Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

imthigh as (10)

 
Beithidheach coideáin é sin, a d'imthigh as áit eicínt. Ó thárla nach bhfuil aon-choimhightheas ag na beithidhigh leis, níor mhiste é fhágáil in a mbuil go dtagadh duine eicínt ar a thóruigheacht.
 
D'imthigh mé as bealach 'a' mhótair'.
 
Bhí cromnasc orra(b) uileag go dtí ceann amháin, ach ná raibh ann nuair a shíl mé breith uirre sin, nár imthigh sí as a' loc orainn! Ar gceann fine ní sháinneochadh aríst í.
 
buille
D'imthigh an buille sa mbéim as uileag le goirid.
 
buinne 1
Nuair a d'imthigh an bainne dhi, thuit cannda as. Dheasóchadh fear stuamdha fós é.
 
aire
Ar a' dá luath agus ar thuit an oighrigheacht air, d'imthigh sé as a chrann cumhachta ar fad, agus níor thug sé aire 'bith do'n airgead.
 
arann
Is mór a d'imthigh an t-arann as le bliadhain anuas
+
D'imthigh sé as ar fad le mí = thanuigh sé; níor fhan bior eanga air.
TUILLEADH (1) ▼
Tá'n gamhain sin an-do-thóigthe: d'imthigh sé as ar fad ó cuireadh ar an sliabh é = is deacair é a bheathú (is deacair a dhíol beatha nó a dhíol d'en bheatha a thiocfadh leis a thabhairt dó) mar thanuigh sé, agus d'imthigh an t-ordú de, ó cuireadh ar an sliabh é; níor fhan aon-sliocht air ó h-athruigheadh go dtí an sliabh é, mar is deacair a dhóthain cothuighthe a thabhairt dó, ingeall go bhfuil an-ghoile aige.
 
D'imthigh sí as dúthruach eicínt a bhuail í, agus dheamhan comhnuighe a rinne sí nó gur sheas sí thiar ar shráid Sh. Mhac C. i mB. — an fear ar cheannuigh sé uaidh í. Ní hé Fáilte na Gé "ó'n bhféar go dtí an t-uisce" a bhí aige sin roimpe. B'fhearr leis ball ar bith in a shráid ar maidin ná í de bharr an chaoi a raibh sí ag dul ó laogh air féin roimhe sin. Dheamhan filleadh ná feacadh a rinne sé ach a tiomáilt (tiomáint) aniar ar ais aríst gur fhága sé istigh ins an tsráid ag M. B. í timpeall agus an ceathair a chlog an lá sin. Hébrí (pé'r bith) cé'n dúthruach a bhí uirre ag dul siar chuir sé siúd a dhá oiread dúthruach uirre aniar