láimh (50+)
→
faitíos
Is fhearr dhom a dhéanamh as láimh faitíos na timpiste. An rud a théas i bhfad, téann sé chun righneadais — le faitíos nach ndéanfainn aríst é
An gcuimhníonn tú ar an Lá Nollag a raibh muid ag ól thoir tigh Ph. Sh.? Tháinig M. P. Th. isteach agus d'ól sé buidéal pórtair. Chuaigh an láimh síos sa mbrollach, agus go deimhin tháinig sí aníos (le) sparán a raibh ceangal air! D'iontaigh sé a chúl linn gur thug sé an t-airgead aníos as agus gur chuir sé taisce aríst ar an sparán faoin gcích. An dara buidéal a d'ól sé, chuaigh sé siar sa sáinn siúd ar chúla an tsiopa leis an sparán a bhaint aníos aríst. Le earasbarr a chur ar an gcuibhiúlacht. Deile? — chuaigh sé ar cúlráid i riocht is go mbeadh cuibhiúlacht ní b'fhearr aige le luach na dí a fháil
→
fearacht
Ní bheidh T. fearacht Mh. ag imeacht ag sceidínteacht leis an rud. Déanfaidh sé as láimh é, déanfaidh sin
+
→
fios
Níor cheart dó láimh a leagan uirthi agus fios aige go mba feamainn scine í
TUILLEADH (1) ▼
'Sé an chaoi é: ná bíodh a fhios ag do láimh chlí céard atá do láimh dheas a dhéanamh, nó má bhíonn a fhios, is gearr go mbeidh a fhios ag an saol é
+
→
focal
Mo láimh agus m'fhocal duit muis, ba mise a leagfadh air dhá gcastaí ann mé
TUILLEADH (8) ▼
Mo láimh agus m'fhocal duit nach bhfuil cianóg rua ar m'fháltas
"Mo láimh agus m'fhocal duit a William Reilly ba deas a leigheasfainn do bhrón" As William Reilly
Mo láimh agus m'fhocal duit, níl gráinne tobac ag gabháil liom
Tá láimh agus focal eatarthu — tá láimh agus focal tugtha acu dhá chéile; tá gealladh pósta tugtha acu dhá chéile
Thug sé láimh agus focal di go bhfillfeadh sé lena pósadh — gheall sé di go dílis
Tá láimh agus focal tugtha aige di go bpósa sé í faoi cheann bliana. Ach cá bhfios cá mbeidh sé sin an uair sin. Ná bac le saighdiúr!
Thug sé láimh agus focal di go bpósfadh sé í, ach ghread leis i ngan fhios de shiúl oíche agus níor facthas ariamh ní ba mhó é. Na tíortha coimhtheacha a thug sé air féin agus d'fhága sé ise ar an trá thirim
Tá láimh agus focal idir í fhéin agus S. Mo chreach mhaidne an láimh agus focal sin muis. "Gheall tú dhom agus rinne tú bréag liom go mbeifeá romham ag cró na gcaorach". Sin é a fhearacht aici sin é. Ní fhanfadh sí dhá mhionóid leis dhá bhfaigheadh sí a mhalrait
→
foilsigh
Ba deacair dóibh an t-ádh a bheith orthu, go mba leo fhéin uainne é. Shíl siad go raibh siad ina rith seoil ceart críochnaithe anois. Bhí a dhá láimh timpeall ar an saol. Ach is ag Dia is fhearr a fhios. Foilsíonn Dia an chneámhaireacht agus an míscrupall i gcónaí. Is fada ar an saol mé agus níl aon lá ó tháinig cuimhne dhom nach amhlaidh a fheicim é. Chuala tú an scéal faoin bhfear a chonaic fear eile ag marú duine agus dhá chur i ngan fhios. Mhionnaigh sé agus mhóidigh sé mura bhfoilsíodh Dia é nach mbeadh aon aird aige fhéin ar Dhia níos mó. D'fhan mar sin. Chonaic sé go raibh an saol ag féithiú leis an té a rinne an marú … Sin é an chaoi a raibh sé. Bhí fear eile marbh cheana ag an té a maraíodh. Nach maith gur fhoilsigh Dia an choir sin!
Chonaic mé an sonda uaim agus é an-fhollasach. Ní fhéadfadh sé a bheith ní ba follasaí dá mbeadh mo láimh leagtha air
→
froigisí
Sin é an ciseadóir! Rinne sé ciseán domsa anseo fadó agus chuir sé an oiread frogaisí air agus nach ngabhfadh mo láimh síos ann! B'fhada a chaith sé thiar ansin sa seomra. Bhí sé ródheas le dhul ag streachailleacht leis
+
→
fág ar
Ní fhágfaidh na driseachaí sin láimh ort mura bhfaighe tú deis thar an scian sin ina n-éadan
TUILLEADH (1) ▼
Is air a fágadh é, ach dheamhan is móide láimh ná cois a bhí aige ann ach an oiread linne
+
→
fág
Níor bhuail mise é. Nár fhága mé seo má leag mé láimh ná cois air
TUILLEADH (1) ▼
Fágfaidh an láimh seo go dona mise (gan a bheith in ann tada a dhéanamh; pian a bheith orm srl.)
