Foclóir Mháirtín Uí Chadhain
leitir
maolchnoc: é idir a bheith ina bhinn agus ina chnoc. Ainmneacha áiteacha: Liathleitir, Leitir Gungaid, Leitir Creamh, Leitreach srl. Níl an chiall seo sa gcaint.

Féach freisin

leitir in iontrálacha eile (7)

 
Bíonn brachlainneachaí mar sin ar chladaí dána an lá is ciúine sa mbliain. Is beag an bhrí iad le hais na nDásachtaí thiar i Leitir Mealláin.
+
amach
Ghearr sé amach Leitir Fir é — shiúil sé amach (ó thuaidh) Leitir Fir
TUILLEADH (1) ▼
Is gearr amach chor ar bith Leitir Meas — níl sé i bhfad ó láthair (ó thuaidh)
 
Is i Leitir Móir atá a tabhairt amach (tabhairt amach na hanachain) — is ann atá an anachain críochnaithe
 
Tá anlacan mór ar Chnoc Leitir Caocháin — cineál seanchille; áit a mbeadh daoine curtha ón tseanaimsir
 
Fostaíonn Carraig an Logáin Leitir Móir do Gharmna — greamaíonn sí dá chéile iad (dhá oileán, agus is droichead é Carraig an Logáin)
 
"Lean mise an seanchas agus d'fhiafraíos cé dhár díobh í; 'Cá bhfuil do ghaolta nó an maireann siad beo; Nó an tú cineál Ua Chonchubhair a bhí againn sa tír seo; Mar bhí siad an-díonmhar agus ina bhfamily mór'; 'Ní mé cineál Ua Chonchubhair a bhí agaibh sa tír seo; Má bhí siad an-díonmhar agus ina bhfamily mór; Ach 'sé ainm agus sloinne dhom banríon na bruíne; Is mé cineál na síofraí as Cnoc Leitir Mhóir'" (ceathrú as amhrán dár tús Ag gabháil Bealach na hOlla dhom sea chonaic mé an t-iontas)