ball (100+)
→
abair
Séard a bhí mé a rá anseo ar ball nach bhfuil forás ar bith ar Sh. Ph. ó chuaigh sé sna fir mhóra
→
dáil
Tá muid i ndáil le taobh leis an leathchoróin aríst, théis a raibh gnóite againn ar ball. Uair bheag agus uair mhór arsa tusa
→
dáimh
Níl aon mhaith dhuit a bheith ag caint mar sin. Níl gaol dáimhe ná dúchais ag an rud sin leis an scéal ar ball. Scéal ann féin é sin. Níl an government ná dream ar bith eile in ann tada a dhéanamh faoi sin, nó go ndéana na daoine fhéin é
→
dallán
Bhí bó ansin thoir ar an aonach agus nuair a chuaigh siad dhá bleán, bhí an úth chomh rite lena bhfaca tú ariamh. Ach deoir féin ní raibh sí a thál ina dhiaidh sin. Chuaigh chuile dhuine di ach ba aon mhaith amháin é. Tháinig an fear seo — ceannaitheoir a bhí ann — agus chuaigh sé féin ag méirínteacht léithe. Chuir sé soipín tuí isteach sna dalláin aici, mar dhóigh dhe go raibh siad tachta … ach dheamhan tachtadh ná cuid de thachtadh. Ní ar na dalláin ná ar a cuid siniúchaí a bhí an diumar (marach, locht) chor ar bith. Fear sách simplí — bádóir as Conamara — a casadh timpeall ann sa deireadh agus é ar a ghlasmheisce. Ní thabharfá deich triuf air lena fheiceáil. Sách adhartha a bhí sé ag imeacht. D'fhiafraigh sé céard a bhí orthu, agus hinsíodh dó. Bhí an ceannaitheoir an uair seo in éadan na ndalláin aici. 'Lig do na dalláin,' adeir an bádóir. 'Tá na dalláin chomh freeáilte agus a bhíos mo pholláiríse agus an bád ag tabhairt leathbhord sa ngaoith thar an gCeann lá flichshneachta. Ach inseoidh mise dhaoibh céard a dhéanfas sibh. Stopainn an bhainne atá ar an mbó. Má tá bairille ann agus é lán uisce, ardaígí suas é ar áit ard eicínt. Tugaidh an bhó lena ais. Coinnígí ansin í. Scairdigí anuas an t-uisce as an mbairille de réir a chéile. Mura ndéana an bairille sin, líonaigí bairille eile, agus déanaigí an cleas céanna. Nach mairg gan galún taosctha an bháid agam, agus is gearr a bheinnse dhá cur ag tál.' Tugadh isteach i yard Sh. í. Tá a fhios agat an bairille ard siúd a raibh an teaip air a bhí thiar le balla. Thiomáil siad an bhó suas lena thaobh, agus chuir siad an teaip ag rith. Ligeadh chomh maith le trí bhuicéad uisce as. Ná raibh ann nár thosaigh an bhó ag tál an bhainne chomh briosc agus dhá mba as béal gloine a bheadh sé ag teacht. B'éigean buicéad a chur fúithi de léim. 'Anois,' adeir an bádóir 'ab iad na dalláin a bhí dúnta,' agus haway leis isteach i ndoras cúil Bh. gur chuir cáitheadh pórtair ar an smut aige féin. Cé a mb'fhearr é sin ná do wireínse ar ball?
