Foclóir Mháirtín Uí Chadhain: dúbailt

Tá sé cho maith dhuit a ndúbailt agus deich gcinn a thabhairt dom, cion an lae inné agus an lae inniu. Ní féidir go gcuirfidh tú taobh le chúig "feaigín" ghágach mé

Shílfeá gur fánach an rud feóirlinn ach cuirfidh mise geall leat má dhúblaíonn tú aríst agus aríst agus aríst eile í agus fanacht dhá dúbailt, gur mór a tharraingeós cruithe an ghiorráin san deireadh ar feadh agus h-ocht dtáirne fhichead a chomhaireamh (chuir an gabha feoirlinn ar an gcéad táirne agus é a dhúbailt ar chuile tháirne uaidh sin suas)

Ag dúbailt an fhéir atá P. = féar atá dhá thriomú; tá sé ag déanamh cocaí dhe faoi dhó cho mór agus atá sé

B'fhearr dhaoib na leath-chocaí sin amuigh a dhúbailt. Níl an lá in araíocht é a leigean amach (féar), agus níl a fhios cé'n uair a bhéas.

Ní fuláir na goigíní (móna) sin a dhúbailt anois. Ní aireóchthá go mbeidís tirm go maith ar an bhfarra seo

Tá mé leis an dúachán sin a dhúbailt. Cuirfidh mé an lagpholl sin thoir uiliog air. Ba cheart go mbeadh trí "lorry" móna an uair sin ann

Tá sé do mo dhúbailt san bpáidhe = ag saothrú a dhá oiread liom

Má tá dola fhéin ort ag ceannacht bran agus beatha anois dóibh tiúrfaidh siad isteach dúbailte dhuit é, lá an aonaigh feicfidh tú féin air = tá costas anois ort dhá mbeathú, ach beidh a dhá oiread bantáiste agad dhá bharr

Is fear é a chaitheas stráisiúin mhóra ina chomhnaí, ach tugann sé isteach dúbailte aríst é nuair a theigheas sé ag obair

Is beag an trácht a fhaghas na títhe ósta sin, mara mbeadh lá aonaigh féin ann, ach ar ndóigh tugann siad isteach dúbailte na laethantaí sin é

Má fuair sí (an mhóin) báisteach le coicís, tá sí dhá thabhairt isteach dúbailte inniu, agus an stolladh triomaigh atá ann

Tiúrfaidh tú isteach dúbailte aríst é, nuair a dhíolfas tú iad

Íocfaidh sé dúbailte an méid sin = íocfaidh sé a dhá oiread agus a thug sé uaidh; nó beidh an díoltas i bhfad níos déine air ná mar ba chóir dó a bheith

Íocfaidh tú an buille sin dúbailte muis. Rachaidh mise faoi dhuit nach mise an chéad duine a gcuirfidh tú araoid air aríst

Dhá mbuaileadh sé é agus a dhul abhaile, níor chás dó é, ach filliúint aríst le dhul in éadan in ath-uair! Íocfaidh sé dúbailte an tséiléaracht anois

Cén tseafóid a bhí ort? Thug tú airgead dúbailte air. Dhá dteightheá tí J. gheobhthá iad sin ann ar ocht scilleacha an ceánn. D'airigh siad an bhuige shíne ionnad.

Ní mór dúbailt agus ath-dhúbailt air sin, nó beidh an iomarca méide ann

Cé mhéad dúbailt a thug tú ar an mbráithlín sin? = filleadh

dúbailt (18)