→
fáinne
Fáinne óir ort a Churraoinigh! Nár lagtar do láimh! Is tú atá deas air, bail ó Dhia ort! — le fear ag imirt báire binne
→
caidhl
Feicfidh tú an chaidhl chloch a rinne mé taobh amuigh ar an duirling agus níl ort ach do láimh a shá isteach faoin gclaí ar a n-aghaidh, agus gheobhaidh tú an scian ansin
+
→
carcair
Tá carcair fhaithniúcha ar a láimh — cora nó breacadh garbh faithniúchaí
TUILLEADH (2) ▼
Cuir cúr uisce na bhfataí ar do láimh agus b'fhéidir go mbainfeadh sé an charcair fhaithniúchaí sin di.
Tá carcaireacha draighin ann agus is maith an dícheall do dhuine a bhealach a dhéanamh thríothub chor ar bith. Casadh i dtreascairt ann mé an oíche faoi dheireadh agus níor fhága na sceacha liobar leathair ar aon láimh liom.
+
Ní hin é an chaoi le clochneart a chaitheamh ón ngualainn chor ar bith. Níl tusa ag cur deis ar bith ort fhéin léithe. Ar an láimh atá tú ag cur an stró ar fad, i leaba é a chur ar an ngualainn agus ar an slinneán. Anois b'fhéidir! Tá tú ag cur cosúlacht chaite eicínt ort fhéin!
TUILLEADH (1) ▼
Bhain sé stangadh as a láimh, ag caitheamh cloiche ghualann.
Sin é a bhfuil de bharr na coinnleoireachta agatsa, chuile shnáth éadaigh dhá bhfuil ort a bheith stiallta, agus gan liobair leathair ar aon láimh leat.
+
→
cora
Tháinig cora fhaithniúchaí ar mo láimh anseo an bhliain cheana agus chaith siad an tsíoraíocht gan a dhul ar gcúl. Bhearr mé an barr díobh faoi dheireadh le siosúr.
TUILLEADH (2) ▼
Tá cora shalachair ar chaon láimh liom ó thosaigh mé ag scaradh an aoiligh agus dheamhan gair agam ina dhiaidh sin, drannadh leob ná iad a níochán le teann gága.
Is mise atá ag saothrú an tsaoil ag cora mhór ghág atá ar mo láimh i mbun na méarachaí. Agus feictear dom go bhfuil trálach ag teacht orm ina aice sin.
+
→
bannaí 1
Má théann tú i mbannaí air sin, ort fhéin a bheas díol a dhéanamh as a dheireadh. Chuala tú an cleas a d'éirigh do Sh. Mh. cheana, go mb'éigean dó fiche punt a íoc istigh sa mbainc ar aon láimh amháin. Is mór an t-ionadh nach múinfeadh sin thú! Pléifidh sé siúd leat é má fhaigheann sé in t'amadán aige thú!
TUILLEADH (3) ▼
Ní ghabhfainn i mbannaí nach raibh a láimh ann chomh maith le duine.
Ceann de na gliomaigh nár cuireadh bannaí ar bith ann a bhain greim dhá chrúib as agus is bocht an láimh atá air anois.
Is fánach an chaoi a bhfuileodh an sceanadóir de ghliomach sin ort mura gcuire tú bannaí air as láimh.
→
bealach
'Sé Pádraicín a chuir ar bhealach a leasa é. Dheamhan láimh a bheadh aige go brách ann murach é — thug Pádraicín comhairle a leasa dhó.
+
→
beart
Cuir láimh sa mbeart seo liom.
TUILLEADH (2) ▼
Chuirfeadh sé a rogha beart ar asal gan éirí faoi. Ní shílim gur éirigh sé faoi aon bheart ariamh. Ach is olc an faisean do dhuine é sin a thabhairt faoi ndeara dhó fhéin. Is fánach an chaoi a mbainfeá stangadh asat fhéin ag tógáil beart idir do dhá láimh.
Níl beart ar bith ab fhearr a dhéanfadh do leithéidse anois i dtús do shaoil agus do mhaitheasa, ná gearrchaile mná a fháil agus pósadh as láimh. B'fhearr dhuit go mór é ná a bheith dhá chuir ar an méir is faide.
→
cnigín
Is géar a theastaigh na cupla cnigín sin ó Pheaitsín. Níl caitheamh ina dhiaidh ar bith agam (n)ach nár thug sé tuilleadh dhó ó bhí a láimh ann.
+
→
críoch
"Dochtúirí Chríghe Fódla, agus ní leigheasfaidís mo chás, go dtáinig Péarla an bhrollaigh ghléigil, agus gur rug sí ar mo láimh" (as amhrán)
TUILLEADH (1) ▼
Ná lig an céachta as do láimh inniu go dté tú go críoch.
+
→
beo 2
TUILLEADH (1) ▼
Dheamhan a raibh de shiocair ariamh aige ach bun eicínt a dhul i mbeo na hiongan — sa laidhricín — agus shéid sí suas go raibh sí an airde sin, slán an tsamhail. B'éigean do na dochtúirí í a bhaint dhe, arae dúirt siad go dtiocfadh an drochábhar suas thríd an láimh fré chéile.