+
→
dán
Níl i ndán an rud sin a dhéanamh go n-imí an ball dubh den fheadóig — go deo
TUILLEADH (2) ▼
Níl i ndán mise a mharú, adeir an fathach, go mbuailtear ar an mball dobhráin atá ar mo chích dheis mé le ubh d'uibheachaí na lachan sin
Go gcuire Dia dílis an t-ádh ort, agus éist leis. Níl tú ach do do chur fhéin thar bharr do chéile le dhul ag comhairle air sin. Níl i ndán comhairle dhó; ach oibríodh sé leis. Comhairleoidh an saol ar ball é
→
danra
Tabhair cead a comhairle féin di. Muran buil léithe a phósadh bíodh aici. B'fhéidir go bpósfadh sí ar ball é dhá mbeadh breith ar a haiféala aici. A chomhairle féin do mhac dhanra agus ní bhfuair sé ariamh níos measa
+
→
daol
Má airíonn tú an daol — an t-ardú — do do bhualadh, níl agat a dhéanamh ach bualadh fút ar bhall na háite go gcuire tú díot é
TUILLEADH (1) ▼
Daol drochmhúineadh agus neart maistínteachta atá anois uirthi. Déarfá nach mbeadh sé éasca í sin a bhearradh ar ala na huaire! Ach míneoidh sí síos ar ball agus féadfaidh tú caint a chur uirthi má tá aon spéis agat inti
→
deachma
Féadfaidh sibh an ghrifisc bheag sin soir i mB. L. a thabhairt don deachma. Ar ndóigh ní in ann ball a bhualadh atá siad sin. Tá muis. Bhuailfeadh imreoir maith a bheadh ar an bpáirc ar rugadh ariamh acu. Is feasach domsa go maith céard é a ngníomh sin. Nach mbínn ag traíáil a n-aithreachaí fadó, nuair a bhíodh muid dallta anseo thoir. Bhuailinn a raibh istigh ar thrí bhaile acu; agus mé ar mo chromada. Is minic a bhuail. Ach bheadh neart glaomaireachta acu nuair nach n-aireoidís aon fhear maith ann … Siúd é anois a ndéanfainnse leo — a dtabhairt don dul amú. Ní fhónfaidís do thada eile
Níl sé amuigh anocht ar dhea-design ar bith. Ní ghabhfaidh sé abhaile gan ball séire eicínt a dhéanamh
→
dealbh 1
Chuile bhall agam ach a dhealbh sin i mbóthar ná i mbealach. Tá sé ag imeacht ag súmaireacht i chuile áit agus ag iarraidh fios gnaithe chuile dhuine, ach do dhúshlán a ghnaithe féin a fháil amach. Dheamhan é muis
→
dealg
Ní dealg chor ar bith é ach fleasc a chuaigh faoi m'ionga an t-am a raibh mé ag plé leis an bhfeamainn dearg. Cé beag dhom a dhonacht arsa tusa. Mar a chéile an ball séire agus a ghiolla. Tá gor faoi ionga anois déanta aici ar chaoi ar bith
Tá tú réidh le síocháin anois ná aon síocháin a fheiceáil ar an domhan. Dheamhan é muis nó go n-imí an ball dubh den fheadóig
+
→
déan 1
Is maith a ghníos tú a gcur amach. Má thaithíonn siad san áit sin do cheann fine ní choinneoidh as ar ball iad
TUILLEADH (2) ▼
Bhí sé ag stróiceadh ag iarraidh tae ar ball. Ní féidir go bhfuil intinn eile déanta aige ar an toirt.
Déanfaidh an tine sin caor ar ball
→
déanach
An feaig deireanach déanach a bhí agam scar mé leis ar ball. Bhí an leota seo thuas ag imeacht scrúdta, agus banlámh dhá theanga amuigh. Chaith mé aige é!
Ní dhéanfaidh mé suas leis aríst go n-imí an ball dubh den fheadóig. Murach chomh tútach agus a rinne sé féin é, b'fhéidir dhom, ach fanfaidh mé glan air feasta
→
dearg 1
Beidh sé ina achrann dearg ar ball feicfidh tú féin air. Ina chéile dóibh muise agus nár ba réiteach dóibh, gan dochar gan díobháil dúinne!
+
→
dearg 2
Ní dheargfaidh sí leis an ola ach an oiread. 'Sé an chaoi a múchfaidh tú í. Lig di ar fad go fóilleach. B'fhéidir di scinneadh amach ar ball
TUILLEADH (1) ▼
Tá deargadh tiaraí air, agus na míoltógaí agus na cleabhair ag déanamh ball séire air. Seachnaígí sibh fhéin air. Má theangaíonn sibh leis an leath deiridh chor ar bith aige, tosóidh sé ag broimseálacht
→
déidín
… Ach creid mise dhuit ann go raibh déidín tite aige ag iarraidh imeacht nuair a lig mise uaim é. Ní thiocfainn sa gceann sin leis chor ar bith, murach chomh dúlaí agus a bhí sé le fanacht i dtús oíche. Feicfidh tú féin air nach é an chéad bhall a chasfar in mo theachsa aríst é — nach é sin
+
→
deil 1
Bhí deil thuas ag an gC. ach cá'il an té a gheobhas uaidh sin í. Níl aon bhall oirnise ag aon siúinéara ná ag aon saor adhmaid istigh i nGaillimh nach bhfuil aige thuas ansiúd, ach do dhúshlán drann leo. Is gortach é an ceann céanna faoi rud ar bith dhá bhfuil aige
TUILLEADH (1) ▼
Níl ball dhá dtáinig ariamh ón deil nach raibh anseo scaitheamh. É féin an fhad is a mhair sé — go ndéana Dia grásta air! — bhí chuile shórt aige. An rud nach raibh sé fhéin in ann a dhéanamh bhí sé ceannaithe aige. Ach chuaigh scaipeadh ar a raibh ann ó shin. Is mór acu a tharlaigh sé seo thíos leis, ní dhá mhaíochtáil air é!
