Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

gabhfaidh (100+)

 
dáil
Gabhfaidh sí soir indáil leis an deirbhshiúr eile anois. Tá áiteacha maithe soir annsiúd i gCoill an Bhoga(igh)
 
Dháiríre píre an bhfuil rún agad a dhul ann. Dar mo chúis (cubhais) gabhfaidh mé in éindigh leat maran ag magadh atá tú
 
dán
Mara bhfuil indán agus go gcoinneochaidh sé a chuid beithidheach de mo chuid talmhana-sa, th'éis a bhfuagairt, gabhfaidh mé isteach de mo shiubhal ionnsaidhe ag turnae, agus cuirfidh mé leota de "nútice" (notice) amach aige, agus mara stopaidh sin é, searbhálfaidh mé é
 
Gabhfaidh sé isteach gan deacracht ar bith ach an eanga sin a choinneál síos 'san scoilteadh
 
déan 1
An té a dhéanfas aithrighe ní baoghal dó. Gabhfaidh sé go flaithis
+
deifir
Mara dteighidh tú 'chodladh as réidhteach, gabhfaidh tú chodladh agus deifir ort ar ball
TUILLEADH (1) ▼
A dhailtín bhradaigh mara dteighidh tú amach ag an scoil, gabhfaidh tú amach agus deifir ort!
 
déin
Ná bac thusa le dhul faoi dhéint na mbeitheadhach anocht. Gabhfaidh mé féin ann
+
Gabhfaidh deireadh le "Haw Haw" anois má tá sé ingreim
TUILLEADH (1) ▼
Níl rása ar bith dhá shaoghal is fhearr an fear ná an darna rása, ach ó a bhéas sé sin bailighthe aige, gabhfaidh sé 'un deireadh
+
deis
Má fhaghann tú deis ar bith an tseachtain seo biorruigh na claidheachaí ar Gharrdha an Chl. Má fhágtar cho maoilscríobach siúd iad, gabhfaidh an droch-rath ar ar gcuid féir ar fad
TUILLEADH (3) ▼
Má fhaghann na póilíos deis tóigeála ort gabhfaidh tú isteach. Mar sin bí ins an áirdeall = deis ghabhtha
Níl aon-chall duit a dhul suas an oiread sin staighrí chor ar bith. Tá deis annsiúd le thú a thabhairt suas. Níl ort ach seasamh istigh ann agus gabhfaidh sé suas uaidh féin
Gabhfaidh mé do'n Ch. R. ambáireach má fhaghaim deis ar bith. Tá "bicycle" aige seo thíos, ach fear a mbeadh beann mhór aige air a gheobhfadh uaidh é. Is dóigh nach mbeidh aon-bhus ag dul ann
 
Deisigh suas an tslat iascach agus gabhfaidh muid síos lá eicínt go gcaitheamuid cupla urchar ar an gcarraig
 
Ná bíodh a fhios ag deoruidhe an bhéil bheo anois cá'il tú ag gabhail. Má bhíonn a fhios, déanfaidhear scéala ort agus gabhfaidh sé daor ort. Fainic a gcainteochthá air le B. Sh. Sin fear gan fascadh.
 
dia 2
Má bhíonn an Mháirt in araíocht gabhfaidh muid 'un fairrige
 
Th'éis mo dhichill, gabhfaidh sé righte liom a bheith críochnuighthe an tseachtain seo. B'fhéidir dhá mbeadh freastal agam i gcomhnaí go mbeadh iarracht mhaith air, ach nuair a chaithim fhéin 'chaon dara súileoig a scaradh, is deacair dhom mórán dubhachain a dhéanamh. Tá an cúl siúd leis an gclaidhe thiar sáthach buan freisin.
+
díle 1
Tá an lá indiu ins an gclaidhe aríst, ní ag ceasacht ar Dhia é. 'Chuile lá anois ag baint fearr a's barr dá chéile. Gabhfaidh an Díle thar an Domhan mara bhfuil ag Dia
TUILLEADH (1) ▼
Dheamhan aithdeal ná aithdeal ná cosamhlacht ar bith air. Tá ceann-faoi ar an lá ar fad. Má sheasann sí ar an táirm sin, gabhfaidh an Díle thar an Domhan ach grásta Dé. Is furasta aithinte. Bíonn an Aoine in aghaidh na seachtaine i gcomhnuí.
 
