Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

sdriog (11)

 
deilbh 1
Bhí 'chuile dheilbh eile déanta aige 'san oíche Dia Domhnaigh ach an pota a leagan síos, agus bhí sé le sin a dhéanamh an oíche sin. Ba cheart dó a bheith réidh faoi seo. Mara dtapuighidh tú é mar sin féin, dheamhan an sdriog a bhéas aige. Ní túisce réidh anois é ná bhíos an iarraidh fuadaighthe cruinn baileach. Mara bhfaghaidh tú aon-deoir aigesan, tá tú réidh len a fháil in aon-áit eile
 
Sé do thráth a theacht anois. Indeireadh na bliana a rugadh thú. Níl sdriog 'san mbuidéal nach bhfuil ólta
 
deoir
Ara céard atá tú ag rádh! Níl deoir ná sdriog ólta aige sin, má sin é do scéal. Uair annamh a mblaiseann sé sin d'aon-deoir
 
Bhí dubh-dhodaighil uirre anocht. Thug sí cic do'n tsoitheach agus chuir sí in aer é. B'éigin dom an bhuarach a chur uirre annsin, nó ní fhéadfainn sdriog a thabhairt uaithe. Is cailín críochnuighthe í.
 
Má tá muid cumhang, níl muid doicheallach. Sin é a bhí J. Ph. A. a rádh an oíche ar pósadh é. "Brughaigidh isteach 'fhearaibh. Má tá muid cumhang níl muid doicheallach". Bhí an teach sáthach cumhang gan dabht, ach m'anam go raibh a dhóthain fairsingeacht' ann freisin dhá mbeadh aon-cheo le cur ann. Fliuchadh a' (ar) mbéil féin níor eirigh linn i gcaitheamh na h-oíche. Ó dheamhan an sdriog!
 
Nach maith a chaithfeadh sé a bheith in a dhreancán thar aonduine. 'Séard a bhí a dhéanamh leis sin é a fhágáil in a sheasamh suas annsiúd agus gan an sdriog féin a thabhairt dó ó thárla nach bhfuil sé indon é féin a iompar
 
Tháinic pucairí as Gaillimh annseo lá ingleóiteoig. Chaith siad an lá ag treabhadh leo ar fud an oileáin nó gur imigh siad aríst trathnóna. Casadh liom féin annsin thoir iad. Bhí bean ann agus bhuail sí bleid chainte orm fhéin go h-áirid. "'Bhfeiceann tú an dubhchosach a fuair mé adeir sí." "D'eireodh dhuit" arsa mise. "Tá sí in a snáth mara ar fud an oileáin seo. Is deas an ball í sin anois in do phárlús, ach bí san áirdeall uirre go maith, agus déan leabthachaí teó len a h-aghaidh, agus coinnigh sdriog uisce uirre … ". An bhfuil a fhios agad céard a bhí aice: geósadáin. Diabhal focal bréige atá mé a rá leat: geósadáin!
 
dúch
Ní bheadh aon sdriog dubhaigh de bhrabach ortsa
 
dúil
Ná bí ag coinneál an phoitín seaduighthe. Nach bhfuil a fhios agad go bhfuil mo dhúil bainte as ó a bhí na misinéaraí againn. Níor bhlais mé de sdriog ó shoin
 
Tháinic trí galúin déag poitín ann l'aghaidh cleamhnais agus bainse, agus nach dalba an dustaí a fuair sé agus nach raibh sdriog ann ag an dó dhéag an oíche sin. B'éigin do thriúr a dhul 'un tiomána go S. an A. gur chíor siad é in ath-uair. Trí galúin adeirigh leo.
 
Bhí dhá ghalún poitín d'fhuighleach ann agus chuaidh sé thríd in imeacht seachtaine. Sin í an fhírinne. Dheamhan congnamh ná a dhath a fuair sé faoi. D'ól sé féin chuile sdriog dhe