Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

fómhair (13)

 
Is olc í an chuaifeach fómhair. Déarfadh an bádóir fhéin nach dea-éadáil ar bith í.
+
Tráthnóna fómhair; clocha i bpoll móna; níl aon mhoill ar thráthnóna fómhair ach mar a bheifeá ag caitheamh clocha i bpoll móna; níl i dtráthnóna fómhair ach mar a chaithfeá clocha i bpoll móna — téaltaíonn sé leis an-sciobtha agus titeann an oíche gan aireachtáil
TUILLEADH (9) ▼
Déan deifir anois agus réitigh thú fhéin le theacht abhaile, nó ní bheidh muid ann ó ló. Tráthnóna fómhair; clocha i bpoll móna, adeir siad
Ní féidir go bhfuil sé ina chontráth! Dar brí an leabhair tá! 'Sí an oíche is gairde a d'airigh mé ag titim ariamh í. Ach sin é é. Ní bhíonn aon mhoill ar thráthnóna fómhair ach mar a bheifeá ag caitheamh clocha i bpoll móna
Seo! Corraigh leat! Beidh sé ina oíche dhubh orainn. Bíodh a fhios agat nach bhfuil i dtráthnóna fómhair ach mar a chaithfeá clocha i bpoll móna
Ní bhíodh de chuilín fómhair ann an bhliain sin ach coirp sábhála Dia sinn (fc. cuilín)
Nach é a lá fómhair é! — lá a mbeadh deis agat breith ar do leas, nó brabach a dhéanamh. Is minic nach mbíonn i gceist ach gur ócáide nó deis dhíomhaointis é
'Sé do lá fómhair é a mhic ó. Tá an báire leat inniu. Ní mór liomsa duit
'Sé do lá fómhair é agus chuile dhuine ag cur óil ort!
M'anam gurb é a lá fómhair é agus imeacht ag leadaíocht. 'Sé a shaol atá ann. Chaithfeadh sé go bhfaigheann sé a bheatha ó neamh
"Anonn is anall a théas an sruth; Idir na caoirigh a chodlaíos na moilt; Idir na mná a chodlaíos na fir; Agus sé do lá fómhair é a Chaitlín Dubh!" (Rann)
 
Dhorchaigh sé go mór le ceathrú uair. Ach níl aon mhoill ar an tráthnóna an tráth seo bhliain. "Tráthnóna fómhair nó bheith ag caitheamh clocha i bpoll móna"
 
dubh 1
"'Sé do lá fómhair é a Chaitlín Dubh" (líne as rann)