainn rud ar bith anois le fóiriúint a fháil ar (ó) na daitheachaí seo. Tá an fhiacail ina dhá leith. Teagann driog inti amantaí agus shílfeá go dtógfadh sí an ceann díom. Tá mo chiapadh ceart faighte agam uathu
→
cabaíl
Dhá mbeadh sé chomh maith lena dtáinig ariamh, dheamhan gnaithe aige aon léargas a fháil ar na cúrsaí seo, arae ní ligfeadh an chabaíl dhó é a choinneáil aige fhéin.
+
→
caidéis
Nach maith a chaithfeadh sé caidéis a fháil duit! — caint a dhéanamh fút nó suntas a dhéanamh dhuit ar bhealach eicínt, nó thú a mholadh gan bail ó Dhia a chur ort, nó a mhacasamhail.
TUILLEADH (2) ▼
Más le duine caidéis a fháil do dhuine ná do bheithíoch, 'sé an rud is lú dhó bail ó Dhia a chur air.
Ní bheadh biorán puintín agat nach gcaithfeadh an bhean chéanna caidéis a fháil dó.
Tá sí chomh caidéiseach agus gur beag nach dteastódh uaithi fios a fháil céard a d'ith tú le do bhricfasta ar maidin.
→
cairín
Más leat a dhul ar cúlóig, ní foláir dhuit mála a fháil le cur fút fhéin ar chairín an chapaill. Tá an capall sin chomh suaite sin agus go dtiocfadh a gorúnaí thríot mar a bheadh snáthadaí ann.
Go dtuga Dia ciall duit! Ní fhéadfá aon pháipéar a léamh ansiúd le a mbíonn de chantaireacht chainte ann. Dar mo leabhar, is geall leis an Dáil scaití é. Ach ní bhíonn aon chuideachta ann mura dtosaí P. fhéin. Sin é atá in ann brabach a fháil ar chuile dhuine.
→
carcair
Tá carcair mhealltrachaí ar chúl mo chinn agus tá sé ag cinnt orm rud ar bith a fháil le caitheamh a chuirfeadh ar gcúl iad.
→
ceal 1
Má tá i ndán is go gcoinneofar an scéal seadaithe i bhfad eile, tiocfaidh mise siar de mo shiúl ionsaí agus inseoidh mé suas dhá béal gurb é a mac fhéin a tharlaigh leis na fataí le airgead fags a fháil. Déanadh sí a rogha ceal di sin má thograíonn sí.
→
ceas
'Cheannaigh mé cupla ronnach do Sh,' adeir sí, 'tá ceas aige air fhéin leis an bhfeoil, agus tá sé gráinithe uirthi. Ní mór dhó malrait bídh a fháil.' Shantaigh mé fhéin a rá léithe go mba gearr ó ba mhaith leis aige na ronnachaí fhéin, ach scaoil mé tharam é. Bhí sé chomh maith dhom
Níl siad ag fáil aon chinnireacht ón té is córa dhóibh é fháil uaidh, agus gan é a fháil uaimse — comhairliú, smachtú. Níl a n-athair ag tabhairt aon chomhairle dóibh ós dó is córa.
Caithfidh mé ciseadóirí a fháil in áit eicínt, agus aimsir lae is bliain a chur air, go ndéana sé sos chiseán agus chiseoga dhaoibh.
→
clóic
Dhá mbeadh an lá ag caitheamh sceana gréasaí, ní chuirfeadh sé aon chlóic air siúd ach feamainn dearg a fháil le tógáil.
→
cobha
Cimín cnoic ab fhearr dóibh an t-am seo 'bhliain. Ní hé an dúrabhán sin agatsa an áit ab fhearr liom caora a fháil anois. Tá sé bunfhliuch agus ní bheadh a fhios agat nach cobha a bhuailfeadh iad ann.
Tá an t-iasc carraige sin ar fad coilgneach le n-ithe. Níor mhór do dhuine iasc mór le aon tsubhachas ná aon tsolamar a fháil orthub.