+
→
deilbh 1
Tá chuile shórt dhár deilbhíodh ariamh thíos sa teach sin aige, ach do dhúshlán faigh tada uaidh. Dhá mbeadh an chruóig ba mhó ort a bhí ar aon duine ariamh, ní thabharfadh sé aon bhall den oirnis sin duit
TUILLEADH (1) ▼
Dheamhan ball oirnise deilbhithe nach bhfuil aige, agus gan é in ann tada a dhéanamh leo. Dheamhan ceo muis. Sin í an choigealach i láimh na hóinsí, ball oirnise a chur ina láimh sin.
Thug mé an gráinne deiridh den tsóidí do mhac an Ch. ar ball. Dheamhan gráinne eile sa teach
+
→
deis
Gabh suas agus breathnaigh ar an deis atá ar an leaba a chóirigh mé ar ball beag ag an bpaicle bithiúnach sin. Smachtaigh anois iad. Níl géilleadh ar bith acu domsa. Is gearr aríst go ndéana siad é, mura mbagraí tú orthu
TUILLEADH (3) ▼
Cinnfidh ar Sheán aon rath a dhéanamh má chuireann tusa an ball suas ar an taobh thoir. Ach ligeann tú chuige i gcónaí ar a dheis í
Is gearr an t-achar atá sé in ann an ball a chur leis an deis chor ar bith. Fágann sé daoine ar an daoradh clis i gcónaí
'Sé T. a chaith deis chuige an uair sin ar thug sé an boc dalba don bhall. Thug sé abhaile uileag muid an uair sin. 'Sé a bhí deas air. Nár chuir sé siar sa gcrígh dhriseachaí í. Dhá mbeadh an daoradh teacht abhaile thoir ag an D. Mh., ba bheag an stró orainn a bheith ann. Dheamhan stró muis
→
deisigh
Tá bád deisithe aige seo thíos anois faoina cuid seolta bocóideacha bacóideacha … Cé nach bhfaca tú í ó chuir sé an seol uirthi? Is breá an ball i mbéal dorais anois í. Tá sé ag brath air a dhul ag déanamh aeir go hÁrainn agus go Contae an Chláir i mbliana léithe
+
→
deoraí
Níl duine ná deoraí a bhaineas léithe, lena cuid airgid a fhágáil aige. Agus tá sé aici sin — saibhreas na saibhreas. Níl ríochan saoil lena cuid saibhris. Siúd é aríst é mar adeir an fear ar ball: airgead caillí dhá mhún le ballaí. Is deacair an seanfhocal a shárú adeir siad
TUILLEADH (1) ▼
Tá deoraí beag de mhadadh ann. Cinnín gliobach agus cluimhreach féasóige ar a bhéal, agus ní fhaca tusa in do shiúl lae ball is francaithe ná é. Shíl sé an chois a scealpadh agam an oíche faoi dheireadh, nó go dtug mé an bhróig isteach ar an drad dó. Is beag an ghrásta a bhí aici féin orm gur buaileadh é
→
dia 1
Cuirfidh mé Dia isteach romham ann ar ball — gabhfaidh mé go dtí teach agus beannóidh mé isteach ann
+
→
diaidh
'Sé an chéad bhall é a chonaic mé i ndiaidh éirí dhom
TUILLEADH (2) ▼
Tá tú ag déanamh airgid as éadan agus fágfaidh tú in do dhiaidh uileag ar ball é. Dheamhan pínn dhe a thabharfas tú leat ach an oiread liomsa
Chuaigh sé i ndiaidh na mbeithíoch ar ball — dá seoladh, dhá dtabhairt abhaile nó ag giollaíocht orthu
→
díbliú
Tugann sé sin díbliú brocach ar chuile dhuine nach dtaitníonn leis, nó nach bhfuil aon bhrabach aige air. Ach cuirfidh mé geall gur beag a chloisfeas tú a rá faoi A. Sh. é. Is maith an rud grá nó faitíos. Dhá bhfaigheadh sé sin tada amach ina dhiaidh, speirfeadh sé ar bhall na háite é, speirfeadh sin
→
dícheall
Tá gnaithí de do dhícheall agat anois; beidh gnaithe dhá dhícheall aige ar ball nuair a chaithfeas sé freastal do chuile shórt (fc. gnaithe)
Chuile bhall aige muise ach é sin. Tá an ghráin dhíobhálach aige air. Ná déan a shamhailt leis. Leagfadh sé é
+
→
dioc
