Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

snámh (18)

 
Tá sé in ann snámh idir dhá uisce
+
Tá an damhán alla ag snámh. Cuirfidh sé éadaí nua chugat — chítear an damhán alla ag snámh scaití. Deirtear an uair sin go gcuirfidh sé éadaí nua chuig duine
TUILLEADH (1) ▼
Éadaí nua riu! Breathnaigh suas ansin sna cúinní féint a bhfeicfeá aon damhán alla ag snámh iontu. 'Sé a chuirfeas na héadaí nua chugat. Tá tú astu dhá uireasa
 
dán
"An té nach bhfuil a fhios aige le snámh, níl i ndán dó ach é a bháthadh" (seanfhocal) — "namhaid í an cheird gan í a fhoghlaim"; an té a rachas ag plé le rud chor ar bith, ba cheart dó fios a bheith aige lena dhéanamh, mar níl sé ach ag cur as dó féin mura mbeidh a fhios
 
Lá de na laethanta deannachtacha sin i dtús an Aibreáin a bhí ann: laethantaí na seanbhó. Bhí mé ag fódú súileog fhataí i ngarraí Mh. G. Ar éigean saoil a bhí mé in ann seasamh ar an iomaire idir dhá ráig. Shantaigh mé míle uair a dhul abhaile, ach déarfainn liom féin aríst nuair a d'fheicfinn fáfall beag triomaigh aige, go mbaininn scaitheamh eile amach. Tháinig P. anuas an bóithrín agus chuir sé cara chainte orm. 'Cá'il tú ag dul,' adeirim féin. 'Síos ar snámh,' adeir sé. Shíl mé féin gur ag déanamh grinn a bhí sé, gur chuala mé aríst ag dream a bhí síos ag an gcladach nárbh ea. Ní raibh sé seachtain ón lá sin go raibh sé i mBéal Átha na Sluaighe (sa ngealtlann)
 
D'fheicfeá deargadaol i chuile áit. Is minic a bhíos siad ag snámh ar an urlár ansin. Bíonn brat acu i móin freisin. Níl sé dhá lá fós ó chonaic mé maistín de dheargadaol ansin amuigh ar an mbóthar. Brúigh do chois air sin i chuile áit dhá bhfeice tú é. Is ceart é a mharú. Leis an Diabhal an deargadaol. Nach ndearna sé feall ar Mhac Dé! — creidtear seo. Buailtear cois air i gcónaí
 
Mise i mbannaí muis nach den díogha an cupán tae a bhí sí a ól. Bhí sé chomh buí le ór agus shnámhfadh an spúnóg ann, bhí sé chomh láidir sin. Ba bheag ab ionann é agus an scodalach tae agus coffee a bhíos againne. Tá sí siúd ag fáil tae as éadan as Sasana. Deile cé as a bhfaigheadh sí é
 
dóirt
Ná bac le ól! Bhí sé ina dhórtadh ann. Thiocfá ar snámh ann
 
Théis chomh galánta agus atá sí, bhí mé taobh thiar di ag an aifreann Dé Domhnaigh agus meas tú nach raibh páin de dhreancaid ag snámh uirthi
 
driog
Rug sé ansin orm in aice an ailt. 'Sé a raibh ann go bhfeicfeá lorg ann agus níor tháinig deoir fhola. Ach mura dtáinig, bhí pian ann. Timpeall is leathuair ina dhiaidh sin d'airigh mé na driogannaí cráite ag snámh suas thrí mo láimh — suas go gualainn, agus níor fhan mothú ná arann i gcrobh mo láimhe. Chuir mé fios ar an dochtúr de léim. Níor mhór dhom féin gur chuir. Dhá bhfágainn leathuair eile í adeir sé, bhí mo chnaipe déanta. Chaithfí an láimh a bhaint anuas ón ngualainn díom
 
droim
D'fheicfeá é mar a bheadh corc ann ag snámh ar dhroim na farraige
+
Thug siad isteach an míol mór i ndiaidh na curaí nó go raibh sé istigh ionann is ar an talamh acu. Ar a dhul síos dóibh lá arna mhárach lena fheannadh agus leis an ola a bhaint as, nach raibh sé snáfa isteach faoin dubhlaoisc ansin thoir ag an aill. Níorbh fhéidir a thabhairt as
TUILLEADH (1) ▼
Is minic a chonaic mé na ballachaí ag snámh isteach faoin dubhlaoisc ansin agus mé ag breathnú orthu as seo. Tá faoi na huláin sin beo leo. Dhá mbeadh dorú agat, ba gearr a bheifeá ag marú strapa éisc ann …
 
Is dochreidte an scéal go mbeadh dubhshnámh an méid sin ag bád ar bith: dhá fhichead lá faoi uisce. Nach diabhlaí nach bplúchtar iad. Ach ní chreidfinn go mbeidís an t-achar sin ag dubhshnámh. Seachain théis an oiread seo dubhshnámh nach gcaitheann siad a dhul ag snámh. Ar ndóigh ar an gcaoi a bhfuil tusa ag caint sháraigh siad na faoitíní
 
dúil
Bhí a shúile ag snámh ina cheann le dúil i dtobac
 
Tá Tóchar na Duirlinge tachta aríst, agus an garraí báite. Shnámhfadh bád mór anois ann. Ní dhéanfaidh sé siúd aon mhaith go dté comhla taobh amuigh sa duirling
 
Ba snámhóir thar cionn é, ach bhí dul ag an bhfarraige air ina dhiaidh sin. Nach iomaí geábh mór a shnámh sé ariamh go ndéana Dia grásta air!
 
Ní féidir a dhul as an bhfarraige mura bhfuil snámh agat