Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

Sathairn (12)

 
daigh
Sin í annsin an cailín a bhfuil na doigheachaí innte. Tá poll innte agus fearsad eile ag dul anonn thríd an bpoll, agus feicthear dhom gur thríd an bhfearsaid sin a theagas an driog i gcomhnaí. Beidh a shliocht uirre: ní bheidh sí ann ach feadh's mise a dhul 'na bhaile mhóir Dia Sathairn
 
Níor dhealuigh na diabhail de dhoigheachaí seo liom fós. Tá an tseachtain saothruighthe go maith agam [...]éid a shliocht orra: tiubharfaidh mise gaoth bhuird amach dóibh Dia Sathairn seo chugainn faoin a bheith slán dúinn
 
Tús Aoine nó deireadh Sathairn, níor thriomaigh siad ariamh dhá dteagaidís fliuch = deirtear seo
+
dia 2
Lomadh Luain agus deilbh Chéadaoin agus marú salach Sathairn = tá geis ar na ceann-oibreachaí sin na laethantaí sin
TUILLEADH (5) ▼
Sin é an marú salach Sathairn! Ní thaithníodh sé le sean-Bh. chor ar bith go ndéanaidh Dia grásta uirre!
Má's pirseóg ná pirseóg anois é, is gránna é an marú Sathairn. Marú salach Sathairn! Chuala muid caint 'chuile lá ariamh air!
Tús Aoine nó deireadh Sathairn = má theagann tús na h-Aoine fliuch, níl indán aitealla dhó go faoithin. Tá sé mar sin le deireadh an tSathairn
Eirigh as anois agus teara abhaile. Ní bhfuighidh tú fábhall aríst inniu. Tús Aoine nó deireadh Sathairn a mhic ó
Má fheiceann tú deireadh Sathairn ag teacht anuas, tá tú réidh le triomach a fháil an lá sin
 
Cailín diomallach í. Ní tada eile í, dar mo leabhar. Cuireadh síos Gaillimh í Dé Sathairn, agus dhá phunt aice. Tháinic sí abhaile trathnóna agus péire beag bróga páipéir aice, agus trí agus sé pighne. Is mór adéarfá le fear a bheadh ag ól …
 
Tús Aoine agus Deireadh Sathairn. Tá an Aoine in aghaidh na seachtaine. Lomadh Luain agus bearradh Céadaoine. Biseach an Domhnaigh agus árdú na Céadaoine. Dé Luain soir agus Máirt siar, agus tá an Diardaoin sonaí soir nó siar: anois a bhfuil aon-cheann eile aca agad. Bhí siad sin ann ar fad roimhe seo, ach tá siad caithte in aer anois
 
dúil
Ó a tháinig dúil aige ins an ól, is beag a bhíos de bhrabach air. Chuir sé taobh le dhá scilling muid as luach na "crib" mhóna Dé Sathairn seo 'bh thart (ghabh thart). Dheamhan sásamh ná séanadh a bhí le fáil uaidh faoi