Cuir an sceach sa mbearna faitíos na heirimisce. Tá asail ag fálróid ar na bóithrí sin agus ghabhfaidís isteach ann ar an bpointe. Cén bhrí ach dhá leagaidís an claí thoir agus a dhul san iothlainn!

Rinne sí cheithre leith den cháca, agus thug sí dóibh é: fearann an duine. Níor bhain sí fhéin oiread agus an bhearna bhruite as. Dheamhan é muis. Ba mhór an trua iad ar aon chor: lucht bóthair agus bealaigh

Cén sórt fothram é seo a chloisim? An sceach atá bainte as an mbearna ag an asal aríst?

Tháinig an bullán mór sin aige isteach an bhearna chugam tráthnóna agus thosaigh sé ag bualadh na mbeathach orm. Dheamhan a leithide d'fhudairnéis a chonaic tú ó chuaigh tú in ord Mhuire agus a bhí ann. Shíl mé nach bhféadfainn a chur amach chor ar bith

Thosaigh an capall ag foléimneach agus ag fiodrince ar fud an gharraí chomh luath agus a chuir mé isteach an bhearna í. Dheamhan a leithide de mhacnas! Shílfeá nach bhfaca sí an áit amuigh cheana le mí. Neart dhíomhaointis!

Breathnaigh ar na claíochaí faitíos na fálach thuas. Tá an bhratainn sin thíos taithithe ag an gcladach d'acht is go háirid, i ndiaidh feamainn dearg, agus leagfaidís bearna ann ar an bpointe. B'aisteach go dtáinig siad (na beithígh) anois le trí lá i ndiaidh a chéile. Murach go bhfuil bearna leagtha ann, ní chorróidís as an ngarraí

Bhí sé meata ag an ngamhain an áit nach ngabhfadh sé amach an bhearna dhó, agus ná raibh ann mura mbeireann sé chuige ar an ngamhain, idir chorp chleite is sciathán, agus nach gcaitheann sé amach thar an gclaí é.

Má tá an uair coimhthíoch fhéin le fada, gheobhaidh muid triomach dhá réir as seo amach. Níl tuile dhá mhéad nach gcaitheann sé an fhad eile a thrá, agus sin é fhearacht ag an aimsir é. Níor dhún Dia ariamh bearna nach n-osclódh sé ceann eile.

Tá cora chloch istigh i mbéal na bearna agus níl sé inrásta ag tada a dhul isteach sa ngarraí go mbailítear iad — sprus chloch caite in aon mhangarae amháin gan pointeáilteacht, gan cruinnteacht

Tá cóineas móna ann, ach níl dadaidh eile ann. Ach céard sin orm! Nach bhfuil siad ina ridirí ag bradáin! Níor dhún Dia ariamh bearna nach n-osclódh sé ceann eile!

Tá an tSeamair Mhuire aige lá is go dtug sé a bhearna leis ón dream sin.

Tá béalóg de bhearna ann agus féadfaidh tú an buicéad a shíneadh isteach thairti chuig an lao — maolbhearna

Chruinnigh sé cosamar feamainne a bhí scaipthe sa duirling agus thóg sé bearna gharraí an chladaigh, agus rinne sé cupla creachlaois mar sin, ach ag fánaíocht a chaith sé an chuid is mó den lá.

Breá nár bhioraigh tú an bhearna sin thiar. Nach mbeidh sí ina béal in airde aríst faoi cheann cupla lá?

Leag an capall brúisc de bhearna thiar le bóthar.

Buail síos go Bearna. Nach mór an t-éirí amach duit é go ceann seachtaine, tharas a bheith craptha istigh san áit seo i gcónaí

D'fhága sibh an bhearna sin thiar gan ardú ina ndiaidh tráthnóna.

'Sé díol an diabhail é Ard Bhearna le géireacht.

Tá sé sé mhíle go hard as seo go Bearna.

Níor chuir tú an maide sa mbearna sách maith. Nuair a fuair siad (beithígh) faonoscailte í, leag siad ar fad í

Ní bheidh aon dos bearna agat mura mbainfidh tú as a flaisc í. Is diabhlaí breá an sceach í

Fuair sé (asal) an dos tógtha as an mbearna agus níor leis ab fhaillí é gan a dhul isteach sa ngarraí agus taltú ar an gcur

Bhí sé chomh faillíoch anuraidh ar chaoi ar bith agus gur lig sé dhá chuid beathach an garraí seo thuas a bhí cosnaithe le aghaidh féir aige, a chrinneadh go cré, d'uireasa na mbearnaí a ardú

Ní fiú libh dos a chur sa mbearna siúd ach cead a thabhairt do bheithígh na tíre a dhul isteach ann

