Céard atá tú a rá? Dheamhan splanc chéille ar bith agat le gairid

Chuaigh sé sin, nuair a bhí sé ina pháiste bheag, sna céadéaga le convaidhlsiuns (convulsions). Ba mhinic nach raibh a fhios a imeacht nó a theacht dó. Chuir mé trí thuras air ag tobar Cholm Cille dhá dtugadh Dia biseach dó. Thug, míle buíochas leis féin. Shrian sé as théis liostachais fhada. Sílim dheamhan aird ar na turais aige ina dhiaidh sin, ainneoin go mbíonn muid ag stróiceadh leis ag iarraidh air a gcur dó (dhe)

Tá sé sna céadéaga ag an damhsa. Dheamhan damhsa ó tháinig oíche nach raibh sé amuigh air. Oibríodh leis!

Má tá sé in ann an daba sin (feoil) a choinneáil leis féin i gcónaí, dheamhan cailleadh air. Amadán a bheadh ann dhá ndéanadh sé aon bhuille maitheasa agus fuíoll na bhfuíoll aige mar atá sé

Ar an dá luath is ar thosaigh an tsiúite, dheamhan easna dhíom nach sciobann an daba den phláta agus haway liom. Déarfainn go mba diomdhach an bheirt a bhí iontu nuair ab éigean dóibh a mbéilí a ithe tur tar

Ara tá chuile dhuine siar ansin ag fáil an daba eile sin — an dole — ar feadh na bliana uileag, agus is cuma leo sin sa diabhal, ach gan é sin a bhaint dóibh (díobh). Dhá mbaintí, bheidís réidh le K. gan mórán achair. Dheamhan mórán gnaoi ag cuid mhaith acu cheana féin air, ach tá siad i bhfaitíos faoin dole ina dhiaidh sin

Má bhuaileann daidhce ar bith é siúd, dheamhan iontú ar a sháil a dhéanfadh sé duit ar feadh an lae, ná d'aon duine eile. Is stuacaí é ná a bhfaca tú ariamh

Bhíodh daitheachaí ormsa nó gur chuir M. C. an ortha dhom, ach dheamhan daigh (/dɛ̄/) a d'airigh mé ó shin, míle moladh le Dia

Dheamhan mé nach ea ach go bhfuil an múr seo i ndáil le ina shneachta chorpanta

Bhuail sé de dhairt é agus dá n-éiríodh sé leis ar an tsúil, dheamhan thiomanta súil a d'fhágfadh sé istigh ina cheann leis. Tá an t-urchar crua aige sin. Nach bhfeiceann tú an teannadh a chuireas sé le chuile shórt a chaitheas sé

T. Sh. a bhí bonn ar aon leis, a bhuail de dhairt é. Bhí mé féin ag cinnireacht an chapaill ina ndiaidh aniar. Fios rúin ná soiscéil ní raibh agam féin, go raibh sé i ngreim muiníl ionam. An faitíos is mó a bhí orm go scéinfeadh an capall. Murach sin, dheamhan ar mhiste liomsa dhá mbeadh sé ag míoladóireacht go maidin liom. Bhí foghairt ina shúil a mhic ó mo chroí thú. Is maith an scéal gur beag é a dhícheall. Ná bac le go gcreidfeadh sé nach mise a chaith an dairt. Ba bheag an baol air

Is ag caitheamh dairteacha leis an ngealaigh dó é, a dhul ag saothrú an riascaigh údan. Dheamhan fata a thabharfas sé go brách dó, dá gcuireadh sé a bhfuil d'aol i dtornógaí na hÉireann air. Abraíodh fear na bhfataí a rogha rud. Cén scil atá aige sin ann ach an oiread liomsa, a leathoiread sin féin! (níl aige ann)

B'fhearr dhó a dhul síos ansin thíos ag an gcladach agus a dhul ag caitheamh dairteacha le Contae an Chláir (Árainn srl.) ná a bheith ar an gceird atá air. Ag réiteach agus ag rómhar seanchlochair ansin thiar, agus é ag ceapadh go ndéanfaidh sé bun ar na cupla acra gágach sin. Dheamhan bun muise lena luiseag

Ara beannacht Dé dhuit, ní raibh sa rud a bhí ann an uair sin ach caitheamh dairteacha le hais na gcogaí a bhíos ann anois. Daoine a dhul amach ar aghaidh a chéile le claimhí, le sleáchaí agus le tuaití. Ar ndóigh, dheamhan deichniúr a bheadh maraithe seachtain. Is mó an t-ár a dhéanfadh bomb amháin anois ná a dhéanfaidís i gcaitheamh a saoil. Seo é deireadh an domhain ach grásta Dé. 'Sé Cogadh an Domhain é: Cogadh na gCríoch a bhí tugtha síos sa targaireacht. Dheamhan ceo dhá raibh sa targaireacht nach bhfuil istigh. Fainic thusa nach bhfuil