dílis
Teirigh ann anois má's breagh leat. Gabhfaidh tú ann dom fhuireasbhaidh-sa ar chaoi ar bith. Fad dílis mo choise muise, ní ghabhfaidh mise in éindigh leat. Nuair a thairg mise a dhul ann, ní raibh agad orm ach meas magaidh
+
díol 2
Gabhfaidh mé thríotha ó cheann go ceann go bhfaghaidh mé mo dhíol féin
TUILLEADH (1) ▼
Tá a thrí dhíol talmhana saothruighthe annsiúd agus é indon freastal dó. Gabhfaidh sé i léig ar fad aríst cheal conganta
 
Má dhéanann tú é sin anois — ní ag cur aithne ort é — gabhfaidh sé 'un diomdha dhuit féin
 
dlí
Mara leanaidh tú an dlí feasta gabhfaidh do láimh i bpaca
 
A muise a mhuirnín, má theigheann tú siar go R. Mh. gabhfaidh tú ag brughadh ar an doicheall. Thug an tincéara fhéin a mhallacht dó: ceathramhadh cloch fhataí a bhí aige th'éis soláthar trí lá, agus in a cheann sin goideadh an "sádar" (solder) uaidh. Nach gann a chuaidh an saoghal orra, go mb'éigin dóib a dhul ag fiachadh ar an tincéara. Ach cé'n neart a bhí aca air. 'Ar ndú níl nidh dhá'r dhealbh an ghrian ann ach breaclachaí agus clochair
 
dóigh 1
Ní h-olc an dóigh poitín chor ar bith é tigh S. Mh. B'annamh leis a bheith falamh pé'r bith céard is cor dó ar an saoghal seo. Mara n-eirighidh aon-bhraon leat ann, déarfainn leat do shúil a bhaint dhe. Gabhfaidh sé righte leat aon-deoir a fháil ar a mhalrait
 
Má's soininn nó doininn é ambáireach, gabhfaidh an ghlaicín féir sin isteach. Diabhal baoghal ormsa a bheith dhá bhuachailleacht amuigh ins an móinfhéar sin níos fuide. Aon-chás amháin é ar aon-chor. Níl aon-athrú in dán do'n uair
 
dólom
Ní fhaca mé aon-fhear ariamh ag pléidh leis an gceird chéadna nach dólom a bheadh sé as a dheireadh. Breathnuigh thú féin orra, agus bréagnuigh mé má fhéadann tú. Gabhfaidh sé righte leat
 
dona
Gabhfaidh an píopa sin go dona duit má chaitheann tú mórán dhe (fc. dul do)
 
doras
Gabhfaidh mé ag baint ghiosadáin annseo amuigh go fóilleach: is gránna an rud iad i mbéal dorais
 
drad
Ná cuir an pota sin go drad anois, mar má chuirinns (má chuireann tú) gabhfaidh cuid dhó thar maoil, agus báithfidh sé an teine
 
Ní mór dó draoidheacht anois ar chaoi ar bith, mar tá sé i ladhar an chasúir ceart, agus gabhfaidh sé go snaidhm na stothaighe leis a theacht as
 
Bíonn sé ag imeacht in a dhraoidheadóirín mar sin síos faoi chladaigh i gcomhnaí, agus gabhfaidh sé i bhfalach má fheiceann sé aonduine ag déanamh air. Shílfeá gur fear luibheannaí é an deis a bhíos air
 
drann
Ní leigfidh an faitíos dhó drannadh leat, mar chuaidh bannaí air ag an gcúirt seo caithte, agus má bhriseann sé an bannaí gabhfaidh bliain air, de ghorta gharta
 
