samhradh (50+)
→
fáinne
Téann an fáinne bán soir ón áit a dtéann an ghrian faoi go dtí an áit a n-éiríonn sí. Ní fhágann sé an spéir chor ar bith oícheanta samhraidh — an ghile a bhíos ó thuaidh sa spéir
+
→
féarlach
Is gearr go dtéitear síos anois ag leagan binne ar na turlaigh sin síos. Tá greadadh féarlaigh orthu … Gheobhadh beithígh tiomsacht orthu ar feadh an tsamhraidh
TUILLEADH (1) ▼
An áit sin ar fad a fheiceas tú sceite, bíonn sé tirim sa samhradh agus beithígh agus caoirigh ag an dá bhaile air. Tá binn agam fhéin air. Bíonn féarlach sách blasta air
Bíonn dubhán alla cailimhineog ar an uisce uileag sa samhradh, nó ar uisce ar bith nach bhfuil ag rith ar chuma ar bith.
Dhiomalódh sé sin ráithe an tsamhraidh ar an gcipiléireacht sin, agus sháródh sé siar in do bhéal ina dhiaidh sin nach bhfuil aon oibrí ar an mbaile is fhearr ná é.
+
→
coirt
Aimsir spalptha sa samhradh, d'fheicfeá coirt shalainn ar sheolta báid.
TUILLEADH (1) ▼
Tagann an coirt sin ar na locháin sa samhradh in áiteachaí nach mbíonn cead reatha ag an uisce. Uisce ar bith a mbeidh coirt den tsórt sin air, cuireann na beithígh suas de mura mbeadh an-spalpadh tairt orthub.
Bhíodh chuile ghasúr fadó cosnochtaithe go mbídís suas ina bhfir, agus thairis. Ach tá siad chomh goilliúnach anois agus nach bhfuil siad in ann imeacht cosnoctaithe sa samhradh fhéin.
Samhradh riabhach, fómhar grianmhar. Sin é cothromacan síne na huaire. Má bhíonn samhradh fliuch ann, tiocfaidh an fómhar thar cionn. Caithfidh sé.
→
cuideáin
Bhí fámaire thart anseo sa samhradh agus go deimhin ba éan cuideáin críochnaithe é. Dhá bhfeictheá chomh buí chomh bealaithe agus a bhí sé, agus na bruachannaí a bhí amach ar a chuid liopaí. Dar liom fhéin gur ó réigiún coimhthíoch eicínt é. Bhí an-chanúint air freisin.
I nDomhnach, 'sí an chéithireacht chéanna a bhíos ormsa samhradh is geimhreadh, ní ag ceasacht ar Dhia é!
→
coraice
Is deas í bhur gceird gan bhréig, dhár gcrapadh fhéin suas chois claíochaí faoi ghaoith agus faoi dheallradh, agus ag fanacht ansin i gcaitheamh na hoíche. Cén bhrí ach an uair atá ann — coraice dhubh na bliana. Ní mó ná go ndéanfadh duine é i Mí Mheáin an tsamhraidh, ní áirím anois.
Breá nár scaoil tú an craobhmhúirín sin thart agus gan a dhul i gcleithiúnas thú fhéin a fhliuchadh. Diabhal rud a bhuail ariamh thú is measa ná slaghdán samhraidh. Fhóbair gur fhága sé sínte mise anseo an bhliain cheana.
→
bruach
Bíonn an easca sin buntirim go maith sa samhradh. Well bheadh sí in araíocht í a shiúl. Ach sa ngeimhreadh, ní shiúlfadh an fia í. Bíonn na feadáin atá inti ag cur thar bruach (fc. feadáin)
→
buadán
Nuair a bhí mise ag éirí suas, dheamhan bróig ná stoca a d'fheicfeá ar aon ghasúr sa tír ach iad ag imeacht cosnochta, geimhreadh is samhradh chomh maith le chéile. Nuair a thiocfadh sioc mór ansin, chuirfidís buadáin ar a gcosa — súgáin fhéir, nó strácaí de mhálaí — le teas a dhéanamh dhóibh ar an bhfuacht.
+
→
buail
Níl uair ar bith is measa soinneán ar an bhfarraige ná le linn cailm shamhraidh. Dhá mbuaileadh ceann de na cuaifeachaí sin bád ar aimsir mharbhánta, bhí a cnaipe déanta deirimse leat.