Is deacair P. a chorraí. D'fhéadfá a bhualadh trasna an smuit agus dheamhan drúcht ná báisteach adéarfadh sé leat, ach tosaí ag gáirí. Ach mo choinsias is dar m'anam, nuair a bhíos sé corraí, nach bhfuil beart ar bith is fhearr ná fanacht uaidh. Níl sa gceann eile ach caitheamh dairteacha ar a ghualainn. Ní ag bagairt a bhíos sé ach ag bualadh. Speirfeadh sé nó sháfadh sé thú ar iontú an tsoip. Is fiú é a sheachaint má bhíonn aon challóid air

Bhí mise in áit agus ní aithneofá an Domhnach thar an dálach ann. Maidir le go raibh suim sa Domhnach, dheamhan a bholadh!

Nach dalba an bealach atá leis: ag imeacht mar sin ag béadán agus ag coiriúint ar a chomharsa, agus i gcónaí ag ullmhúchan achrainn. Dheamhan sástaíocht aige ann mura bhfeice sé daoine i mbroinnleachaí a chéile, agus ag troid agus ag achrann. Sin é a bhuac

Ba dalba an oíche í sin. Bhí na scaltrachaí ag breith ar a chéile agus mé ag teacht aniar an bóthar. Shíl mé dheamhan fata a changlóinn le mo ló aríst

Bhí cogadh dalbaí ansin. Dheamhan fear dhá raibh ann nár fhága sé a shéala air. Breathnaigh ar Ch. Bh. S. Tá scéin ann

Dheamhan call coinneal duit. Is maith dhúinn againn sa dorchadas féin é. Is léir don dall a bhéal adeir siad

Tuilleadh diabhail aige anois mura bhfuil sé dallta ceart ag na mná seo síos. Dheamhan thiomanta smid dhe nach gcreideann sé: go bhfuil siad ag iarraidh a sciobadh óna chéile. Bheadh frae acu muis!

Dheamhan cois faoi. Tá sé dallta (/dāʟtə/; /daʟtī/ Achréidh)

Dheamhan thiomanta caora istigh ar do bhaile i mbliana nach bhfuil dallamullóg uirthi, hé brí cén smál atá ar an mbliain seo thar bhliain ar bith eile. Ach is smál féin é chreidim. An iomarca drochaimsir atá dhá dhéanamh déarfainn

Dar uacht an tseangáin duit, níl aon dallán ag gabháil leo. Á nach é an fhoghail é! Tá mé as síolta muis i mbliana. Mar a chéile uileag iad. Dheamhan ceann go tóin acu nach é an chaoi chéanna leis é

Chonaic mise bó thiar anseo ag N. Mh. Bhí an úth calctha aici. Chinn orthu aon deoir bhainne a fháil uaithi théis a ndíchill. Bhí fear beag ag obair anseo thoir ag C. — níl a fhios agam beirthe ná beo cérbh as é. Tháinig sé ag breathnú ar an mbó agus í cinnte ar C. agus ar chuile dhuine. Fuair sé ruainnín den wire beag sin a d'fheicfeá ar scloig na mbuidéil lemonade. Dhírigh sé amach é nó go raibh sé chomh díreach le dorú. Sháigh sé suas i chaon dallán den úth é i ndiaidh a chéile. Dheamhan cor na car a rinne sé lena láimh ach é a shá leis suas. B'iontas an chaoi a raibh sé in ann é a dhéanamh ach níorbh é a chéad uair é. Bhuel tháinig an bainne, gan bleán ar bith. Tháinig sé mar a bheadh Dia dhá rá leis. Bhí bleánach dhó (dhe) ar an talamh shular féadadh soitheach a fháil. Is diabhaltaí stuama a bhíos daoine thar a chéile

