Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

breácha (13)

+
breá
Síleann sé gur breácha (gur breáichte) í sin ná Spéir na Gréine.
TUILLEADH (1) ▼
Síleann sé fhéin gur breácha í sin ná an ghealach sa meán oíche.
 
aer
Níl aon áit faoin aer is breácha ná é — faoi bhéal an aeir.
+
"Tá buinneán gléigeal ar bhéal na céibhe agus sháraigh sí Deirdre le breácha agus gnaoi" (Máirín Stanton — Raiftearaí)
TUILLEADH (2) ▼
An bhfaca tú aon bhuinneán de chrann ariamh i gConamara is breácha ná é sin. Drochsheans, mar is beag na crainnte atá ann.
Níl aon bhuinneán de choca féir ar an mbaile is breácha ná atá ina iothlainn. Is furasta a aithinte an fear maith i gcónaí.
 
fás 1
Ní fhaca tú aon fhás cnádáin ariamh is breácha ná atá aige anseo thuas! — níl aon mhaith iontu
 
fuaid
Is iomaí portach ar an T. Bh., ach dheamhan thiomanta portach ar a bhfuaid is breácha ná an portach s'againne
 
An bhfuil goróir ar bith is mó ná í. An lá is breácha sa mbliain, istigh ar an teallach a gheofá í scartha ar an tine agus fuarchruit uirthi. Mo choinsias sea. Is deacair a bheith ag iarraidh maitheasa uirthi sin
 
deamhan 1
Ara éist! Dheamhan an breácha í ná an bhean atá ansin thiar ag M. M. agus bíonn sí ag scaradh móna chuile lá
 
Ní den deiseacht an ruacha. Déarfadh J., go ndéana Dia grásta air, nár moladh bean rua ar a breácha ariamh
 
Caithfidh sí an lá aríst ag diurnáil an chóitín sin le ríméad. Shílfeá uirthi gurb é an ball is breácha a cheannaigh bean ariamh é! Mo chreach mhaidne í!
 
Bean nach mbíonn mórán ainnise inti, is mór is fiú dhi a cuid éadaigh a dhul go deas di. Is leath slaicht ar bhean a cuid éadaigh bíodh a fhios agat. Tá sí ansin thoir ag M. Mh. Ú. Feic Dé Domhnaigh í agus 'sí an bhean is breácha ar an bpobal í nuair atá sí gafa gléasta. Ach feic lá den tseachtain í sna ceamachaí, agus dheamhan ceannaí an mhála, ní hé amháin a mhalrait, a dhéanfadh roghain uirthi