Chuaigh sé suas ar ball agus máilín aniar faoina bhráid agus gioc air. Gheofar caillte chois an chlaí thuas sa ngarraí sin thuas é lá eicínt. Ní mian leis gan a bheith ag mianadóireacht leis ann, ina dhiaidh sin
TUILLEADH (1) ▼
An bhfuil a fhios agat cén fáth an dioc sin a bheith uirthi ag imeacht. Dioc cantail é sin. Tá an phrioc sin ite leis an gcantal. 'Sí an ball is coilgní í a bhí i dteach ariamh
+
→
díol 2
'Sé díol na trua é, ní dhá roinnt leis é: dhá mharú fhéin ansin do Mh. agus dhá chlann. Is fiú dhó muise. Is beag é a bhuíochas — feicfidh tú — ar ball
TUILLEADH (1) ▼
Chuaigh sé ag déanamh ball séire ormsa oíche anseo a ndeachaigh sé thart deireanach. Bhí seanasal dubh agam an uair sin agus é thiar ansin thiar i ngarraí an bhóthair. Bhí seanasal eile ag J. Th. sa ngarraí ó thuaidh. Sheol sé anuas é agus isteach in mo gharraíse agus deir tú le céard a rinne sé, ach driobaill an dá asal a cheangal dhá chéile le píosa róipín. Murach gur éirigh lena hasail a bheith an-tsean agus an-tsocair, diabhal mé go mbeadh an dá dhrioball tarraingthe amach ón dúid acu as a chéile ar maidin, mar chuir sé an ceangal cráite orthu. D'fhan mar sin go ceann seachtaine agus siar liom féin oíche agus níor chónaigh mé ariamh gur thug mé a chapall amach glan as an ngarraí, agus as go brách liom gur fhága mé thuas in éindí le na caiple féaraigh ar chuid M. Ph. í. Rug mé ar bhromach réidh go leor, agus as go brách liom anuas aríst gur fhága mé istigh thiar sa ngarraí aige é, an áit a raibh an capall. 'Bailíodh leat,' anois arsa mise. Bhí cupla uair lae ann feadh is mé a bheith sa mbaile. Ba é déanamh an mhagaidh díol an mhagaidh an mhaidin sin ar chaoi ar bith
→
díol as
Breá nach mbreathnaíonn tú ar do chuid cártaí. Dhíol tú mámh as ansin agus thú sách feidheartha mar a bhí tú. Ní chuirfinn ag imirt chnaipí thú … Na cúlchearrbhachaí atá ag déanamh ball séire dhíot, i dteannta chaon tsórt
→
diomdha
Is fhearr dhuit é a ghlacadh ina réiteach anois agus gan diomdha na bruíne a bheith ort ar ball. Má bhíonn tú in do thús achrainn anseo ní ghabhfaidh leat
Is fhearr dhó é fhéin a shásamh anois ná a bheith diomdhach ar ball, nuair nach mbeidh aon ghair aige a dhul ar a thóin sa margadh. Ní hionann pósadh agus rud ar bith
Dhírigh an póilí a chána uaidh síos ar dhream a bhí ligthe isteach ar shúil an droichid. Dar liom féin go raibh amhras aige gurb iad a rinne an bualadh. Ach níorbh iad, arae 'sé sin an fáth, bhí mise ar bhall na háite
→
diúltach
Chuaigh sí siar tráthnóna agus éadan an-diúltach uirthi. Ní raibh sé de mhisneach agam beannú di le faitíos gurb é an chaoi a n-ionsódh sí mé ar bhall na háite
+
Tá an lá ag diúltú dhá sholas, muran duifean báistí é. Ní mheasaim go bhféadfadh sé a bheith chomh fada siar sa lá agus go mbeadh an oíche ag titim. Ársóidh sé amach aríst b'fhéidir, ar ball
TUILLEADH (1) ▼
Deir siad go bhfuil sé sna Freemasons, diúltaímid dó. Ar ndóigh, tá sé ráite le mo chuimhne go raibh sé sin ag fáilt airgid uathu i nGaillimh. Ach bíodh aige. Beatha do dhuine a thoil. Má tá, beidh a fhios aige ar ball é, ní ag tabhairt bhreithe air é
Caithfidh sí an lá aríst ag diurnáil an chóitín sin le ríméad. Shílfeá uirthi gurb é an ball is breácha a cheannaigh bean ariamh é! Mo chreach mhaidne í!
