Dhá ghlas caorach atá sa gculaith sin (fc. glas)

Daigh ghoile a theacht air siúd go deimhin! Tá coimpléasc aige siúd a leáfadh an chloch ghlas dhá dtugtaí dhó ina bhrúitín í. Is air, mo léan, nach mbeadh an mhairg. Chonaic mise ag ithe fataí fuar beithíoch cheana é

Sin é a bhí daingean. B'éigean an bosca a bhriseadh shular féadadh an glas a bhaint

Mura ndaingní tú an glas sin, is gearr go mbeidh do dhoras béal in airde, feicfidh tú féin air

Níl i ndán duit a dhul go flaithis adeir sé, go dteaga craobhóigín ghlas ar an bpíosa mhaide sin atá san abhainn

hIarradh air fanacht sa mbaile. Bhí siad ina suí go te, agus ar ndóigh is dó a shroichfeadh a raibh ann. Deile, agus é ina bhior in aon tsúil. Ach ní bheadh aon tsástaíocht air go dtugadh sé ruaig go Sasana. Is glas iad na cnoic i bhfad uainn ar ndóigh. Duine aerach a bhí ann agus bhí an dream a bhí i Sasana dhá shaighdeadh. D'imigh leis. Chaoin a mháthair uisce a cinn ag iarraidh a choinneáil ach ba bheag an mhaith dhi é. Dheamhan ar dhúirt an t-athair drúcht ná báisteach ach: 'A chomhairle féin do mhac dhanra,' adeir sé, 'agus ní bhfuair sé ariamh níos measa.' B'fhíor dhó. Fuair sé fód a bháis i Sasana. Dhá mhí a bhí sé ann nuair a thit ceann de na rudaí eile sin air — na bombs

Bhí gearrbhodach ag L. Sh. Ph. Níorbh fhéidir a choinneáil istigh, ach ag bóithreoireacht ó oíche go maidin. Bhuail sé agus mharaigh sé é, agus thug sé chuile dhíol air go minic. Chodlaíodh sé sa gcró leath na n-oícheanta an áit a gcuireadh an t-athair an glas ar an doras. Bhí bó aige le aghaidh lao an oíche seo agus b'éigean dó fanacht ina shuí dhá cionn. Tháinig an mac domhain san oíche. Ní bhíodh an t-athair ag cur araoide ar bith an uair seo air — bhí sé sáraithe aige agus gan maith dhó ann. Dar fiagaí dúirt sé an oíche seo leis gan drochmhúineadh ar bith: 'is fhearr leat ag bóithreoireacht agus ar do chuid drabhláis,' adeir sé, 'ná a theacht isteach in am, agus aire a thabhairt don bhó, i leaba t'athair bocht a bheith caillte anseo dhá cionn.' Níor dhúirt an stócach tada ach bualadh siar a chodladh. Chuaigh an t-athair a chodladh as sin go maidin. Nuair a d'éirigh siad ar maidin, ní raibh an gearrbhodach sa teach, ná ar an mbaile. Cuireadh tuairisc, ach ní raibh fáil in áit ar bith air. D'fhan mar sin go bhfaca siad suim aimsire agus gan tuairisc ná fairnéis air, ar an bhfad sin. Sin é an uair a scríobh sé as Meiriceá agus chuir sé céad punt abhaile ar aon láimh amháin. Bhí an-tsaothrú dhó ar an railway. 'Sé an focailín sin adúirt a athair a spadhar é, i gcruthúnas duit nach bhfuil lot ar bith nach mbeadh dealg chomh dona leis

Bhí an madadh crón sin ag P. N. i nglas, agus scata eile acu ag glafarnach timpeall air, ach 'sé an áit a raibh an coileán beag seo agam féin, abhus i nGleann an Fh. ag déanamh a shlaite ar an uaigneas. Is cosúil nach ligfeadh an faitíos dó a dtaobhachtáil

An bhfeiceann tú an tulán glas sin thoir? Ansin atá deireadh na gcíocraí. Talamh crua é uaidh sin soir

An bhfeiceann tú nach bhfuil deis bhainte ar bith ar an nglas sin ón taobh amuigh. Tá glas eile anseo le cur mura mbeidh aon duine sa teach. Is diabhlaí airdeallach iad, ach is cosúil nach mór dóibh sin. Tá an áit seo faoi ghadaís (gadaithe) as éadan

