Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

brothtuinn (9)

 
ceal 1
Ó tá sí ag dul sa gceann sin leis, ní chomhnócha mise, go seasa mé thíos ar a h-urlár, a's go n-innsighe mé dhi, cé h-iad brothtuinn bradach na h-eitinne, a's déanad sí a rogha ceal di. Ní fhéadfa sí goirm chúirte a chuir orm ar aon-nós, faoi'n fhírinne.
 
baile
Bhí brothtuinn a' bhaile mhóir a' rith 'na dhiaidh. (féach "brothtuinn").
+
Is deas iad do chomhluadar — brothtuinn shalach na boichteanachta.
TUILLEADH (3) ▼
Is deas a' dream ar bhuail tú bleid orra(b), brothtuinn bhradach na míol = is deas an dream a thogh tú mar chomhluadar (nó a ndeacha tú a' suirghe le duine aca(b)).
Bhí brothtuinn bhrocach sin na Gaillimhe uiliog ar a' mbainis ann, a's chuir siad an áit faoi na gcosa. Diabhal aithne orra(b) nach daoine ar foghnamh iad, le na bhfuil de ghaisce a's de chóirí catha aca(b).
Tá brothtuinn óg ar a' mbaile seo thiar anois, a's ní bheidh sé in araidheacht ag aonduine an bóthar a shiubhail, ach a neartuighe siad.
 
Má d'fhága sí udhachta mhór in a diaidh, is gearr is lón dá dlúth-mhuintir é. Tá brothtuinn aca annseo thoir, agus dhá mbeadh teacht isteach Hyde ar 'chuile dhuine aca, ba ghearr le dhul ar a scóig é
 
Ní fheiceann muide brothtuinn ar bith ins an tír mar na D. Ní call gaisce ar bith dóibh sin. Díogha na ndaoine. 'Ar ndóigh ní raibh de leas-ainm orra sin ariamh thart annseo ach D. an bhacstaí. Ní raibh tada eile aca go dtí le goirid fhéin, ach an bacstaí. 'Sa saoghal a thainig sé go bhfuil tighthe móra aca anois. Tá na caisleáin ag tuitim agus na carn aoileachaí ag eirghe a stór
 
Ní bhíonn ag dul fúm ná tharm 'chuile oíche ach scríobhadh aice, ach níl oíche ar bith nach mbacann rud eicínt in a dheidh sin mé. Chinnfeadh ort tada a dhéanamh ins an teach se'againne aon-oíche ag brothtuinn agus ag scoin-mhíol an bhaile ag eirghe in áirde agus ag gleo