Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

coilgní (17)

+
Níl aon bhreac i bhfarraige is coilgní ná an cat mara adeir siad.
TUILLEADH (7) ▼
Fainic do mhéir ar an sceanadóir de phortán sin. Ceadh nach bhfuil a fhios agat gurb in é an rud is coilgní beo. Má bhaineann sé ailp asat, comhairleoidh sin thú b'fhéidir.
'Sí an ghráinneog an beithíoch is coilgní amuigh. Tuige nach bhfaca tú ariamh na briogadáin ghéara atá uirthi? Tá siad chomh géar le snáthadaí.
Dheamhan bean níos coilgní le féachtáil a dhul ina crannógaí. Ní fhágfadh sí liobar leathair ort lena hingne.
Is coilgní é ná na heasógaí fhéin.
Is coilgní é sin, le aon láimh a leagan air, ná beithíoch éigéill.
Dar leat fhéin, nach mbíonn dhá rud ar bith a bhíonns chomh coitianta in éindí i dteach le cat agus madadh, agus ní bhíonn dhá rud ar bith ina dhiaidh sin, is coilgní a bhíonns le chéile ná iad.
Dheamhan dris is coilgní ná an iníon is sine sin ann! Tá ruibh uirthi.
+
colg
Is géar na rudaí iad na déasachaí (diasachaí) eorna sin, arae bíonn coilgní ar an eorna, rud nach mbíonn ar an gcoirce.
TUILLEADH (7) ▼
Tá coilgní ar an mbreac sin.
Seachain na coilgní sin ort fhéin, Dia aithnítear!
Éirigh as! Is fánach an chaoi a bhfuileodh na coilgní sin ort.
Níl aon bhreac i bhfarraige is mó coilgní ná an cluan mara. Coilgní é as éadan.
Mura dtuga tú rí-aire dhuit fhéin ar an mbreac sin, gearrfaidh na coilgní thú.
Tá an oiread coilgní ar an draighean bradach sin agus nach bhfágfadh siad liobar éadaigh ort — deilgní.
Chonaic mé gráinneog marbh ansin thíos ar an mbóthar agus na coilgní a bhí uirthi briste ar fad.
 
dioc
An bhfuil a fhios agat cén fáth an dioc sin a bheith uirthi ag imeacht. Dioc cantail é sin. Tá an phrioc sin ite leis an gcantal. 'Sí an ball is coilgní í a bhí i dteach ariamh