→
airigh
éasc (50+)
→
feadhain
Ronnachaí ar fad a bhí san eangach. Chuile bhreac ar an bhfeadhain acu. Diabhal mé go sílim go raibh trí chéad aige. Ba bhreá an dola éisc é
Tabhair anuas feadhnach uisce agam. Tá íota orm i ndiaidh an éisc sin. Dá mbeinn d'uireasa anlainn le mo ló, ní íosfaidh mé aríst chomh goirt sin é
+
→
fáideog
B'fhearr go mór aobha éisc ná geir le fáideoig a dhéanamh. Chonaic mise chaon cheann acu
TUILLEADH (1) ▼
Má fhaigheann tú fáideog ghiúsaí gabhfaidh muid ar an abhainn oíche eicínt! Ní féidir nó éireoidh béilí éisc linn
+
→
ceas
D'ith mé an-fhoracún éisc inniu. Tá ceas orm aige.
TUILLEADH (1) ▼
Má d'éirigh an oiread sin éisc inniu leis, cuirfidh sé ceas air fhéin le blátháin anocht.
Chinnfeadh ort aon choinnleoireacht a dhéanamh anois ag maortha agus ag báirseoirí éisc. Tá duine acub romhat le chuile chor.
Is iomaí sin anlann in aice cladaigh. Tá an bhealaíocht éisc ann agus an cnuasach cladaigh, agus deirimse leat gur beag an locht toit bhairnigh fhéin dhá mbeadh goile géar agat.
+
→
beo 1
Tá éasc beo ionam.
TUILLEADH (13) ▼
Airím éasc beo ag giolcáil in mo cheathrú.
Meas tú cén fáth an t-éasc beo seo a bheith ag léimneach i mo chois?
Ní éasc beo é sin chor ar bith ach pianta fáis.
Deir siad dhá sáití biorán ionat san áit a mbeadh an t-éasc beo go dtiocfadh do chuid fola as éadan. Ní thiocfadh sí mura mbeadh an t-éasc beo ann faoi láthair.
Airím drithlíní eicínt i mo chorróig, muran éasc beo a bheadh ann, ach feictear dhom nach ea.
Is aisteach an rud é an t-éasc beo sin fhéin. Ar airigh tú ionat fhéin ariamh é?
Bhí mé craptha suas mar sin ar feadh na hoíche, ach nuair a fuair mé faill iontú ar an taobh eile, d'airigh mé éasc beo ag teacht aníos thrí mo chorróig agus shíl mé go dtiocfadh sé amach thríd mo chraiceann, bhí an oiread sin léimní aige.
Níl dochar ar bith ansin a leainbhín. Éasc beo é sin. Bíonn sé ar chuile dhuine beo uair eicínt.
Éasc beo! Chaithfeadh sé gur ionatsa atá an t-éasc beo ar fad agus nach bhfuil tada dhe in aon duine eile.
Cén mhaith dhuit a bheith dhá scríobadh. Ní dhíbreoidh sin an t-éasc beo.
Is diabhaltaí an tóir atá ag an éasc beo ortsa tharas aon duine. Níl de leathrann agat ó mhaidin go faoithin ach éasc beo. Ó tharla nach bhfuil aon dochar ann, tuige a mbíonn tú ag bodhrú na ndaoine ag caint air! Nach thú an seanpháiste againn!
Níor chodail mé néal ar feadh na hoíche aréir. Bhí éasc beo liom ar feadh na hoíche, ainneoin go sílfeá nach gcoinneodh sin duine ó chodladh
Seachain Dia aithnítear! Deir siad dá gcuirtheá biorán thríd an áit a mbeadh an t-éasc beo ionat nach bhfanfadh deoir fhola ionat nach dtiocfadh.
→
bocht 2
'Tá sé ag dul ar an iasc,' adeir sí, 'mar tá sé gráinithe ar an bhfeoil'. I nDomhnach, shantaigh mé fhéin a rá léithe go mba bhuí bocht leis an ruainne éisc fhéin a fheiceáil ar a chiseoig tamall.
+
Is diabhlaí an bhrachlainn éisc atá aige — adéarfá nuair a d'fheicfeá an strapa nó an máilín éisc caite amach ar an gcarraig, ar an talamh, nó sa mbád ag iascaire.
TUILLEADH (3) ▼
D'éirigh an-bhrachlainn éisc leis inniu. Is mór an fáiteallaí é.
Chuaigh mé 'na chladaigh le cupla urchar iascaigh a chaitheamh roimh an gCincís, agus ní chreidfeá ach an bhrachlainn éisc a tharlaigh mé liom.