Gabhfaidh drillíní faitís ann ach a gcloisidh sé an scéal sin déarfainn, agus go dteighidh cheana! Dheamhan mórán scéil an ceann céadna
 
dual 2
An figheadóir seo thíos ní mar sin a ghníos sé chor ar bith é. Fágann sé an aige a bhíos fighte sa seol, agus annsin tóigeann sé an bréidín atá ar an ngarmain agus greamuigheann sé in a chéile iad. Tóigfidh sé dual de 'chaon bhréidín ina leath-láimh — in a chiotóig: dual de'n gharmain agus dual ó'n seol. Caithfidh sé na criosannaí annsin a scaoileadh agus a ngreamú leis an láimh atá in a comhnaí. Beidh sé dhá ngreamú sa gciotóig ó dhual go dual, agus é ag cur 'chaon snáth le chéile nó go mbeidh sé in a chéile uiliog. Annsin gabhfaidh sé 'san ughaim agus 'sa slinn
+
dubh- 5
Gabhfaidh sé an dubh-aois. Ní raibh duine ar an bhfeáin aca sin nach bhfuair an-tsaol = gheobhaidh sé saol fada
TUILLEADH (1) ▼
Tá dubh-chruach (mhóna) amuigh aige. Gabhfaidh sí siúd an leathchéad gan stró ar bith
+
Níl leabharachaí (nó liúrachaí) ar bith san bpas siúd. An dubhliathach sin atá ann, agus bheitheá meathta dhá baint, le h-ais a bheith in éadan na sraoilleógaí móra. Bí réidh agus gabhfaidh fuireann againn ar an oileán an chéad lá den rabharta … Bíodh an diabhal ag an té ar mór leis duinn í. Nach feamainn pháirteach í, agus nach bhfuil baint ag chuile dhuine di cho maith le chéile. Tá sí annsiúd aca cho maith linne agus bainidís í más breá leo í. Níl muide ag dul in a mbéal uirre. Ach tá an iomarca leadaíocht orra …
TUILLEADH (1) ▼
Níl a dhath ariamh soir ar an tanaí sin ach dubhliathach … Dheamhan an miste liomsa. Gabhfaidh muid dhá sceanadh má thograíonn tú. Ní fearr liomsa ceird dhá mbeidh orm
+
Tá sé ag séideadh dubh oidhre. Gabhfaidh sé thrí chlár daraí anocht
TUILLEADH (2) ▼
Is maith í an dubhoidhir seo ag "meaingeals" … Ag ceapadh nach ngabhfaidh sé cho fada leó! Go dtugaidh Dia ciall duit! Gabhfaidh sé sin go talamh íochtair agus faoi
Gabhfaidh sé ar dhubh oidhir as an ngaoith seo. Deirim leat go dtiocfaidh. An bhfaca tú an chaoi a ndeachaidh sí suas indiaidh a tóna aréir. Chuaigh scuaine de na géabha fíáine ó dheas anocht. Ní deagh-chosúlacht ar bith é sin
 
Má chloiseann sé é sin gabhfaidh sé le dúchas. Mo choinsias íosfaidh sé beo beithidheach é
 
dúid
'Séard atá agad a dhéanamh an tsáil a ghearradh ó'n dúid amach. Ní gabhfaidh aon-chaoi rathamhail go deo mar sin uirre. Diabhal a bhféadfá
 
