→
ciseach
cis (37)
→
caolóid
Níl caolóid ag gabháil leis an ngarraí nach bhfuil cis ar easair déanta ag na beithígh dhe.
+
→
ciste
Tá ciste faoin leic sin adeir siad.
TUILLEADH (13) ▼
Tháinig neach go dtí é trí oíche i mbéal a chéile agus dúirt sé leis go raibh ciste faoi chac mada sa bPáirc Eirbh, ach fear de mhuintir Droighneáin a thabhairt leis dhá thóraíocht. Dheamhan caidéis a chuir mo sheanathair air ní ba mhó. Tá an ciste san áit chéanna fós.
Tá ciste aige in áit eicínt lena mbíonn d'airgead aige, agus shílfeá é gan slí ar bith ó Dhia anuas.
Fuair sé ciste eicínt le gairid agus chomh fairsing is atá airgead aige. Tá puint ina sprémhóin aige.
Meas tú cá gcoinníonn sí an ciste?
Deir siad go bhfuil ciste thar a chéile ansin thoir i nGarraí na hUilleabhair (Il-iúir?), ach go bhfuil siad faoi dhraíocht.
Is minic ariamh a chuala mé go raibh ciste ansin, ach nach raibh aon ghair ag aon duine é a thaobhachtáil ag cat atá ina chionn.
Fhóbair ciste a bheith faighte ag mo sheanathair sa gcnocán sin thiar. Neach a tháinig go dtí é agus adúirt leis a dhul ann, ach ní dhearna sé a chomhairle, arae is fear de mhuintir Dh. a thug sé leis i leaba C. Bhí leac an phota nochtaithe acub nuair a tháinig an marcach — marcach a bhí chomh hard leis an aer — go dtí iad, agus d'fhuagair sé orthub staonadh. Sin é a raibh na thimpeall. D'fhan an ciste mar sin ariamh ó shin, agus chreidim go bhfanfaidh, ar ár son s'againne.
Níl ciste ná stór agam — níl aon airgead agam.
Dheamhan aithne air nach ciste atá agamsa go bhféadfainn a bheith ag caitheamh aige chuile phointe.
Cá bhfaigheadh sé sin ciste ná stór riu, ar leacrachaí an Ch. Gh.!
M'anam muise go bhfuair tú amach an té a mbeadh ciste is stór aige, S. Ph. Mh.!
Dheamhan ciste ná stór a thug sé as Meiriceá. Má thug sé an chulaith éadaigh fhéin as, 'sé a chlochneart é.
Má tá ciste agus stór aige anois, teastóidh sé uaidh. Is mór atá aige nó is maith an poll a chuirfeas spré a sheisear iníon ann.
→
comaoin
Is maith an scéal duine eicínt a bheith ann le comaoin a láimhe fhéin a thabhairt dó. Murach sin, dhéanfadh sé cis ar easair de na daoine.
→
binse
Éirigh as, nó m'anamsa ná raibh ag an diabhal, go dtabharfaidh mise rud ar a shon duit! Tá an binse ina chis ar easair agat.
→
buail ar
Long luchtaithe le ór a buaileadh ar chladach na bhForbachaí fadó. Tarlaíodh an t-ór aisti go Garraí na hIliúir (?), agus tá an ciste faoi dhraíocht ansin ó shin.
Is fada aríst go bhfága mise ag aireachas ar thada an tuaifisc sin. Bhí cis ar easair déanta den fhéar ag na beithígh romham dhá barr.
→
airigh
Caithfidh sé go n-airíonn sé ciste (.i. ór folaithe) i ngarraí na hiothlann, mar is ann atá sé ó tháinig earrach.