Bhí bó ansin thoir ar an aonach agus nuair a chuaigh siad dhá bleán, bhí an úth chomh rite lena bhfaca tú ariamh. Ach deoir féin ní raibh sí a thál ina dhiaidh sin. Chuaigh chuile dhuine di ach ba aon mhaith amháin é. Tháinig an fear seo — ceannaitheoir a bhí ann — agus chuaigh sé féin ag méirínteacht léithe. Chuir sé soipín tuí isteach sna dalláin aici, mar dhóigh dhe go raibh siad tachta … ach dheamhan tachtadh ná cuid de thachtadh. Ní ar na dalláin ná ar a cuid siniúchaí a bhí an diumar (marach, locht) chor ar bith. Fear sách simplí — bádóir as Conamara — a casadh timpeall ann sa deireadh agus é ar a ghlasmheisce. Ní thabharfá deich triuf air lena fheiceáil. Sách adhartha a bhí sé ag imeacht. D'fhiafraigh sé céard a bhí orthu, agus hinsíodh dó. Bhí an ceannaitheoir an uair seo in éadan na ndalláin aici. 'Lig do na dalláin,' adeir an bádóir. 'Tá na dalláin chomh freeáilte agus a bhíos mo pholláiríse agus an bád ag tabhairt leathbhord sa ngaoith thar an gCeann lá flichshneachta. Ach inseoidh mise dhaoibh céard a dhéanfas sibh. Stopainn an bhainne atá ar an mbó. Má tá bairille ann agus é lán uisce, ardaígí suas é ar áit ard eicínt. Tugaidh an bhó lena ais. Coinnígí ansin í. Scairdigí anuas an t-uisce as an mbairille de réir a chéile. Mura ndéana an bairille sin, líonaigí bairille eile, agus déanaigí an cleas céanna. Nach mairg gan galún taosctha an bháid agam, agus is gearr a bheinnse dhá cur ag tál.' Tugadh isteach i yard Sh. í. Tá a fhios agat an bairille ard siúd a raibh an teaip air a bhí thiar le balla. Thiomáil siad an bhó suas lena thaobh, agus chuir siad an teaip ag rith. Ligeadh chomh maith le trí bhuicéad uisce as. Ná raibh ann nár thosaigh an bhó ag tál an bhainne chomh briosc agus dhá mba as béal gloine a bheadh sé ag teacht. B'éigean buicéad a chur fúithi de léim. 'Anois,' adeir an bádóir 'ab iad na dalláin a bhí dúnta,' agus haway leis isteach i ndoras cúil Bh. gur chuir cáitheadh pórtair ar an smut aige féin. Cé a mb'fhearr é sin ná do wireínse ar ball?

Cén chall faitís atá dhuit. Ní fheicfeadh an dallarán siúd thú, dhá mbeadh do shrón ina bhéal. Dheamhan feiceáil muis

Nach é an dallarán ceart é má tá chuile dhailtíneach in ann imeartas mar sin air. Dheamhan splanc chéille a thiocfas go deo dhó. Tá sé réidh léithe

Dhamhnódh an ceann céanna thú le caint agus cabaireacht. Dheamhan iamh a theagas ar a béal ó mhaidin go faoithin ach ina claibín muilinn mar sin ag síor-rá léithe. Ach cá bhfágfadh sí é ach an oiread le scéal

Níl i ndán triomú ar mhóin i mbliana. An bhfeiceann tú an aimsir atá ag teacht? Dheamhan dhá uair gréine a bhí ann i mbéal a chéile an samhradh seo fós

'Sé an chaoi a bhfuil an scéal sin má éiríonn rud duit le do chiontsiocair nó le do chionfaillí féin, ní raibh ann ach go raibh sé i ndán duit. Sin caint ar sraith adéarfainnse. Chonaic mé lao le T. Mh. anseo thuas dhá chailleadh le buinneach anuraidh. Ón lá ar bhuail sí é, go dtí an lá ar thug sí léithe é, dheamhan thiomanta purgóid ná buidéal a thug an fear sin don lao sin, ná go fiú is a chur ar mhalrait féir ní dhéanfadh sé. Bhí mé féin agus é féin ansin thuas chois an chlaí ag breathnú air ag fáil bháis. 'Ní raibh aon dán éirí dhó,' adeir sé. 'Séard a bhí le déanamh leat,' adeirimse, 'chúig bhliana príosúin a dhul ort'

Cloisfidh tú duine ag rá go bhfuil "i ndán" ann. Dheamhan "i ndán" ná "i ndán". Nár chuala tú ariamh é: "sháraigh an fhoighid ar an dubhchinniúint"