TUILLEADH (1) ▼
Bhuail an samhradh an geimhreadh fhéin le gairfean — sháraigh sé
+
→
bualadh
Bíonn an-bhualadh fámairí ar bhóthar an chladaigh sa samhradh.
TUILLEADH (1) ▼
Is beag an bualadh a bhíonns ar an mbóthar sin chor ar bith, cé is moite de mhuintir na Gaillimhe agus iad ag déanamh aeir dóibh fhéin sa samhradh.
→
aire
Níor thaobhaigh mé aifreann Dé ó tháinig an samhradh ach ag tabhairt aire don teach chuile Dhomhnach.
+
→
amach
Amach anseo sa samhradh, caithfidh mé seársa a thabhairt go hUachtar Ard mar tá sé caite in mo chloigeann le fada agam.
TUILLEADH (7) ▼
Déanfaidh mé é amach sa samhradh — anonn sa samhradh
Ní bhainfear aon mhóin go dtí amach sa samhradh i mbliana
Tá Domhnach Chrom Dubh an-fhada amach sa samhradh.
B'fhada amach sa samhradh go raibh fataí nua istigh an bhliain chéanna — bhí sé deireanach sa samhradh go raibh na fataí nua inbhainte
Níor fhéad mé aon fhód móna a bhaint go dtí i bhfad amach sa samhradh an bhliain chéanna
Tá an Chincís ag dul an-fhada amach sa samhradh i mbliana.
Is ionann is gur samhradh é ó Aibreán amach.
+
→
amuigh
'Sé an slaghdán samhraidh an slaghdán is measa amuigh.
TUILLEADH (1) ▼
Tá an samhradh ionann is amuigh — i ndáil le caite
Nach diabhaltaí an t-antlachán thú nach scaoilfeadh an lá fliuch thart, agus a liachtaí lá tirim a thiocfas aríst go gcaitear an samhradh
→
folláin
A Thiarna, a Thiarna, nach deacair a rá nach bhfuil an fear sin folláin? Fear ar bith a théas ar snámh geimhreadh agus samhradh chomh maith le chéile
+
→
fómhar
Ní sa samhradh is meirbhe a theagas an uair ach amach sa bhfómhar, aimsir bhainte an choirce. Ní thigeann fuacht go hearrach ná teas go fómhar ar ndóigh
TUILLEADH (4) ▼
Samhradh riabhach; fómhar grianmhar — má bhíonn sé fliuch sa samhradh, tiocfaidh grian agus brothaíl sa bhfómhar
Tabharfaidh sé teas agus aimsir bhreá uaidh romhat amach anois. Samhradh riabhach; fómhar grianmhar, adeir siad. M'anam go raibh an samhradh seo riabhach, ní ceasacht ar Dhia é. Dar mo choinsias bhí
Beidh fómhar grianmhar ann. Ní mór dhó sin ar shon an tsamhraidh. Tá mé ag ceapadh nár tháinig aon samhradh go hiomaí ba riabhaí na é. Chuile lá ag baint farasbarr dhá chéile. Sin é an chaoi a raibh sé. Beidh sí ina "bliain an bhrosna" mura dteaga aon triomach as seo go ceann míosa leis an móin a thriomú
Samhradh riabhach béal-gharbh a bhí ann. Tá fómhar breá grianmhar dlite dúinn
Tá fairsinge ime anois againn ó tháinig an samhradh — neart ime; i bhfad níos mó ná a bhí roimhe sin
→
fuirsigh
Dhá bhféadthá fuirseadh a dhéanamh go ceann scaithimh eile, gan aon chúnamh, nach mbeadh Cáit sa mbaile agat sa samhradh?
→
fulaing
Théis gurb é lár an tsamhraidh a bhí ann agus go raibh an uair breá brothallach, ní fhéadfaí a leath dhóthain clúdadh a thabhairt dó. Ar ndóigh ba geimhreadh an áit seo le hais na réigiúin a d'fhága seisean
→
fálaigh
Tá cion garraí fágtha ansin thuas gan fálú. Dheamhan ann ach leac, ach By Dad, gheobhadh beithígh tiomsacht ann sa samhradh
+
→
fámaire
Ní fhéadfá an cladach a thaobhachtáil anseo i gcaitheamh an tsamhraidh ag fámairí. Bíonn siad ina srathrúchaí ann
TUILLEADH (1) ▼
Teagann fámairí as gach uile cheaird ar snámh anseo sa samhradh
→
fuacht
Tá sé in am aige téaltú leis feasta mar fhuacht. Nach bhfuil muid i mbéal an tsamhraidh thall!