+
Tá sí ag spíonadh agus ag dlaoithiú na holla. Má tá féin, ní beag dhi sin. Dheamhan mórán bean tí anois a gheobhadh an oiread sin dhá hanró. Sníomhfaidh sí féin ar ball í freisin. Tá an tuirne aici i gcónaí
TUILLEADH (1) ▼
B'fhearr dhuit an ghlaicín slat sin a dhlaoithiú. Dúirt sé siúd go dtiocfadh sé aniar ar ball le ciseoig a dhéanamh. Go lige Dia a shláinte dhó! Tá muid in anchaoi cheal ciseoige. Níl fad a méire againn
→
dligh
Níor dhligh mé an iarraidh sin uait a Sh. ach casfar mámh maith agamsa ar ball le cúnamh Dé agus ná raibh an rath ormsa má ligim tharam thú. Níl aon uair dhá ndeachaigh mé anonn ar feadh na hoíche le máimhín nach raibh do chuileata romham ar garda
Chuaigh mé ag brú ar an doicheall agus tháinig an doicheall amach i m'aghaidh. Ní leasainm ar bith air siúd an doicheall a thabhairt air. Dhá bhfeictheá an chaoi ar tháinig sé aníos as an gclúid nuair adúirt muid go raibh muid ag cruinneáil (cruinniú) airgid. Chuile bhall aige siúd ach an té a bheas ag cruinneáil airgid
+
→
dóigh 1
An síleann tú gur dóigh mhagaidh mé go mbeifeá ar an gceird sin liom. Mo choinsias is dar m'anam, mura n-éirí tú as anois go beo sciobtha, ní hiad do chosa féin a thabharfas as ball na háite thú deirimse leat
TUILLEADH (5) ▼
Níl aon tobac agat. Dar mo choinsias muis, is dona an dóigh a dtáinig tú anois. Tá mé féin sportha ó am dinnéir, agus gan aon ionú ag aon duine sa teach a dhul dhá iarraidh, bhí muid chomh cruógach sin. Beidh sí seo ag dul ina choinne ar ball beag, má ghníonn sin thú
Níor dhona an dóigh do dhuine cupla péire de na clogs sin a cheannacht fhad is atá siad fairsing. B'fhéidir gob (gurb) é an chaoi a mbeadh sé ar ball go mbeadh muid gan Murchadh gan Mánas. Dhá dhonacht iad, is fhearr iad ná imeacht cosnochta
Ba mhaith an dóigh anois don triúr againn a dhul agus greim a ithe. B'fhéidir nach mbeadh sé chomh héasca dhúinn a fháil aríst. Ní beag dhúinn a bhfuil romhainn agus gan gearradh ocrais a bheith orainn ar ball
Déarfá nárbh olc an dóigh é a Sh. Dheamhan smid bhréige agat ansin. Seolaidh libh mar sin. Cá ngabhfaidh muid? Áit ar bith is túisce againn. Mar a chéile an ball séire agus a ghiolla anseo. Níl maith ar an deoch i gceachtar acu thar is a chéile
Théaltaigh sé soir taobh istigh de chlaí nó gur bhailigh sé an t-ard. Amach leis ansin ar an mbóthar aríst, agus anoir, agus port feadaíola crochta aige, agus é chomh sonnta agat, mar dhóigh dhe agus nach raibh sé sa mbulc chor ar bith roimhe sin. Ach bhraith an sagart go maith é, agus d'ionsaigh sé é ar bhall na háite
→
donacht
Ara a dhuine, tá an saol ar a dhonacht. Beannacht Dé dhuit! 'Sé díol (dícheall?) an diabhail maireachtáil chor ar bith. Deir daoine go mbeidh an ball séire ar fad air ach a gcríochnaí an cogadh
→
Dónall
Níor chónaigh tú as a dheireadh go ndearna tú Dónall na Gréine dhó (dhe). Níor mhinic an scéal slachtmhar agat ach an oiread leis an bhfear ar ball