Rugthas glan-eascartha thoir ar dhúrlinn na h-abhann air agus an chamóig aige in éadan na mbradáin. Ní raibh aon-cheann aige sílim ach is cuma sin. Gabhfaidh sé daor air agus breith ar an gcamóig aige
+
téigh
Gabhfaidh mise an t-eolas. Teigheadh a rogha duine a rogha taobh
TUILLEADH (5) ▼
Dhá aoirde dhá ngabhfaidh tú, gabhfaidh mise an chúig bhairr in a dheidh sin. Bí siúráilte dhó sin
Gabhfaidh móin naoi bpunt an "lorry" amach annseo. Foighid ort!
Gabhfaidh an méid sin cloch anois cuid mhaith ar an teach. Ní bheidh do dhíol ann, ach dheamhan mórán as a bhéas tú
Gabhfaidh mé Baile Átha Cliath go goirid = go Baile Átha Cliath (áiteacha a bhíos igceist go minic i gcaint fágtar an "go" ar lár. Fc. na somplaí seo síos. Ach tabhair faoi deara gur "go Ameriocá" adeirtear, agus ní Ameriocá d'fhuireasbhaidh an "go")
Gabhfaidh sí ó dheas go goirid (an ghaoth)
+
Gabhfaidh an chaint amach de t'aindeoin. Ní bheadh a dhath maitheasa dhuit a bheith ag iarraidh rud a cheilt. Faightear fios ar 'chuile shórt. Sin é a cheapaimse ar chaoi ar bith. Chuaidh seafóid eicínt amach annseo uair go raibh tighthe nua le leigean amach ar phighinn ins an tseachtain, agus bhí tír agus talamh ag an mbeairic ag cur buinn ar an scéal lá'r na bháireach
TUILLEADH (2) ▼
Gabhfaidh an Chincís amach an-fhada ins an samhradh, mar bhí an Inid deireannach
Gabhfaidh an rabharta seo amach ins an Márta
+
Má leagann sib annsin í gabhfaidh sí ar iarraidh
TUILLEADH (18) ▼
Gabhfaidh sé ar an ól anocht go siúráilte. Annsin atá sé ag dul anois
Gabhfaidh mé ar fuisce sílim. Ní fhaghaim aon-tsásamh ar an bpórtar sin. Tá sé rodtha
Mara n-eirighidh leis ar an gcaoi sin, gabhfaidh sé ar ealadhain agus meallfaidh sé uaidh é. Ní bheadh an diabhal suas leis sin
Gabhfaidh mise ar achrann leis, má fhaghaim aon-fhocal uaidh
Gabhfaidh mé ar ghréasaidheacht anois scathamh ó a tháinic an lá fliuch. Tá cupla péire sean-bhróg annsin a dteastóchadh caoi go géar uatha
Gabhfaidh sé ar triomach anois, agus cidh Dia go bhfuil sé in a am sin aige = tiocfaidh triomach anois. Stopfaidh an droch-uair
Is maith nach mór duit a bheith ar do mhaidí, nó gabhfaidh an dream sin suas ort. Is cuma leo sin é, ach bearradh a bhaint díot, agus cead an diabhail a bheith agad annsin. Tá sean-aithne agamsa orra sin
Gabhfaidh "traoiáil" (trial) eile aríst air
Gabhfaidh príosún air go siúráilte, agus má theigheann féin, is beag an scéal é
Gabhfaidh luach an bhéilí anois air, nó is cinneamhaint orainne é. Is beag a aireochas sé é. Tá dalladh airgid aige
Má chaitheann tú an chloch sin, gabhfaidh sí daor ort
Gabhfaidh an locht ar fad ar Sheáinín. Tá a fhios aca go bhfuil sé an-ámhuilleach
Gabhfaidh scanradh ar chapall Sh. má fheiceann sí an striochlán d'fhear bréige sin ar shúil an bhóithrín roimpe. Deasuigh isteach píosa eile ins an ngort é
Gabhfaidh cumaoin ort, má theigheann tú isteach chuig T. Mhac C.
Gabhfaidh fáirnéis ar na caoirigh sin, feicfidh tú féin = cuirfear a dtuairisc; tóróchthar iad
Gabhfaidh droch-bhail air ins an gcúirt, mara socruighidh siad roimh-ré é
Gabhfaidh droch-chríoch air sin, cuimnigh go bhfuil mise dhá rádh leat. Ní hé a mhalrait a thuilleas sé