Nach bhfuil scair eangaí ansin agatsa? Cuir le suain í agus deisigh amach í. Tá báire éisc ar ghob an Bh. Feicfidh tú bualadh ar iasc glas, má sheasann an aimsir seo

Níl tú ag brath air a dhul ag baint aon déas as, ná eile. Má théann féin ní bhainfidh tú glas as é

Chuala mé go minic go raibh geis ar an gcnocán sin: go raibh sé síúil. Deir chuile dhuine go raibh rudaí dhá fheiceáil ann. Ach ní raibh géilliúint ar bith aigesean do chúrsaí den tsórt sin. Bhí rachmall an airgid air, agus chaith sé ina cheann teach nua a dhéanamh. Ní bheadh aon shásamh aige ann go ndéanfadh sé ar an gcnocán sin é, théis go raibh chuile dhuine ag cur aithne air gan drannadh leis. Más é an tAthair M. féin é — 'sé a bhí anseo an uair sin — chuala mé gur dhúirt sé leis go mbeadh sé in aiféala mura bhfágadh sé an cnocán agus a raibh ann lena n-anó féin. Ach ní raibh aon chomhairleachan ina chionn ó chuirfeadh sé roimhe rud a dhéanamh. Bhí sé chomh dána le múille. Réab sé an cnocán as a lúdrachaí ar aon nós, agus rinne sé an teach. Tá sé fuar folamh ansin ó shin, mar a fheiceas tú féin é. Dheamhan duine a chónaigh ariamh ann sílim. Maraíodh an mac shul má bhí sé déanta. Sách fánach a maraíodh é freisin. Ord a thit den scafall air. Buaileadh síos an iníon agus chaill sé an domhnaíocht airgid léithe, ach ní dhearna sí aon mhaith ariamh. Thit binn an tí go talamh shul má bhí sé réidh. Shílfeá go mba in é a dhóthain de thaispeánadh, ach chuaigh sé ina éadan as dúshlán in athuair. Ní fhaca sé an chloch spideoige ariamh air. Bhí sé ag déanamh créafóige. Ón lá ar thosaigh sé ag orlaíocht ar an gcnocán sin — shílfeá gur beith a bhí air é — níor fhan rud istigh ná amuigh aige nár tháinig an díleá air. D'imigh a raibh aige agus ar chruinnigh sé go crua — d'imigh sé ina ghlae ghlas. B'éigean don bhean agus don chuid eile den chlainn lascadh leo as ar fad sa deireadh. Bhí an díleá ar a gcuid os comhair a dhá súil. Níl a fhios agam an raibh an oiread acu agus a thug go G. iad. Má bhí, dheamhan tada leis é. Níl duine ar a shliocht inniu; i gcruthúnas nach ceart d'aon duine a dhul ag cur araoid ar an slua sí — diúltaí muide dhóibh agus fuagraímid dea-chomharsanacht orthu!

Nach maith a chuaigh mé as an uair sin. Frítheadh caite ar an mbóthar stromptha mé. Leag siad láimh ar mo chroí agus bhí sé ag bualadh ar éigean. Bhí díogarnach anála ionam freisin, agus thosaigh siad do mo chuimilt. Thug Dia do Sh. N. Ph. go raibh buidéal fuisce poitín aige — buidéal nár bearnaíodh chor ar bith. Choinnigh siad liom é. Bhí glas ar mo bhéal ach d'oscail siad é ar chaoi eicínt. Léar (de réir) mar a bhí siad ag coinneáil an phoitín liom, thosaigh mothú ag teacht ionam i leaba a chéile. Dar brí an leabhair, faoi cheann uair an chloig bhí mé in mo bhíthin óg aríst

Cé hé díol an mhagaidh anois fiafraím díot — tusa nó mise. D'fhéach tusa le dhul ag magadh fúmsa, ach sílimse gur mise atá ag magadh fútsa. Mar adúirt an ceann eile: "Bíonn daoine ag magadh fúmsa nuair a bhainim an choirce glas; Ach bímse ag magadh fúthusan nuair a thiteas an gráinne as". Sin é a fhearacht agamsa agus agatsa anois é