+
→
doras
An t-asal ab ea? Bhí sé i mbéal an dorais ansin ar ball
TUILLEADH (3) ▼
Is breá an ball i mbéal dorais í, faoina cuid seolta móra bocóideacha bacóideachaí (bád)
Is gránna an ball i mbéal dorais í (bean gan aon tslacht)
Chuile bhall i mbéal mo dhorais ach é sin (fear nár thaitnigh leis)
→
dóthain
Cén chiall duit a bheith ag iarraidh imeacht? Cheal nach bhfanfá in do dhóthain, fhad is atá tú in do dhóthain. Ar ball a chaoinfeas tú é
Chuaigh bean an tincéara soir ar ball agus dradmhála maith aici théis an lae. Is diabhlaí an soláthraí í. Ní fhágfaidh sí teach ar bith folamh. Beidh sí ag tuineadh leat nó go dtuga tú rud eicínt di
+
→
drandal
Dar seo agus siúd muis, mura gcaithe tú díot drandal an mhagaidh sin atá ort fúmsa, beidh rud ar a shon agat. Tá mé ag éisteacht leat ansin ó mhaidin, agus is mór an acmhainn agam í (cur suas leat). Is tú an t-ealaíontóir is mó faoi na brait. Ag ceapadh atá tú go ndéanfaidh tú dóigh de na daoine chreidim, ach ní dhéanfaidh, ná baol ar bith ort. Ní faoi chearca a ligeadh amach aon duine ach an oiread leatsa le go ndéanfá ball séire dhíobh
TUILLEADH (1) ▼
Léan ar a dhrandailín coinín, muran deas uaidh a dhul ag sioscadh bréag. Agus shílfeá nach leáfadh an t-im ina bhéal! Foighid ort muise go bhfeice mise é. Dhá mba i láthair an phobail é, dheamhan ball na háite a fhágfas sé nó go gcasa mé suas leis an smut aige é
→
dreancán
Má théimse ag tabhairt cuiríochaí uaim, ní do dhrisín ná de dhreancán mar é sin é; nach mbeadh ball in mo theach nach mbeadh briste aige dhá bhfaigheadh sé cupla gloine fuisce
→
dreolán
Ní luar leis an athair an sioc ná é. Chuile bhall aige ach cluasánach mar sin. 'Ag imeacht ag leiciméireacht ansin mar a bheadh dreolán teaspaigh ann,' adúirt sé an lá cheana. 'Port feadaíola aige; ag breathnú isteach thar chlaíochaí; ag smúrthacht i ndiaidh gearrchailí; agus an garraí ansiúd thoir chomh glas agus a bhí sé Lá Fhéile Bríde' (bhí an garraí chomh glas agus a bhí sé Lá Fhéile Bríde faoi nach raibh aon rath ar an mac ag deargadh na talúna. Garraí bán a bhí siad a chur a bhí ann)
Ní scarfaidh an drisínteacht léithe siúd go scarfaidh an ball dubh leis an bhfeadóig. Ghreamaigh di a bheith drisíneach. Ní raibh mórán gaisce ar a hathair féin go ndéana Dia grásta air
+
→
drisiúr
Is breá an ball ar dhrisiúr é — soitheach breá nó éadálach
TUILLEADH (1) ▼
Ba deas an ball ar dhrisiúr é — duine deas, slachtmhar, sciúrtha ligthe; duine a bheadh an-ghléasta, an-déanta suas, ach nach mbeadh aon mhaith ann, ach ina údar suntais
→
drithlín
