Iubhar
—
cineál crainn.
·
Domhnach an Iubhair = an Domhnach roimh Dhomhnach Cásca. Roinneann an sagart an t-iubhar ar na bpobal an lá sin.
Nuair a thiocfas an t-iubhar roimh an eadartha(?), deireadh na sean-daoine gur ghearr uainn cogadh = nuair a thiocfas Domhnach an Iubhair roimh lá fhéile Pádraig, ba tuar cogaidh é (eadartha — ádartha?)
Iubhar in iontrálacha eile (2)
→
fearnóg
"Díogha gach síon sioc más buan; díogha na coille iubhar agus feárnóg; díogha na ndaoine droch-bhean", agus rl.
→
díogha
"Díogha na coille an t-iubhar agus an fearnóg: díogha na ndaoine bean" = is iad an t-iubhar agus an fearnóg an dá chrann a bhuaileas crainnte na coille ar fad le donacht. Ar an gcóir chéadna an uair a bhíos bean go dona, bíonn sí an-dona