Árd-chíos
—
cíos mór eicínt a bhíodh igceist 'sna sean-scéalta, mar bheadh sé dlighte do Ríoghacht ó Ríoghacht eile.
a.
+–
'Níor íoc tú m'árd-chíos liom le seacht mbliadhna', adeir a' rí leis a' bhfathach.
Tá an Ríoghacht seo faoi árd-chíos aca(b).
TUILLEADH (3) ▼
Tá mé faoi árd-chíos le seacht mbliadhna ag Ridire an Gháire Dhuibh.
'Mara n-íoca tú m'árd-chíos liom atá amuigh a(gh)am le seacht mbliadhna, bainfe mé do cheann a's do choiméad beatha dhíot' adubhairt sé.
'Íoc amach m'árd-chíos liom go beo' adubhairt a' gaiscidheach 'nó bainfe mé an ceann anuas ó'n dúid díot'.
b.
·
Tá'n tír seo faoi árd-chíos sáthach fada ag Sasana. Míle buidheachas le dia go dtáinig sé sa saoghal go bhféadfa-muid a choinneál uaithe.
+–
Cé'n t-árd-chíos atá aige orm, le go dtiubhrainnse aon-tsásamh dhó = níl mise faoi na smacht ná ina thuilleamuidhe ar bhealach a' bith go gcaithfinn aon-tsásamh a thabhairt dó.
Nach aige atá an t-árd-chíos orainn le gur muid a chaithfe sé ionnsuidhe igcomhnuidhe = nach muid atá in a thuilleamuidhe nó faoi bhois a' chait aige, le go gcaithfe sé tabhairt fúinn igcomhnuidhe.
TUILLEADH (2) ▼
Cé'n t-árd-chíos atá aice ormsa, go mbeadh orm a dhul abhaile léithe, ach an oiread le bean a' bith sa teach.
Níl aon-árd-chíos aice ormsa, ach an oiread le duine 'bith eile = tá mise chomh neamh-thuilleamach uirre le 'chuile dhuine eile.