→
forás
Is baile gan forás é an baile seo ó thosaigh na pailitéaraí ag taithí ann. Caithfear a dhul rompu nó déanfaidh siad cis ar easair dhínn
Tuige nach siúlann siad soir ar an leathfhód le claí agus gan a bheith ag taltú na n-iomrachaí. Tá siad ina gcis ar easair acu, tá sin
+
→
deis
Níl duine ar an bhfeadhain acu nach bhfuil an bealach céanna leis: ardnós agus onóir. Chuala mise ariamh é: putóig gan geir nó onóir gan deis. Sin é a fhearacht acu sin anois é. Is iomaí cor sa saol ón am a bhféadfaidís sin cis ar easair a dhéanamh den tír. Ní dhéanfaidh siad níos mó é, dar mo choinsias
TUILLEADH (2) ▼
Shantaigh sé an deis. Sin é an fáth ar chuir sé an iníon ann. Leabharsa ní raibh néal ar bith ar siúd. B'fheasach dó cá raibh an ciste gan aon neach a theacht chuige!
Fágadh an domhan agus a mháthair talúna aige sin, agus nach dona an deis a chuir sé air. Tá an chuid is fhearr dhe anois ligthe chun fiántais aige, cheal saothraithe agus cheal aire. Dar príosta, is olc an oidhe ar chuid de na daoine tada a fhágáil acu. Déanfaidh siad cis ar easair dó
→
diomdha
Mo dhiomdha go deo don té a chuimhnigh ar an intreacht (intleacht) chéanna an chéad uair. Ach chreidim gur smál é atá ar an saol. Is mór adeireadh muid le toirneach roimhe seo, ach ní raibh an saol ina chis ar easair cheart gur tháinig na báid aeir seo
Ba in é féin a dhul ag brú ar an doicheall, a dhul isteach go dtí iad sin. Tá mé ag ceapadh nár fhéad aon fhear ariamh a rá go bhfuair sé cupán tae ann. Dhá gcastaí ann thú faoi chéad agus iad ag ithe, ní thairgfeadh siad a dhath dhuit. Ba iad an dream ba ghortaí iad a shiúil ariamh talamh ná féar. Bhí a shliocht orthu: d'fhága siad cistí airgid ina ndiaidh
→
dol 1
Tá dolaí móra airgid aige. Meas tú cá'il sé dhá fháil. Níl a fhios agam nach bhfuil ciste aige in áit eicínt: bheadh ciall ina leithide thar is daoine eile nach bhfuil ciste ná stór acu
→
domhan
Ní thuigfeadh duine sa domhan brách céard atá sé a dhéanamh ag mianadóireacht sa ngarraí siúd le bliain. Mura bhfuil ciste faighte aige!
+
→
draíocht
Tá draíocht ar na cistí sin ar fad
TUILLEADH (1) ▼
Tá ciste ansin thuas i nG. an tSl. s'agaibhse agus é faoi dhraíocht. Níl i ndán fáil air go dteaga triúr de mhuintir Dh. — trí chol ceathar — agus gheobhaidh siadsan é
→
dubhadh
Bhí dubhadh na mbóithrí de bheithígh aige ar an aonach inniu. Chuaigh sé siúd thar cionn i ndeis le gairid, hé brí cár éirigh sé leis. Is gearr ó nach raibh bonn bán air. Ciste a fuair sé in áit eicínt. Ní hé féin a shaothraigh é ar chaoi ar bith
→
díbir
Cuir díbirt ar na cearca sin siar amach agus ná déanaidís cis ar easair de na cupla súileog céadfhómhair sin théis ár n-anró.
→
dúrúch
Tá sé ag imeacht agus dúrúch air mar bheadh tarbh ann. Braoinín atá ar bord aige is cosúil. Bhí lá den tsaol muis agus is beag an ghlaomaireacht a dhéanfadh sé ar an mbaile seo. Deirimse leatsa gur maith gasta a cheansófaí a chuid dúrúch. Ach tá chuile chuimleachán in ann cis ar easair a dhéanamh dhínn anois faraor. Nach é an saol a d'imigh!
→
téigh ar
Cé air a ndeachaigh an carr. Ormsa. Deile. Síleann siad seo eile go bhfuair mise ciste in áit eicínt: nach bhfuil tús ná deireadh le mo chuid airgid — mise ab éigean an carr a íoc