Sin é an fear is danra a chonaic mise i gcaitheamh an tsaoil ariamh. Bhíomar thíos ansin oíche — mé féin agus S. — agus muid ag ól. Tháinig seisean ann. Gluigheadh (glaodh) deoch agus deoch agus deoch eile, nó go raibh an triúr againn sách tomhaiste. Bhí sé domhain go leor san oíche an tráth sin, agus barr ar an diabhal mura raibh na F. bheaga bhreaca sin ag cur achrainn orainn. Brat acu ann agus gan againne ach an triúr againn féin. D'iarr muid míle uair air a theacht abhaile. Bhí muid ag tuineadh agus ag achainí air a theacht linn, ach dheamhan filleadh ná feacadh a d'fhéadfadh muid a bhaint as, ach ina sheasamh ansin chois an chuntair ag buachailleacht a phionta. Ba é an diabhal ba danra é a chonaic mé ó rugadh mé

Níl aon fhear goirt ná portaigh in Éirinn a chinnfeadh air ach tá sé danra leis an gcladach a shamhlú leis. Ní mian leis a dhul ann chor ar bith. Chaith mé trí nó ceathair de laethantaí anuraidh ar mo mhine ghéire ag iarraidh é a shaighdeadh amach sa trá, ach dheamhan dul muis, nó go raibh an rabharta cúlta. Ba bheag an mhaith dhó a dhul dhá mheath féin ann an uair sin

Is danra an áit ar chaith sé ina cheann teach a dhéanamh — istigh sa gcarracán údan. Dheamhan réiteach a bheas ar an ngeadán siúd aige bliain ó inniu, hé brí cén cuthach oibre a bheas air. Beidh orlaíocht agus bleaisteáil agus allas ar na carraigreachaí údaí

Diabhal bréag nach drochphortaigh atá againn: dheamhan níos measa. Dearglaoch agus feoil chapaill ar fad. Móin dhanra le baint í. Chuir mé mo bhundún amach anuraidh le portach nua a d'oscail mé ar an roinn. Murach leisce an mhagaidh, d'fhágfainn ansin sa mí-ádh é théis a oscal

Tá an chaint sin ceart go leor. Bhí earra ar bith a bheifeá a cheannacht ar a dhaoirse le linn an chogaidh cheana. Ach níor thaise don rud a bheifeá a dhíol é. Bhí lán laidhre ar ghamhainín, ar mhuic, ar chaora agus ar chuile shórt ní. Breathnaigh ar na haontaí anois. Dheamhan ar fiafraíodh dhíom cá raibh mé ag dul le trí aonach. Tá láimh na dó ceart go leor, ach ní fheicim cá'il láimh na tarrthála

Níl aon cheannaitheoir faoi sheacht ranna na néal is measa ná í, théis chomh taithithe agus atá sí ar aontaí. Ceannaíonn sí chuile bheithíoch ar a dhaoirse, agus cinneann uirthi a cuid féin a fháil air aríst agus í dhá dhíol. Dheamhan tógáil a thugas sí orthu ar aon nós le tada a bheith aici astu

Bhuel teagann daol oilc air scaití agus bíonn sé chomh corraithe sin agus go (gur) beag nach mbaineann sé lao as chuile bhó ar an mbaile. Sin é a bhealach. Ar an dá luath is a dtéann sé chun míneadais aríst, dheamhan duine go hiomaí is fheiliúnaí ná é. Bhainfeadh naíonán ceart dó. Dheamhan neart aige air. Sin é an chaoi a bhfuil sé. An té atá saor arsa tusa, caitheadh sé cloch

Chomh uain is a bhaineas an daol sin as — daol oilc — dheamhan gair ag aon duine a thaobhachtáil. Má thaobhaíonn, tá sé sáite, nó caite, nó arm ar bith is túisce aige. Dar fia tá! Mharódh sé é féin an nóiméad ina dhiaidh le náire, ach cén mhaith sin, ós é a bhealach é

Sháigh sé sin fear cheana agus dheamhan ceo a chuaigh air ach bliain. Rinne siad amach gurb as daol a d'éirigh sé dhó. Tá sin breá go leor, ach ba suarach an sásamh é don té a raibh a phutógaí ag imeacht ina ghlaic aige. Ní raibh sé in ann a gcur ar ais aríst as daol

Theangmhaigh daol eicínt leis inniu muis agus chomh luaineach agus atá sé ag imeacht. Níl a fhios agam nach ag smúrthacht i ndiaidh gearrchailí atá sé. Is maith an scaitheamh cheana nár facthas ar an mbóthar é — ná amach chor ar bith. Agus dheamhan é aríst go ceann fada

Cén sórt daol a theangmhaigh léi agus a theacht ar cuairt anseo thuas inniu. Níor facthas cheana ann í le saol is aimsir. Dúirt sí liom féin dhá bhliain go ham seo — lá a raibh mé ag caint léi i dteach an phosta — dheamhan a cois ná a cnáimh a thaobhódh iad an dá lá agus a bheadh sí beo aríst

Bhí daolanna cladaigh ag teacht ann le seachtain, ach dheamhan an cladach a thaobhaigh sé ina dhiaidh sin

Níl sé leath chomh dona is atá a cháil. Dheamhan a leanann sé daoine ródhaor chor ar bith. Ach an té nach dtugann mórán tráchta dó, leagann sé air. An milleán sin air?

