Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

ar (50+)

 
Théis gur cuireadh múirín air, níl ann ach bunfhéar
+
Tá an chliath fágtha ar an gceannfhearann thuas sa ngort. Ba chóir dhuit í a thabhairt anuas
TUILLEADH (3) ▼
Dheamhan buille a dhein sé ó mhaidin ach caite ar an gceannfhearann ag séideadh tobac uaidh. Is dóigh go bhfuil sé breoite ó ól an lae inné
Loic na fataí ar fad ar an gceannfhearainn sin thíos.
Déanfaidh mé ceannfhearainn anseo. Ligfidh mé na giotaí suas go huachtar i ngreamús dhá chéile. Béarfaidh na cupla cúilín ar a chéile ansin thall ag an gcloich
+
Tá dubhfhaitíos air go gcuirfí sa bpríosún é
TUILLEADH (1) ▼
Bhí an dubhfhaitíos air ag dul isteach
+
Ná bac le cur ar a shon fhéin a bheith in Seán. Tá sé rófhaiteach. Dhá ndeirtheá leis gur mharaigh sé duine, ní ligfeadh an faitíos dó a rá nár mharaigh
TUILLEADH (3) ▼
Is bocht an chaoi do dhuine a bheith chomh faiteach sin ar fad. Céard a fhéadfas aon duine a dhéanamh ort?
Tá sé sin chomh faiteach agus nach bhfuil teacht i láthair ar bith ann. Ní dhéanfaidh sé aon chúis —coimhthíoch, cúthaileadas air
Níor fhan focal ar bith cainte aige ar a dhul suas ar an stage dó. Bhí sé ina fhudar fadar. Tá sé rófhaiteach le aghaidh na ceirde sin. Níorbh fholáir do dhuine an-cheann a bheith air le seasamh in áit den tsórt sin. P. L. an buachaill!
+
Tá faitíos orm
TUILLEADH (38) ▼
Bhí faitíos orm. Ní faitíos go dtí é!
Níl imní ná faitíos air
Cén fáth a ndéanfadh sé é, adeir tú? Cén fáth ach faitíos a bheith air?
Faitíos ar Sheán go deimhin! Fuair sé amach muise an fear a mbeadh faitíos air! — níl faitíos ar bith air
Is minic a bhí faitíos ar dhuine gan ábhar — (leathfhocal)
Tá an-fhaitíos dubhfhaitíos, an-fháitíos go deo, fíorfhaitíos, faitíos mo chroí srl. orm nach dtiocfaidh sé
Bhí an t-an-fhaitíos air go mbuailfí é
Bhí faitíos mo chroí orm go n-ionsófá é
Tá faitíos a chroí air anois go dtabharfaí uain d'aon duine eile air fhéin
Feicfidh tú fhéin nach gcuirfidh sé aon araoid ormsa. Tá an faitíos mór air ón uair údan ar bhuail mé dual na droinne air
Baol air sin aon chaidéis a chur ar mhuintir Nia! Tá an faitíos mór air ó bhuail siad cheana é
Bhí an faitíos mór orm agus ní gan ábhar, arsa tusa
Bhí faitíos m'anama orm — an-fhaitíos
Tá faitíos an tsaoil air go ndéanfaidh tú aon cheo air
Tá faitíos pósta air — tá faitíos air pósadh
Tá fonn air a dhul go Sasana ach tá faitíos imirce air ina dhiaidh sin
Tá faitíos éirí orm mar b'fhéidir gur mé a bhualadh síos aríst a dhéanfaí
Níl faitíos a bháite air ar chuma ar bith agus an teanntás a níos sé ar an bhfarraige
Ní raibh faitíos mo phlúchadh (mo phlúchta) ariamh orm thar fhaitíos ar bith
Tá faitíos a bhriseadh air má théann sé ag obair chomh moch sin
An té a bhuailtear sa gceann bíonn faitíos air (seanfhocal) — an rud a theangmhaigh leat cheana, ní mian leat a dhul ag plé leis aríst
Diabhal plé a bheas agamsa le scadáin le mo ló aríst. Féacha an bhail a chuir siad cheana orm … Beannacht Dé dhuit a dhuine sin. Chuir siad go doras an bháis mé. Scadáin lofa a d'ith mé. Agus níor ghlac mé éiseal ná a dhath leo agus mé dhá n-ithe. Ach ní íosfaidh mé aríst díobh le cúnamh Dé. An té a bhuailtear sa gceann bíonn faitíos air
M'anam nach ngabhfaidh mise ag imirt leat. Faigh cearrbhach eicínt eile anocht. Théis mo shé scilleacha a chailleadh aréir gan ionú ar bith! An té a bhuailtear sa gceann bíonn faitíos air a mhic ó!
An mbíonn faitíos ort roimh thaibhsí?
Níl rud ar bith is mó a bhfuil faitíos agam roimhe ná an fharraige
Bhí an fear thiar dhá chaidhleadh le clocha. Dheamhan d'fhaitíos a bhí air (aige) roimhe ina dhiaidh sin!
Níl fuacht ná faitíos orm romhat
B'fhada a chaith faitíos air romham aríst
Chuir sé faitíos orm. Bhí mé ar creathadh
Chuirfeadh sé faitíos ort breathnú air, bhí sé chomh hoibrithe sin
Ní mór faitíos a chur air lena choinneáil as
Saighid an madadh sna caoirigh agus cuirfidh sin faitíos orthu
Ag iarraidh faitís a chur orm a bhí sé ach níor chuir sé faitíos ar bith ormsa, ná ní chuirfeadh dá mbeadh sé ag scilligeadh cainte ó shin
Shíl sé go gcuirfeadh sé faitíos orm. D'éirigh sé romham ar an mbóthar agus braillín gheal air
Cuireadh faitíos ormsa cheana sa ngleann sin, agus tabhair faitíos air! Ba faitíos dháiríre é. Ní raibh mé chugam fhéin go ceann bliana aríst — faitíos neamhshaolta — faitíos taibhsí — atá i gceist anseo
Beidh tú amuigh nó go gcuirtear faitíos ort! Nach bhfuil a fhios agat go bhfuil an bóithrín sin síos síúil, fuagraí muid dea-chomharsanacht orthu, agus síocháin barainneach inniu Dé Máirt!
Is furasta faitíos a chur air sin. Torann ar bith a chloisfeadh sé taobh istigh de chlaí, thitfeadh sé as a sheasamh!
Chuaigh faitíos air thiar — cuireadh faitíos air; he was threatened; he saw a ghost