Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

Inid (12)

 
Bíonn fuasaoid mhór uirthi ar an aimsir seo: scoilteachaí, coiliceam, altraid chroí, agus cá'il an t-anó nach mbíonn uirthi. Ach caithfidh chuile dhuine deachma na sláinte a íoc. Deirimse leatsa dhá mba í an Inid a bheadh ann agus caint ar chorrstarróg a beith ag corraí, go mba bheag an éagaoineadh a bheadh uirthi, ach í ina suí suas ansiúd agus gob uirthi féint a gcloisfeadh sí aon chlascairt ag teacht ag iarraidh na hiníne. Sin í an ceann céanna — hé brí céard a bheas uirthi — nach ligfidh aon lúib síos ina gnaithí
 
Murar phós daoine i mbliana, ná buailidís a mhilleán ar an aimsir. Dea-Inid a bhí inti
 
Lá eicínt amach ar dheireadh na hInide anuraidh a phós sé
 
Phós sé ar lá deiridh na hInide! Beannacht Dé dhuit! Dhá mba é lá deiridh an domhain é, ba ghearr ar siúd pósadh!
 
dia 2
Máirt Inide (an lá roimh Chéadaoin na Luaithre — an chéad lá den Charghas)
 
Beidh diomdha an tsaoil uirthi mura n-iarrtar aon duine den chlann iníon an Inid seo. Ar ndóigh mo léan iarrfar, má airíonn siad (lucht iarrtha ban) aon téagar ina haice
 
Dhá bhfaigheadh sé Éire bronnta air, ní raibh sé in ann díriú faoin gcéad mine. Nach bhfuil a fhios agatsa gur deacair a bheith ag iarraidh maitheasa air sin! Beidh a shliocht air: is maith an oidhe mná é an Inid seo! Beidh sé ar bóthar déarfainn (díriú faoi ualach: a dhul faoi ar an talamh agus éirí faoi agus é ar do dhroim, nó go mbeifeá i gcruth siúil faoi)
 
dóigh 1
Meas tú a Sheáin, nár mhaith an dóigh do chaon duine againn bogadh amach ag tóraíocht mná an Inid seo. Dar príosta sílim féin nach mbeadh de chailleadh air. Gabhfaidh muid i dteach eicínt a mbeidh beirt deirfiúr ann, agus fágfaidh mé an ceann is óige agatsa ach cuid den spré a thabhairt dom
 
Domhnach an Phuis nó Domhnach na Smut nó Domhnach Inide — an chéad Domhnach den Charghas. Bíonn pus nó smut ar na mná a fhágtar gan pósadh an Domhnach sin. Domhnach na SmutDomhnach Inide: Ros Muc, Carna, Dúiche Sheoigheach. Domhnach an Phuis: Cois Fharraige
 
Dúrúch phósta atá air ag imeacht ar an gcaoi sin. Gheobhaidh sibh sciorrachán bainse uaidh an Inid seo go siúráilte
+
Is diabhlaí fada amach sa mbliain atá an Inid ag dul i mbliana. Beidh sé ionann is ina Lá Bealtaine shula bheas aon Cháisc agat i mbliana
TUILLEADH (1) ▼
Gabhfaidh an Chincís amach an-fhada sa samhradh, mar bhí an Inid deireanach