→
isteach
crochta (9)
→
isteach
Ní bhfaighinn ó mo chlaonta a dhul isteach ann, mar tá cat crochta romham ann — ní bhfaighinn ionam féin a dhul isteach mar tá an chloch sa muinchille ag muintir an tí dhom (tá rud eicín ann i m'aghaidh; cat crochta — fc. crochta)
→
istigh
Tá scair eangaí crochta ar an taobh istigh den teach ann — tá giota eangaí crochta as na fraitheacha nó as an mboimbéal nó ar an mballa
→
damnaigh
Tá mé damnaithe ag an liúiste (leoiste) sin thíos ag iarraidh tobac orm chuile oíche. Tá sé taithithe anseo ar fad anois. Is dóigh go bhfuil cat crochta roimhe i chuile áit eile. Níl aon ghean ag aon duine é a fheiceáil ag teacht isteach ar cuairt chuige
→
daor 2
D'imigh an tubaiste ar an teach sin thíos. Níl aon duine sa tír nach bhfuil daortha ann. Dhá bhfaighidís cead a gcomhairle féin, dheamhan mórán a bheadh sa gcomhaireamh ceann. Bheadh an tír crochta acu.
Is drochdhíolaí í. Dheamhan níos measa sa tír. Tá cat crochta roimpi anois in chuile shiopa soir ansin cé is moite de tigh Ph. Tá sí ar a teitheadh ón gcuid eile. Is gearr go bhfeice tú P. féin sách bréan di, ach seans go bhfuil sí ag íoc ar an tairne ansin
Ná bac lena chuid maitheasa sin i ngarraí. Tá cat crochta roimhe shílfeá i chuile gharraí ag gabháil leis. Duántacht, cliabhántacht nó foghlaeireacht a bhuac sin. Ná hiarr aon mhaith eile air
→
dóigh 1
Théaltaigh sé soir taobh istigh de chlaí nó gur bhailigh sé an t-ard. Amach leis ansin ar an mbóthar aríst, agus anoir, agus port feadaíola crochta aige, agus é chomh sonnta agat, mar dhóigh dhe agus nach raibh sé sa mbulc chor ar bith roimhe sin. Ach bhraith an sagart go maith é, agus d'ionsaigh sé é ar bhall na háite
→
téigh ar
D'fhostaigh sé san áit chontráilte mé: istigh i ngeaird (yard) Sh. D. Ní raibh a dhul ar mo chúl ná ar m'aghaidh agam. Bhí mé idir dhá thine Bhealtaine. Dhá dtéinn isteach sa teach, bhí cat crochta romham ann, agus dhá dtéinn amach doras an gheáird, d'áiteodh seisean mé. Ní raibh agam ach cur díom chomh maith agus a d'fhéad mé