Cheannaigh mé culaithín éadaigh don ghasúr inniu, agus má cheannaíos féin, is daor dochrach an ailím sin. Dheamhan pínn de mo thrí phunt deich nach mb'éigean dom a shíneadh amach uirthi. Scrios ceart é éadach anois (dochrach focal cuingir daor. fc. dochrach)

Is daor an éadáil a dhul ag ceannacht tobáin anois. Chuaigh mé isteach ag breathnú orthu tigh Ph. Ch. an lá cheana. Ní ligfeadh sé laglabhartha as cúig déag iad. Dheamhan é muis

Baol air siúd é a dhaoradh. Dheamhan daoradh muis, ná dhá mbeadh marú duine air. Nach ndearna sé coir a chrochta cheana, agus dheamhan faocha a rinneadh air

D'imigh an tubaiste ar an teach sin thíos. Níl aon duine sa tír nach bhfuil daortha ann. Dhá bhfaighidís cead a gcomhairle féin, dheamhan mórán a bheadh sa gcomhaireamh ceann. Bheadh an tír crochta acu.

Ná bac leis an dlí sin! Nach raibh an díthreabhach bocht sin daortha shula tugadh isteach sa gcúirt ariamh é. Dheamhan blas fios acu sin ar dhlí ach an oiread is atá agamsa nach raibh i gcúirt ná i gcaibidil ariamh. Ba ghnaíúla go mór dhóibh breith ar an bhfear sin agus a chrochadh as láimh, ná cúirt mhuga magadh mar sin a chur air

'Tá P. thar cionn,' adeir sí. 'Tá M. go maith, agus dheamhan a bhfuil daorbhasctha de N.' Más fíor di féin é, níl call coláiste ar bith dóibh. Mhúinfidís a bhfuil sna coláistí cheana

Deir siad nach bhfuil an pataire beag sin ag T. Sh. daorbhasctha chor ar bith ag an scoil. Tá a bhfuil ina chlass buailte amach aige. Dheamhan a fhios agam cé uaidh a dtug sé é muis, arae leithide an athar de dhallarán níor sheas istigh ariamh i scoil. Agamsa atá a fhios sin. Bhíodh an bheirt againn le hais a chéile, agus nuair nach ag gárthaíl a bhíodh sé, bhíodh sé ag diúgaireacht. Sílim nach (nár) thriomaigh a shúile ón lá a ndeachaigh sé isteach sa scoil go dtí an lá ar fhága sé í

Níl T. daorbhasctha chor ar bith murach go mbuaileann an oiread fonn cainte é scaití agus nach gcuimhníonn sé a dhul ag a ghnaithe chor ar bith. Dheamhan mórán gaisce ar an mac eile. Bheadh sé mí i ngarraí agus ní fheicfeá creachlaois ar bith i ndiaidh a láimhe. Bhí sé ag gortghlanadh ansin thuas anuraidh agus níl a fhios ag Dia ná duine ar chríochnaigh sé an garraí ariamh nó ar ghlan sé thar dhá iomaire thiar le bóthar. Glanadh nó ná glanadh, níorbh fhearrde an gort é ar aon chor. Loic a raibh ann

Más leatsa fear a fháil nach bhfuil daorbhasctha ina churachóir, gabh siar ansin thiar i S. agus faigh T. Th. Sin é an curachóir agat. Chonaic mé ag seasamh amuigh ar an meath mhóir ar fhaoitíní é, lá a raibh scoilb dhá gcur i dtithe istigh anseo: lá a raibh sé ag séideadh aniar aduaidh. Tabhair lá deannachtach air. Níor chorraigh sé go tráthnóna. Dheamhan an trólar a dhéanfadh na farraigí a bhí ann a bharraíocht — dheamhan é muis

Níl de mhóin anois aige ach an somadáinín de chruachín sin. Dheamhan ceo eile!

Dheamhan maith dhuit a bheith ag coiriú air anois. Níl d'olc ann ach oiread (mura bhfuil sé go lách féin)

Mura bhfuil sé fáilí, dheamhan a bhfuil mórán den drochmhúineadh ag siúl leis ach oiread, ná cuid de dhrochmhúineadh

Dheamhan oinniún a chuir mise ná cuid dhá chur