Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

bochtaineacht (13)

+
Is deas iad do chomhluadar — bratainn shalach na bochtaineachta.
TUILLEADH (1) ▼
As an mbochtaineacht a fuineadh agus a fáisceadh an bhratainn sin, fré chéile.
+
aire
Dhá dtugadh na daoine aire don airgead aimsir an chogaidh, ní fheicfidís aon lá bochtaineachta go deo, ach cén chuimhne a bhí againn nach seasfadh sé choíchin.
TUILLEADH (1) ▼
Má tá i ndán is go dtabharfaidh sí aire don uachta anois, ní fheicfidh sí aon lá bochtaineachta lena saol.
 
Ní féidir go bhfulaingeodh t'athair i mbochtaineacht thú agus a bhfuil d'airgead aige
 
fáisc
Nár chuire Dia an rath air fhéin ná ar a chuid floscaí agus gurb as an mbochtaineacht a fáisceadh é fhéin agus a bhfuil ar an mbaile — bhí a mhuintir agus a shinsir, agus an áit a rugadh agus ar tógadh é bocht
 
Dhamhsaigh sé an bhochtaineacht (fc. bochtaineacht)
+
diaidh
D'fhága sé an bhochtaineacht ina dhiaidh an lá ar phós sé — thug sé cúl don bhochtaineacht
TUILLEADH (1) ▼
Do dhúshlán an bhochtaineacht a shamhlú anois leis. Is maith an scaitheamh ó d'fhága sé ina dhiaidh í. Dhíol sé an déirce mar adeir an ceann eile.
 
Go deimhin féin níl aige ach an donacht agus an bhochtaineacht istigh ansiúd ar thamhnóigín shléibhe
 
Dúirt an phuicneach sagairt seo thíos inniu go raibh sé leis an dualgas a ardú. Anois an bhfuil biseach agat! Bhí seanmóir aige ag moladh na bochtaineachta ach d'ardaigh sé féin an dualgas. Beidh hocht scilleacha ormsa feasta … Is gearr ar a phóca siúd é: póca mór na huireasa
 
díol 1
Má dhíol siad an déirce féin, dheamhan a bhfuil dhíobh mar atá tuilleadh a bhí bocht agus a d'éirigh suas. Cuid den dream seo a fuineadh agus a fáisceadh as an mbochtaineacht, chomh luath agus a éiríos siad as an lathach chor ar bith, ní ligfidh siad orthu féin go bhfeicfidh siad thú. Ach iadsan, diabhal mé go bhfuil siad cainteach carthanach agus nach ndúnfaidh siad a súile ar aon duine, bocht ná saibhir
 
Má bhí sin le rá fadó; níl sé le rá anois. Dheamhan tada le cois na bochtaineachta acu anois