→
isteach
crochta (9)
→
isteach
Ní bhfaghainn ó mo chlaonta a dhul isteach ann, mar tá cut crochta romham ann = ní bhfuighinn ionam féin a dhul isteach, mar tá'n chloch sa muinchille ag muinntir an tighe dhom (tá rud eicín ann i m'aghaidh) (cut crochta — féach crochta)
→
istigh
Tá scair eangaighe crochta ar an taobh istigh de'n teach ann = tá giota eangaighe crochta as na fraightheacha nó as an mboimbéal nó ar an mballa.
→
damnaigh
Tá mé damnuighthe ag an liúiste (leoiste) sin thíos ag iarraidh tobac orm 'chuile oíche. Tá sé taithighthe annseo ar fad anois. Is dóigh go bhfuil cut (cat) crochta roimhe is 'chuile áit eile. Níl aon-ghean ag aonduine é a fheiceál ag teacht isteach ar cuairt chuige
→
daor 2
D'imigh an tubaiste ar an teach sin thíos. Níl aonduine ins an tír nach bhfuil daorta ann. Dhá bhfaghaidís cead a gcomhairle féin, dheamhan mórán a bheadh ins an gcomhaireamh ceann. Bheadh an tír crochta aca.
Is droch-dhíolaidhe í. Dheamhan níos measa ins an tír. Tá cut crochta roimpe anois ins 'chuile shiopa soir annsin cé's moite de tigh Ph. Tá sí ar a té(icheadh) ó'n gcuid eile. Is gearr go bhfeicidh tú P. féin sáthach bréan di, ach seans go bhfuil sí ag íoc ar an táirnge annsin
Ná bac len a chuid maitheasa sin ingarrdha. Tá cut crochta roimhe shílfeá is 'chuile gharrdha ag gabhail leis. Dubhántacht, cliabhántacht nó foghlaeracht a bhuac sin. Ná h-iarr aon-mhaith eile air
→
dóigh 1
Théaltuigh sé soir taobh istigh de chlaidhe nó gur bhailigh sé an t-árd. Amach leis annsin ar an mbóthar aríst, agus anoir, agus port feadghaile crochta aige, agus é cho sonnda agad, mar dhóigh dhe agus nach raibh sé ins an "mbulc" chor ar bith roimhe sin. Ach bhrath an sagart go maith é, agus d'ionnsuigh sé é ar bhall na h-áite
→
téigh ar
D'fhastuigh sé ins an áit chontráilte mé: istigh i ngeáird (yard) Sh. D. Ní raibh a dhul ar mo chúl ná ar m'aghaidh agam. Bhí mé idir dhá theine Bhealtaine. Dhá dteighinn isteach ins an teach, bhí cut crochta romham ann, agus dhá dteighinn amach doras an gheáird, d'áiteochadh seisean mé. Ní raibh agam ach cur díom cho maith agus a d'fhéad mé