Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

mapa (6)

 
deis
Dhá mbeadh deis ar an tóchar atá ann, tá an chuid is fhearr den talamh cuir atá againn ann. Tá muid ag tuineadh leo le chúig bhliana ag iarraidh comhla a chur leis a bhacfadh an taoille, ach bhí sé chomh maith dhúinn a bheith ina (ár) gcónaí, scáth ar thug siad de thoradh orainn. Tháinig seilbhéara ann agus mapaí aige, ach mo léan géar!
 
doras
Ní fheicfeá mapa le doras ar bith anois. A Dhia agus a Chríosta, nach minic a rinne mé iad! (fc. mata, mapa; dual)
+
dual 2
"Chuirfeá duail i mapaí (sórt plaits mar a d'fheicfeá i ngruaig). Bheadh duine ag déanamh duail agus dhá síneadh agat, agus thú dhá bhfíochán isteach sa mapa. Dhéanfaí súgán tuí i dtosach agus bheadh duine ag déanamh duail duit, agus chuirfeá isteach iad i chuile áit dhá bhfeilfidís go mbeadh fad an mhapa déanta agat, agus thiocfá ar ais aríst ag tógáil na ndual agus ag cur isteach duailíní i chuile áit dhá bhfeilfidís" (sliocht as cuntas ar dhéanamh mapaí nó mataí — ó m'athair)
TUILLEADH (3) ▼
An bhfaca tú ariamh M. B. ag déanamh mapa. Bhíodh dual beag agus dual mór aige ann agus chaithfeadh chuile dhual a bheith mar a chéile. Ba bhreá uaidh mapa a dhéanamh
Cáiteoig ab ea. Déanamh mapa a bheadh uirthi. Chuirfeá duail inti ar an gcaoi chéanna. Bhí mise go maith ag déanamh mapaí agus tiachógaí tamall, ach ní fheicfeá duine ar bith ag déanamh aon cheann acu anois
Foighid ort anois. Dual beag — duailín a bheas mé a iarraidh. Caithfidh mé an dual seo a chur isteach i dtosach. Ní ligfidh an mapa seo puth isteach feicfidh tú féin air