Tá clúid mhór fhataí ansin amuigh ach níl aon fhataí díoltacháin iontu. Tá go leor acu glas

Tá ceann beag ag N. agus ní dhéanann sé suaimhneas ar bith ach ag diúgaireacht leis i gcónaí. Dar brí an leabhair, chuirfeadh sé carghas ort ag breathnú air. Dheamhan suim ar bith aici féin ann. Dúirt mise léithe é a thabhairt siar go bhfeicfeadh an dochtúr é. 'Dheamhan dochtúr muis,' adeir sí, 'ná cuid de dhochtúir. Bíodh sé ag diúgaireacht leis ansin agus a chead sin aige. Nuair a thogrós sé stopadh, stopfaidh sé. Níl cheal ar bith air. Daighean páiste sa tír a fuair a aire sin; ach aon mhaith amháin dom é.' Dheamhan cás ar bith aici ann. 'Sí nach bhfuil an scrupall inti. Shílfeá gurb é an chaoi a mbeadh sí gothúil go bhfaigheadh aon duine caidéis don pháiste, agus níl aon duine dhá bhfeicfeadh é nach gcaithfeadh caidéis eicínt a fháil dó. Scrúdfadh a chuid diúgaireachta na clocha glasa — scrúdfadh sin

Níor mhór dhuit corrdhlaíóig den olann ghlas a chaitheamh ar an dlúth. Is amhlaidh is deise a bheas sé

"Ina uige — ina throisleáin — a bhíos an snáth théis an crann deilbh a fhágáil. Ina cheirtlíní a bhíos an t-inneach. Chuirfeadh an fíodóir an uige sa seol agus thosódh sé ag caitheamh an innigh air, nó go mbeadh na ceirtlíní ídithe. Mura mbeadh a dhóthain innigh ag an bhfíodóir, bheadh easnamh (/æsɴə/) ort, agus chaithfeá tuilleadh a fháil, hé brí cá bhfaightheá é. É a thógáil ó bhean eicínt … Inneach bán a chaitheamh ar dhlúth dubh, sin é an ceann easna. Dhá mbeadh dlúth agus inneach bán ann, sin é an flainín bán — ábhar drárannaí agus báiníní agus pluideannaí. Bíonn an t-inneach agus an dlúth dubh le dhá ghlas chaorach. Nó d'fhéadfá olann daite a chur ar bhán, le aghaidh treabhsair agus bheist. Daitear an dlúth agus an t-inneach le aghaidh seaicéid nó chasógaí. Chuiridís láib ar an dath leis an mbréidín dhubh a bhíos sna seaicéid thíre a dhathú. Dhá ndaiteá inneach le scraith chloch, agus oiread na fríde glas chaorach a chaitheamh thríd an dlúth, dhéanfadh sé éadach breá. Rinne mo mháthair culaith dhó dhom anseo uair. Bhainfeadh sé an solas as do shúile. Ní raibh aon bhean óg sa tír nach in mo dhiaidh a bhí nó go raibh sí caite! Ach caitheadh in aer an obair sin. Níl triúr ban istigh in do thír inniu atá in ann olann a dhathú. Níl a fhios acu céard a bhaineas dó" (Sliocht as cuntas faoi éadach ó Mháirtín Ó Cadhain, Cnocán Glas, Spidéal)

Tá an ghlas-shnaidhm seo doscaoilte

Tá an glas sin an-dochtmhar. Mura gcuire sibh braoinín ola air, ní chasfaidh an eochair é chor ar bith go gairid

Dhóirt sé a raibh d'airgead aige amach ar an mbord gur comhaireadh é. hOcht déag is sé pínne a bhí ann idir airgead glas agus airgead rua. Ba mhian leis a shárú ina dhiaidh sin go mba cheart dó an punt glan a bheith aige

Chonaic mise iasc glas istigh ansin thíos bliain. Bhí líonta cléithe agus camógaí agus chaon tsórt againn ina n-éadan. Tháinig siad aníos chomh fada faoi dheireadh agus faoi dheoidh, agus nach raibh ort ach seasamh sna locháin, agus a bheith dhá gcaitheamh thart suas ar an talamh tirim le dóláimh. Ní fhaca mé a leithide de chaoi orthu ariamh. Tá sin anois cheithre bliana fichead go ham seo

