Foclóir Mháirtín Uí Chadhain
fia

Fhiadha (19)

 
Bhuail sé criogaide beag de'n mhaide ar a' mbó, ach bhuail sé 'san áit chontráilte í, ar a' dúil fhiadha. Dheamhan easna dhi nar thuit in a staic ar a' mbó. Dhá mbeadh sé de mheabhair ann, 'séard a bhí aige a dheanamh, laisc eile a thabhairt di, ar a' taobh eile, a's ní fhágfad sin aon-cheo uirre.
 
Dhá ndeanaidís a' bóthar amach go gleann an fhiadha, ba bheag a' bhrigh a mbeadh de chur amach ar a' móin.
+
áirc
Sin é teachtaire an fhiadha ó'n Áirc = níor tháinic sé ar ais le na scéal fhéin ná scéal aon duine eile.
TUILLEADH (9) ▼
'Sé teachtaire an fhiadha ó'n Áirc é sin, a chur in áit ar bith.
D'fhan sé in a theachtaire an fhiadha ó'n Áirc, a' seanchus nó ag ithe, agus níor chuimhnigh sé chor a' bith ar a' té 'bhí fanacht leis.
Badh é an dá mhara 'chéile dhuit a bheith fanacht le teachtaire an fhiadha ó'n Áirc le bheith a' fanacht leis siúd, arae, ní thiocfa sé ar ais, le na scéal fhéin ná scéal aon-duine eile.
Badh chóra dhuit teachtaire umhal éasca eicínt a fhaghail fharrus teachtaire an fhiadha ó'n Áirc, mar é sin.
Má tá duine le dhul ar theachtaireacht — ní thusa é a theachtaire an fhiadha ó'n Áirc.
Tá dlúthas leis a' teachtaireacht seo, agus ní teachtaire an fhiadha ó'n áirc, a chuirfeas mé dhá déanamh.
Chuir mé igcoinne Mháire é, tá dhá uair ó shoin, ach sin é fhéin, teachtaire an fhiadha ó'n áirc.
Theastuigh tuairisc uaim, cé'n bhail a bhí ar Bhrighid ó mhaidin, agus chuir mé an ceann seo síos, le contráth na h-oidhche, ach sin é fhéin teachtaire an fhiadha ó'n áirc. Dheamhan a chos ná a chnáimh, a tháinic ó shoin.
Beidh tú annseo go maidin, má fhanann tú le teachtaire an fhiadha ó'n áirc.
 
anuas
Tháinic mé anuas amach as Gleann an Fhiadha.
+
fia
Tá sé cho mór le cloch an Fhiadha (cloch an-mhór atá i mbaile fearainn Bhothchuana, an Spidéal)
TUILLEADH (1) ▼
Tharraingeódh an capall siúd aige Cloch an Fhiadha bail ó Dhia uirre = tá sí láidir
 
Fuinneamh gan stuaim atá ann. D'iompródh sé Cloch an Fhiadha idir a dhá láimh, ach níor dhóigh cleas dhá ndéanfadh sé ná a leigint anuas ar speireach Mháire Chuilm!
 
Mo dhiomdha do Mh. Ph. Mh., nach dtáinic len a scéal féin ná le scéal aonduine eile, ó a chuir mé fios ar na bróga leis. Siúd é teachtaire an fhiadha ó'n Áirc ar chaoi ar bith
 
Bhí déidín tuithte agam d'fhuireasbhaidh gráinne tobac agus gan aon-ghráinne ag gábhail leis an D. Chuir mé fios tigh Bh. N. air le S. seo thuas, ach sin é teachtaire an Fhiadha ó'n Áirc. Beidh déidín tuithte agam faoi dhó ach a mbeidh sé sin ar ais.
 
díle 1
Fadó, an uair a chuaidh an Díle thar an Domhan, níor tháinic as ach Noa, a bhean, a thriúr mac, a thriúr inghean agus a gcuid fear. Chuaidh siad isteach ins an Áirc agus sin é a thug beo iad. An uair a shíl Noa go mba cheart do'n tuile a bheith traoithte, chuir sé amach an fiach dubh le scéala a thabhairt isteach aige. Níor tháinig an fiach ar ais len a scéal féin ná le scéal aon-duine eile. D'fhan sé imbun an chasam air. Sin é teachtaire an fhiadha ó'n Áirc agad