B'fhearr dhuit coinicéar mná a fháil in áit eicínt a chuirfeadh an t-earrach thart duit, agus gan thú fhéin a chur síos sa talamh le obair an t-earrach seo aríst.
→
colg
Ní féidir breith ar bhod gorm lena bhfuil de choilgní air, agus tá sé amhlaidh le n-ithe. Is deacair solamar ar bith a fháil air lena bhfuil de chnámha ann.
→
comaoin
Tuilleadh ghéar choscartha den mhí-ádh ag Sasana anois. Pé brí céard a gheobhadh sí, ní bheadh sí a fháil ach comaoin a láimhe féin. Ba mhaith uaithi fhéin créatúlacht a dhéanamh.
+
Dheamhan an miste leis siúd faoina ól i ngan fhios nó i gcomhfhios, ach é fháil lena ól. Tá an dúil chráite aige ann.
TUILLEADH (1) ▼
Ní fhéadfadh sé cianóg rua a fháil anseo i ngan fhios ná i gcomhfhios, hé brí cá bhfuair sé é. Ach murach go bhfuair sé in áit eicínt é, ní fhéadfadh sé a bheith aige.
→
corradh
Nach diabhaltaí an aois atá sé a fháil! Tá sé corradh ar dheich mbliana is cheithre fichid anois, agus dheamhan a dhath mairg fós air, cé is moite dhá amharc.
+
Cén chaoi a dtaitneodh sé leat fataí cosnochtaithe a fháil dhá cheann de ló mar a bhí ann nuair a bhí mise ag éirí suas? Agus chaithfeá dhá uair oibre a bheith déanta agat ar maidin sula bhfaightheá na fataí fhéin!
TUILLEADH (1) ▼
Is beag an mheas a bheas aige siúd ar bhéile fataí cosnochtaithe, agus an chleachtadh atá aige ar bheadaíocht agus bealtaíocht a fháil sa mbaile.
Deir na seanfhondúirí gurb iad an dá rud is siúráilte amuigh comhar na gcomharsan agus cothromacan síne na huaire. Well, níl locht ar bith ar chothromacan síne na huaire, ach 'sé mo mheas go bhfuil comhar na gcomharsan caite in aer. D'fheicinnse le mo linn fhéin iad agus dheamhan ceann oibre dhá mbeifeá a dhéanamh — crapadh an fhómhair, ag baint mhóna, ná ag bualadh coirce — nach mbeadh daoine sa mbealach ar a chéile a chúnamh dhuit. Ach dheamhan meitheal a d'fheicfeá in aon áit anois. Caitheadh an obair sin i gcártaí. 'Sé do chlochneart é scorach a fháil a ligfeadh súgán dhuit, tada leis.
Tá tú ar an gcéithireacht aríst. Dheamhan easna dhíot nó tá sé ort. Ach ní fhéadfá é (an slaghdán) a ligean thart, gan poc dhe a fháil.
→
cóipís
Dar príosta muise, chuaigh sé fhoisceacht mbeannaí Dia dhó é a fháil garbh aréir faoina chuid cóipíse.
+
→
baile
Níl aon teach istigh ar an mbaile nár shiúil sé, agus chinn air tada a fháil ina dhiaidh sin.
TUILLEADH (1) ▼
Shíl mé nach ndéanfainn de mhoill ach feadh is mé an ceap a fháil, ach chinn orm imeacht uaithi. Ó deir siad nach ionann a dhul don bhaile mór agus é a fhágáil.
+
→
bannaí 1
Ligeadh amach ar bhannaí é, ach chinn air aon duine fháil a thiocfadh i mbannaí air.
TUILLEADH (2) ▼
Tiocfaidh sé rite leis duine a fháil a sheasfas bannaí dó.
Tiocfaidh an bainc anuas ar na bannaíocha mura n-íoca seisean é. Deirimse leat go gcaithfidh an bainc a gcuid fhéin a fháil, pé ar bith cén súisín a íocfas é.