Foclóir Mháirtín Uí Chadhain
leath deiridh
 tóin, posterior (ar an duine a thugtar é go hiondúil).
+
Bhuail sé isteach ar an leath deiridh de chic mé
Is maith téagarthach an leath deiridh atá aici bail ó Dhia uirthi!
TUILLEADH (9) ▼
Má fhaighimse failm ar an leath deiridh ort, beidh scéal agat air
Níor éirigh liom ach barr a bhróige sa leath deiridh, ach ar an gcolpa nó ar an ioscaid a bhí sé ag iarraidh mé a bhualadh
Tharraing sé cic sa leath deiridh ar an ngasúr, ach sciorr a chois agus cuireadh ar shlatrachaí a dhroma ar an mbóthar é
Tá ceart aige sáimhín aireach a bheith sa leath deiridh air, agus a ndearna sé de thraibhléireacht ar an gcapall sin droimnochta le seachtain
Scólfaidh mise an leath deiridh agat mura mbeidh tú ar t'airdeall fhéin
Déarfainn go bhfuil léarsachaí (léasrachaí) ar an leath deiridh ag gasúr J. T. anocht agus an ghreasáil slaite a thug an mháthair dó. Ach níor theastaigh uaidh ach é. Tá sé ró-ábhailleach ar fad
Is beag an dochar dhá leath deiridh féin a bheith tuirseach ina shuí síos ansiúd ó mhaidin go faoithin ag scríobh
Diabhal a dhath faoin saol a ghníos an mhórchuid de na cléireachaí sin, ach éirí de na stóilíní corruair lena leath deiridh a aclú. Nach bhfaca mé iad!
Cuirfidh mise tochas sa leath deiridh ag madadh T. Sh. má bheirim ar an tsráid seo aríst air. Rinne sé cuid is mó glafarnach ná a raibh de mhadraí eile ar an tsráid aréir

Féach freisin

leath deiridh in iontrálacha eile (7)

 
Má tá sé ag fáil cinnireachta chomh maith sin, is mór an t-ionadh nach mbeadh slacht a chodach air. Ina leaba sin, is geall le leath deiridh cait an giall atá air.
 
dearg 2
Tá deargadh tiaraí air, agus na míoltógaí agus na cleabhair ag déanamh ball séire air. Seachnaígí sibh fhéin air. Má theangaíonn sibh leis an leath deiridh chor ar bith aige, tosóidh sé ag broimseálacht
 
deis
Tá deiseannaí marú acu anois thar mar a bhí fadó. Ar ndóigh ní raibh leath na ndeiseanna sin acu sa gcogadh deiridh féin. D'imigh an diabhal orthu. Sin é a bhfuil le rá agamsa leo
 
ding
Ding a bhí a chur ina leath deiridh le barr na bróige. B'fhéidir go gcoinneodh sin ó bhóithreoireacht í
 
Shílfeá gur dhá leath deiridh cait atá air!
 
díle 1
Ní bhfaighidh sé aon suaimhneas i mbliana le teann díle oibre. Nach diabhlaí mór an t-ionadh, ó tá an t-uafás sin air, nach bhfuil an cúl siúd curtha aige feasta. Is suarach éidreorach an créatúr mé féin, ach dhá bhfaighinn seachtain air, chroithfinn an leath deiridh aige. Dar mo choinsias chroithfinn
 
'Sé a bhfuil ag dul do T., scór. Níor cheart go bhfaigheadh sé an scór féin dhá mbeadh ceart le fáil, arae b'olc a shaothraigh sé iad: caite thiar ar a leath deiridh i dtóin an churaigh ag magadh fúinne agus muid ar ár mine ghéire ag iascach