Gabhfaidh fáilte roimhe sin go maith. Ach tuige nach ngabhfadh: fear ar foghnamh. Go bhféachaidh Dia ar na scráibíní!
+
Gabhfaidh sé 'un drabhláis ar fad má ghníonn tú sin leis. Nach mb'fhearr dhuit cead a chinn a leigean leis faoi láthair go bhfeicidh tú leat.
TUILLEADH (4) ▼
Gabhfaidh sí 'un dodaola má theigheann duine cuideáin dhá bleaghan
Má fhágann tú mar sin é, agus gan na clascannaí a thógáil, gabhfaidh an giodán talmhan' sin ar fad chun fiadhántais
Gabhfaidh sé 'un báistighe cheapfainn
Má fhágann tú annsin é faoi'n mbáistighe gabhfaidh sé 'un tibhe ('un tiughacht, 'un tibheacht)
+
Gabhfaidh sé sin dó anois ar chaoi nach bhféadfadh aon-fhear faoi thalamh an domhain a eiteach. Cuirfidh mé geall leat th'éis cho danra agus cho daoitheamhail agus atá Sean- S. go bhfuighidh sé breith a bhéil féin uaidh. Tá an tSeamair Mhuire aige sin a mhic ó!
TUILLEADH (1) ▼
Má chinneann orainn a dhéanamh mar seo gabhfaidh muid dó ar chaoi eicínt eile. Ní lia bealach 'na coille ná 'un a fágála, adeir siad
+
Gabhfaidh "tower" (túr) an tséipéil faoi ach a maoluighidh tú suas barr an chnuicín sin amuigh
TUILLEADH (5) ▼
Gabhfaidh an rud sin faoi'n tsróin aige, feadh agus mise sroicheachtáil siar cho fada leis. Is náireach an rud scéal mar sin a leigean leis.
B'fhearr dhuit a dhul faoi ualach slat liom. Gabhfaidh an bheirt againn M. lá eicínt go mbainidh muid iad
Gabhfaidh mé faoi bhó eile sílim = ceannóchaidh mé (gheobhaidh mé) bó eile
Gabhfaidh siad uiliog faoi'n droch-mheas cho maith leatsa, agus ní call duitse a bheith in imní faoi, dhá réir sin
Gabhfaidh mé faoi dhuit má chastar an taobh seo é, nach dtiubharfaidh a chosa féin abhaile slán é. Thug sé an eang leis an "turn" deireadh, ach ní bheidh sé cho saor sin aige anois, má chuireann sé a shrón aniar annseo
+
Gabhfaidh sé go h-abhainn shul a stopfas sé
TUILLEADH (4) ▼
Gabhfaidh sé go h-árd anois shul a bhéarfas sé uirre
Gabhfaidh sí go Conndae Mhuigheo go goirid (go Baile Átha Cliath, go Luimneach, go Corcaigh, go Gaillimh, go Béal an Átha, go Balla, go Tuaim, go Gleann, go Mám Éan, go Cárna agus rl.)
Gabhfaidh sé go Cúige Mumhan (go Cúige Laighean, go Cúige Chonnacht, go Connacht, go Conndae thart síos, go Sionainn, go Loch Éirne, do'n Mhuimhneach, go Gnó Mhór, go Conamara, go h-Árainn, go Cois Fhairrge, go Dúithche Sheoigeach, go h-Iar Chonnacht, go h-Iorras Aithneach, go Barr na Gaillimhe, do na Líbeirtí agus rl.)
Gabhfaidh an ola go lá = ní bheidh sí ídighthe go déanamh lae
+
Gabhfaidh sé ins na fir mhóra anois ach a mbeidh an teach nuadh déanta aige. Is fada an lá é ag tnuthán le teach nuadh. Feicfidh tú féin nach mbeidh seasamh ar bith leis anois, le 'mbeidh de fhloscaí aige
TUILLEADH (4) ▼
Gabhfaidh sé ins an arm
Gabhfaidh do láimh i bpaca má dhéanann tú [é] sin aríst (fc. láimh)
Gabhfaidh tochas ins an tóin agad, má ghníonn tú sin aríst = cuirfear
Gabhfaidh glugar ins an gcluais agad mara n-eirighidh tú as anois
+
Gabhfaidh mé ann le loch = gabhfaidh [mé] ins an áit a bhfuil mé ag dul le dhul le taobh na locha
TUILLEADH (1) ▼
Má bhaineann tú maide (crann) ar bhruach na h-abhann, agus a chaith amach, gabhfaidh sé le sruth anuas go dtí an chara bheag agus féadfaidh tú a thógáil go deas annsin