Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

gíogáilte (12)

+
Tháinic fear amach chugam as botháinín — bráicín beag — a bhí ann agus é cho gíogáilte bearrtha le easbog. Fhobair mé a fhiafruighe dhó (dhe) cé'n chaoi ar ghíogáil sé é féin cho maith in a leithide de bhotháinín, ach leig mé tharm é. Déarfainn go mbadh fear é a thiubharfadh cnap de dhuine sáthach gasta
TUILLEADH (11) ▼
Ní bréag "Doll" a thabhairt air agus cho gíogáilte agus a bhíos sé i gcomhnuí. Ní dhéanfaidh mé dearmad go deo de'n lá ar bhaist M. idtosach air é thiar ar bhóithrín an T. Spréach sé. B'éigin do M. imeacht as an mbealach nó speirfeadh sé é — speirfeadh a mh'anam. 'Sé an "boss" a fuair an spóirt air, an uair a chuala sé é
D'fhéadfá a rádh gurb é atá gíogáilte ag imeacht. Agus an láimh thuas i gcomhnuí aige faitíos a mbeadh cuileoigín chlúmhaighe ná donóid shalachair ar a chuid éadaigh. Is fiú dhó. Sin é a bhfuil ar a aire. Dá mbeadh cúram gort agus garrdha air mar atá air thuille mise 'mbannaí dhuit gur beag an díogáil a bheadh aige air fhéin. Ach is mór is feicthear do'n diomhaointeas arsa tusa
Diabhal mé mara mbeidh bean anois ach ag dul siar cho fada leis an siopa ag iarraidh únsa tobac, go mbeidh sí cho gíogáilte agus a bheadh an bhean a bheadh ag dul amach dhá pósadh roimhe seo. Is beag is ionann é. An iomarca díomhaontais atá ar mhná an tsaoghail. Níl blas ar a n-aire ach a bheith in a gcuaillí annsin ó mhaidin go faoithin dhá ndéanamh féin suas. Deirimse leat dá mbaintí siar asta é mar bhaintí roimhe seo go (gur) beag de'n cheird sin a bheadh orra
Bhí a fhios agam go raibh an bás air an lá a bhfaca mé ag dul soir tharm annseo é, gabhtha gléasta gíogáilte suas. Dheamhan amach thar an dorus a chuir sé a chois leis an tsíorruidheacht roimhe sin. "Tá luadar eicínt fút a bhuachaill" adeirimse. D'ól sé an-fheánnach fuisce an lá sin. An chéad rud eile a chuala mé féin go raibh sé ar na maidí. Rámhailltí an bháis a thug amach an lá sin é. Dheamhan a athrú!
Tá sé gíogáilte puinteáilte aige, ach is beag an dochar dhó. 'Sé an coca feamainne sin maith a sheachtaine.
Teirigh suas 'na phortaigh agus bíodh na guigíní agus na dubhacháin siúd a thóig muid an lá faoi dheire gíogáilte suas agad ach a sroichidh mé féin suas amach ins an lá. Bhí beithidhigh Sh. ag ruadhruach ann le teasbach indé agus nach bhfuil a fhios agad go maith gur chuir siad cuid aca in aer.
Tá sé cho díogáilte (giogáilte) le eireoig; tá sé cho gíogáilte le ubh eireoige = déanta suas, puinteáilte, sceacháilte mar a bheadh sicín bliana nó a h-ubh. Bíonn an eireog mín sceacháilte as a cuid cleiteadhacha agus as a cuid clúmhaighe. Ní bhíonn an galra cleiteach uirre
Bhí sé dhá bhearradh agus dhá dheisiú féin nó go raibh sé cho gíogáilte le eireoig
Chonnaic mé an saighdiúirín seo thoir ag M. ag dul siar indiu agus é cho gíogáilte le eireoig. 'Sé a shaoghal atá ann. Ó thosuigh an "Local" (L.S.F) tá daoine ag imeacht gíogáilte deirimse leat. Feicim na cultacha ag imeacht ar dhaoine anois, nach(ar) facthas amach as an luaith ariamh
Bhí sé ag brath air bualadh faoi bhaintreach óg atá thoir i mB. agus í cho gíogáilte amach agus a bheadh eireoig ar a céad uibh. Chonnaic sé lá i nG. í, agus chaith sé leath-uair ag breathnú uirre. Bhíomar thiar ag ól deoch tigh Mh. Ph. trathnóna "Céard déarfá leis an mbaintri(gh)" adeirimse. "M'anam go sílim go bhfillfidh mé ar cheann gan chíoradh" adeir sé. Chuir an bhaintreach scáth air
Bhí sé gíogáilte ag dul siar adeir tú … Tiubharfaidh S. Ph. Ph. gíogáil air deirimse leat má bheireann sé siar thar Árd na gC. air. Sin é an buachaill aige. Ach ní bhaileochaidh sé Árd na gC. Tá a fhios aige féin go maith céard atá thiar roimhe. Diabhal cos an fhir thiar nach ngiorróchadh leis, dhá bhfuigheadh sé leigean ar bith air