Chonaic mé an sonda romham ar an mbóthar agus méid bó ann. Nár lige Dia go gcuirfinn bréag air, cé brí céard a bhí ann! Ach bhí rud eicínt ann. Nuair a chuaigh mé chomh fada leis an áit a raibh sé, dheamhan toirt fia na feannóige a bhí le feiceáil. Chreathnaigh mé i chuile mhíle ball ag gabháil liom, agus chuaigh drithlíní faitís thríom. Rinne gruaig mo chinn slatachaí, agus bhí an fuarallas (forallas) amach thríom ar an toirt boise. Níl a fhios agam anois ná an uair sin cén chaoi ar shrian mé aníos go teach é, ach níor thúisce istigh mé ná a bhí mé tite i meirfean
+
Níl leabhar ná páipéar ná ball éadaigh faoi chaolachaí an tí nach bhfuil millte ag griúillíní súí atá anuas i chuile áit. Bhí aige brat tuí a chur ar an teach siúd. Dheamhan stráca a chuaigh air le deich mbliana. Is beag an dochar dhó a bheith faoi shúí féin scáth an aird atá aige air. Ba saoire dó an teach siúd a streachailt anuas ar fad anois, agus slinn a chur air, ná a dhul i gcleithiúnas díon agus caoi a chur air mar atá sé. Ar aon chor, caithfidh sé ceann nua as an bpíosa a chur air. Níl rata ná taobhán ag gabháil leis siúd nach bhfuil lofa
TUILLEADH (1) ▼
Deir tú le griúillín súí a thit síos in mo chuid tae anseo ar ball, agus mé dhá ól chois an teallaigh. Shíl mé ar feadh i bhfad gurb é blas an tae é, mar níl a fhios ag na daoine cén blas atá ar tae anois. Ach is gearr gur thit griúillín eile ar mo láimh. Sin é an uair a bhraith mé gur súí a bhí mé a ól i leaba tae. Ach chreidim gurb aon chás amháin é. Níl mórán maitheasa ag an leithscéal tae atá muid a ól ar shúí
+
→
drogall
Dar fia muise má tá drogall cladaigh ort, is beag an drogall cuarta a bheas ort ar ball
TUILLEADH (1) ▼
Beidh luach do chuid drogaill agat ar ball má théann ceann de na gamhna sa gclaise agus é a bháthadh inti, i bhfad uainn an anachain!
+
→
droim
Oibríodh sé leis. Ní bhacfaidh muide é. Gheobhaidh sé a dhóthain talúna ar ball: leithead a dhroma mar a gheobhas muid uileag. Diabhal ionga eile
TUILLEADH (2) ▼
Tá an lá ag dul thar droim agus gan an rabhaiteálaí seo ar fáil fós. Ach ní miste leis sin céard is cor don bhaile ach cead bóithreoireachta a bheith aige féin. Tiocfaidh sé ar ball agus a ghoile ina ghlaic aige ag stróiceadh mura leagtar beatha ina mhínis ar an toirt
Bhuail sé siar, agus níor chónaigh sé de dhroim oíche nó go ndeachaigh sé chomh fada le U. A. Bhí sé ann sular éirigh aon duine. D'fhan sé timpeall na sráide nó go raibh muintir an tí ag éirí. Ba é an chéad bhall é a chonaic an deirfiúr ar an doras a oscailt di ar maidin
Cé leis an lao droiminn bhán atá ag scoitheadh claíochaí síos ansin. Ní hea ach is ginn é! Is beag an stró a bhí air a dhul de léim choscartha thar chlaí an bhóthair agamsa ansin thíos ar ball. Déarfainn gur maith a chuaigh a lacht dó ar chaoi ar bith, bail ó Dhia air!
Tháinig faoileán droimeannach ansin ar an tsráid ar ball beag, agus diabhal easna dhó nár ardaigh leis sceallóg d'fhata: fataí a (ár) mbéilí a bhí mé a fhuarú. Thosaigh sé ag scréachaíl chomh hacmhainneach agus a bhí sé in ann, agus lig sé an fata uaidh aríst. Dhóigh sé é cheapfainn!