Nach in é a chuir an bhail air féin le ól! Bhí glas ar a dhrad, agus fhóbair nach mbainfí ó chéile chor ar bith é

Chuaigh sí ag cur draíochta dó, agus rinne sí cloch ghlas dhó

Ní luar leis an athair an sioc ná é. Chuile bhall aige ach cluasánach mar sin. 'Ag imeacht ag leiciméireacht ansin mar a bheadh dreolán teaspaigh ann,' adúirt sé an lá cheana. 'Port feadaíola aige; ag breathnú isteach thar chlaíochaí; ag smúrthacht i ndiaidh gearrchailí; agus an garraí ansiúd thoir chomh glas agus a bhí sé Lá Fhéile Bríde' (bhí an garraí chomh glas agus a bhí sé Lá Fhéile Bríde faoi nach raibh aon rath ar an mac ag deargadh na talúna. Garraí bán a bhí siad a chur a bhí ann)

Drochearra a bhí ann pé ar bith cár frítheadh é. Stuf glas mar a bheadh poitín ann agus driúillíní ar a bharr leis an bhfiuchadh a bhí ann. Bhlais mé dó, ach chaith mé amach aríst é. Bhí blas an-scalta air

Rinne sé é ar na drochóirí dó féin, agus bhí a shliocht air: ní fhaca sé aon lá den ádh uaidh sin amach. Bhí saibhreas na saibhreas aige an uair sin. Ba leis B. Bh., F., G. agus áiteacha thartu. Bhí dath gach bó ar shliabh aige, ach tháinig an díleá ar fad ar a chuid. Leáigh a raibh aige — deis beithígh agus eile — anuas ina ghlae ghlas. Sa bpoorhouse a fuair sé bás. Is deacair a rá nach olc an rud a dhul in aghaidh comhairle mhaithe

Chuir sé drogall orm é a ithe nuair a chonaic mé a raibh de rollógaí glasa ann (cáca drochfhuinte) — carghas

Bhí an-chaitheamh i ndiaidh an bhaile aige go dtí an lá a ndeachaigh sé i dtalamh. Chuaigh mise ag breathnú air seachtain shula fuair sé bás. Ní raibh de leathrann aige ach an baile. 'Is caillte an rud do shúile a dhúnadh i dtír bhradach na deataí seo,' adeireadh sé. 'Níor bhás liom mo bhás, dhá bhfaighinn leithead mo dhroma de thalamh glas na hÉireann.' Ní bhfuair, an duine bocht

Bhí an cladach druidte le iasc glas ansin an bhliain cheana, ach má bhí fhéin, cén mhaith do na daoine é nuair nach bhféadfaidís scair eangaigh a fháil in áit ar bith

"Dá mba páipéar é an talamh glas: cleiteachaí na n-éan a bheith ina bpeann. Clann Aoibhinn uileag a bheith ina gcléir: Dúshlán a n-iúmlán (iomlán); An drullán is lú de phiantaí ifrinn a chur i gcéill"

Dhá bhliain ó shin tháinig stolladh amach an t-am seo bhliain agus dhubhaigh sé na sceacha. Bhí an fhlaisc thiar de chuile sceach dóite agus an taobh a bhí thoir di glas. Níor facthas a leithide ó tháinig an chéad fhear

"'Dhá ghlas caorach beidh sé ina dhubhphota' mar adeireadh na seandaoine" (fc. pota)

Is gearr anois go mbeidh an duilliúr glas ag fás

Níor facthas ó rugadh an chéad fhear aon ghlas ba dúshlánaí ná é. Bhí trí bhaint air agus chuile bholta acu chomh mór le do láimh. Nach diabhaltaí a bhain siad é ina dhiaidh sin. Níl rud ar bith ag dul ó chuid de na daoine

Chuala mé an oiread moltanais ar an mbó sin agus gur shíl mé gur sháraigh sí an Ghlas Ghaibhleann, ach is suarach le rá í mo choinsias

Tá iasc glas ag dul go barr láin

Bhí iasc glas ag dul ó ithe orainn an bhliain sin lena raibh againn dhe. Bhí sé ina bhrachlainn amach ansin sna garrantaí agus na madraí féin gráinithe air