→
diúirinn
diúirinne (1)
→
diúirinn
An Breac Diúirinne, an Breac Giúirinne agus rl. = bric bheaga tuairim agus sé h-ordlaigh ar fad, déanamh pónaire orra agus iad ar dhath na diúirlinne nó mórán é (fc. diúirinn thuas). Deirtear an breac giúirinneach i leabaidh an breac giúirinne go minic. Níl mórán rosaighle chor ar bith ionnta; tá na béil plubach aca, agus camóig bheag orra. Bíonn cuid aca nach mbíonn fad do ladhairicín ionnta. D'fheicfeá mearbhall griodánta orra is an oiche is an sáile. Coigligheann siad iad féin isteach faoi na giúirinneachaí ar shail nó ar chlár, nó ar raic ar bith de'n tsórt sin. Bíonn siad istigh i mbairillí agus i mboscaí, agus i gceaigeannaí a theagas isteach is an mbruith faoi thír. Ní léar do dhuine cé'n chaoi a dteigheann siad isteach in áiteachaí de'n tsórt sin, nuair nach mbíonn oscailt ar bith ionnta a thiubharfadh leigean dóibh. Deir daoine go leigeann siad na h-eochraí isteach i scáine ar bith a fhaghas siad isna cláir, agus go síolruigheann siad agus go dteagann siad in inmhe istigh. Ar aon-chor is doiligh a thuiscint cé'n chaoi a mbíonn siad i mboscaí daingeana nach mbeadh poll ná púirín orra go bhféadfaidís a dhul isteach ionnta. Tá scáth ag na daoine rómpa. Níl slacht ar bith orra thar aon-bhreac. Síltear nach ádh ná amhantar a bhfeiceál, agus go bhfuil geis orra ag an sluagh sidhe. Ní dhrannfadh an chuid is mó de na h-iascairí leo ar bhás an domhain: leigtear cead an bhealaigh amach aríst leo, nuair a fhaightear i mbairille ná i mboscaí iad. Má bhíonn siad ar shail, leigeann siad iad fhéin as greim cho luath agus a bhuaileas an tsail tír, agus as go bráth leo amach an fhairrge aríst. D'fheicfeá na diúirlinneachaí foiricighthe ar a mbéal. Níl aon-chol ag na muca mara ná ag na faoilleáin ná ag cuid eile de na h-éanachaí leo. Déanann siad lá soir orra, má fhaghann siad leigean orra ar shaltrachaí nó ar adhmad i mbarr tuinne. Deirtear freisin dhá dteigheadh duine ar mhaide rámha i gcleitheamhnas é fhéin a thabhairt slán ó bháthadh, go ngreamóchadh an breac diúirinne dó, agus go mbéarfadh sé air, leis an maide rámha a bhaint amach dó féin. Síleann daoine freisin go ndéanann na giúirinneachaí féin éanachaí, arae bíonn go leor clúmhaighe orra agus in a dtimpeall.