Is mór an saothraí tú má mharaigh tú fhéin an bhrachlainn éisc sin fré chéile.
+
→
bualadh
Ní fhéadfadh aon bhualadh éisc a bheith ortsa, arae ní bhuailfidh an t-iasc an baoite atá agat — portáin. Más leat aon chúis a dhéanamh, ní mór dhuit logaigh agus péiste rua a fháil.
TUILLEADH (4) ▼
Bhí báiríochaí éisc ann thar a chéile, ach dheamhan bualadh a bhí ar na heangachaí ina dhiaidh sin.
Ní bhíonn aon bhualadh éisc ghlais ar na glaschuanta sin. Sa tseanfharraige is mó a chothaíonns siad.
Níl aon bhualadh éisc orm inniu — níl aon ádh éisc orm; níl aon chonách éisc orm
Ná faigh caidéis ar bith dhom anois, le faitíos nach mbeadh aon bhualadh éisc orm (iascaire, le duine a chasas dó faoi bhealach agus é ag dul ag iascach)
→
fraigh
Bhí mé caite amach ansiúd le fraigh ach dhá mbeinn ann go deo, ní bhfaighinn aon phriocadh, ná cuid de phriocadh. Níl aon ádh éisc orm cheapfainn
Dhá bhfaighinnse ligean ceart air (bradán) bhí a chnaipe déanta, ach ní bhfuair. Bhí flithghob na camóige faoina bholg agam nuair a shín sé uaim. Ba mhór an feall é. Bhí béilí maith éisc air
Is ait an fáiteallach farraige thú bail ó Dhia ort má d'éirigh leat an méid sin éisc a thabhairt leat as cur oíche. Dheamhan a mbeadh sé ag tuilleadh in imeacht seachtaine
→
fríd 2
'Sé an sórt rudaí a chonaic mise a chaitheamh iad i Sasana, mar a bheadh saighdeannaí ann agus sórt frídíní nó lannaí ar nós lannaí éisc orthu. Bhídís ina n-éadan sna tithe ósta
→
fulaing
Is beag an fhulaingt atá aici. Mura dteagadh ach éasc beo ina cois, bheadh sí chomh hanóiteach agus dhá mba ag saothrú báis a bheadh sí
→
fuíoll
Tá fuíoll na bhfuíoll de chuile chineál éisc sa bhfarraige sin amuigh, an té a bhfuil de rath air a mharú
→
fuaraigh
Ith suas te bruite iad agus ná fuaraídís ort. Deir siad nach fataí tura fataí teo. Nach diabhlaí nach mbeadh anlann ar bith le fáil sa mbaile sin thoir. Níor facthas aon ghreim éisc ann leis an fhad seo
→
daigéad
Cár éirigh an daigéad de bhallach sin leat. Dar príosta tá béilí maith éisc uirthi ar chuma ar bith. Is iontas go raibh freagairt ar bith sa bpoll inniu agus chomh geal agus atá an lá. Níorbh fhiú liomsa mo shlat a thabhairt síos beag ná mór
→
deachma
Níl d'áirge sa liamhán gréine ach an ola atá ann, measaim. Maidir lena chuid éisc, caitear ag an deachma é. Is maith géar an drad nár mhór duit a bheith agat le dhul in éadan liamhán gréine
+
→
dealg
Dealg sceiche, dealg spíonáin, dealg drise, dealg draighin, dealg bóthair, dealg láibe (dealg múnlaigh), dealg gráinneoige, dealg cluan mara, dealg éisc srl. — cineálachaí dealg atá ann
TUILLEADH (1) ▼
Dealg éisc a sheas ina mhuineál agus a thacht é
→
deascán
Thug sé deascán mór éisc as Gaillimh leis. Diabhal bréag nach dtug. Bhí tóir ar an anlann ariamh féin aige. Ní bheidh an turaíocht aige nó is cinniúint air é
→
deisigh
Nach bhfuil scair eangaí ansin agatsa? Cuir le suain í agus deisigh amach í. Tá báire éisc ar ghob an Bh. Feicfidh tú bualadh ar iasc glas, má sheasann an aimsir seo
→
dol 1
Mharaigh muid dol mór éisc sa gcurach anuraidh: faoitíní. Bhí muid dhá gcur tharainn chomh tréan in Éirinn agus a bhí muid in ann freastal dóibh. Ní fhaca mé a leithide de sceanadh orthu in mo shaol ariamh agus a bhí an lá céanna. Cén bhrí ach ní raibh deich gcurach ar meath ó fhágfas tú seo go dté tú go C.