Chonaic mise forchosán ariamh ansin ag muintir an leathbhaile thoir nuair a bheidís ag feamnú as a gcuid fhéin den chladach. Bhíodh cead acu an bhearna sin atá le Garraí an Chladaigh aige a leagan amach ar an duirling. Is cosúil go bhfuil rún aige seo a gcoinneáil as, má fhéadann sé. Is groí an scéal é má fhéadann agus iad ag dul ariamh ann

Tá faitíos orm go mbéarfaidh an fuacht ar an teas orainn i mbliana mura bhfuil ag Dia. Tháinig an bhliain go dona. Níl fata ná arbhar ná móin ann. Tá na daoine ceart mura bhfaighe siad gorta. Ach tá Dia láidir. Níor dhún sé bearna ariamh nach n-osclódh sé ceann eile

Séard a ghníos siad sin dambaí nó coraíochaí a thógáil sna srutháin agus bearna a fhágáil ina lár. An cochall a chur sa mbearna sin ansin agus an sruthán a shaighdeadh anuas. Ní bheadh breac ag gabháil leis nach dtiocfadh sa gcochall

Bhfaca tú an searrachín crón atá aige. Níl ann ach na cheithre eite anois. Dhá mbronntaí ort é, ní leagfá bearna i gclaí lena ligean isteach in do gharraí. Meas tú beo céard atá air. Tugadh sé é siúd don deachma ar chuma ar bith. Maidir le go mbeidh aon cheo dá bharr aige, ní bheidh

Ardóidh sé é agus deifir air ach feadh is mise é a fheiceáil. 'Sé an rud is lú dhó an bhearna a thógáil lá is go dtug muid cosán dó ann

Téadh duine ar an mbearna sin agus ná tugaidh deis dó imeacht

Ná raibh Dia leis an asal, mura dtéann sé isteach an bhearna agus an cairrín agus a raibh ann air, agus mura n-iompaíonn sé ar an gcnocán istigh

Diaráiste leatsa a Dhia agus a Mhuire! Oíche chinn bhliana aríst go raibh muid féin agus chuile dhuine dhá(r) muintir abuil a chéile gan bascadh gan bearna, más é toil Dé agus na Maighdeana Glórmhar é! — altú bídh Oíche Nollag

Bain dos le cur sa mbearna sin thíos nó beidh an garraí ina bhéal in airde ag beithígh an bhaile

Tá fear R. an Mh. ag maireachtáil ar dhroim an diabhail. Níl tada timpeall air ach leacrachaí. An teirgéis talúna atá aige, níl spreab ar doimhneacht ann. An cladach féin atá ann, tá sé chomh lom chomh feidheartha le croí do bhoise. Níl an fheamainn ná an carraigín ná tada eile ann, ach cuid an bheagáin. Níl a fhios agamsa faoi mo rí cén chaoi a maireann duine ar bith i R. an Mh., tá an áit chomh maolscreamhach chomh bocht sin. Diabhal mé ina dhiaidh sin nach bhfeicfeá cheal ar bith orthu shílfeá: ach níor dhún Dia ariamh bearna nach n-osclódh sé ceann eile

Chinn sé críochnaithe dólámhach ar J. an bullán a chur amach as an ngarraí, théis chomh danra agus a bhí sé ina éadan. Leag sé trí bhearna dhó, ach ní ghabhfadh sé amach i gceachtar acu ach soir agus siar an garraí, nó go raibh J. sáraithe ceart aige. Ansin bhí athobair air, ag ardú na mbearnaíochaí aríst. D'imigh leis go nglaofadh sé ar chúnamh. Ach ní raibh sé bailithe anuas lúbainn an bhóithrín nuair seo anoir an bullán, agus leagann sé brúisc den chlaí agus amach leis gan iarraidh gan achainí!

Tá mo dhúchánsa ina phlaicín gabhair, agus dheamhan briseadh ná bearna ar a dhúchán (cruach) féin fós. D'éireodh dhó. Tá mil ar mo dhúchánsa, ach tá nead easóige ina cheann féin (ní thaobhaíonn sé a dhúchán féin, ach goideann sé móin ó gach uile dhuine eile)

Tá an bhearna siúd dúnta anois acu, agus gan iad ag ligean duine ar bith an bealach sin — tógtha, ardaithe

Tá dúrúch ar an mbó sin ag imeacht. Chaith sí an claí amach as an ngarraí inniu. As go brách léithe síos an bóthar agus fhóbair gur mharaigh mótar í ag ceann an bhóithrín. Leag sí an bhearna isteach i gclaí T. Sh. agus chuir sí na beithígh thrína chéile. Dheamhan cónú a rinne sí ansin go ndeachaigh sí sna cosa in airde bóithrín an chladaigh agus chloisfeá thiar aduaidh í ag géimneach. Chas D. Sh. Mh. aníos aríst í agus bhí sí ag iontú soir an bóthar murach go ndeachaigh mé roimpi agus a cur aníos go teach. Shíl mé i dtosach gur dúrúch dárach a bhí uirthi, ach dheamhan glae ná a dhath a bhí léithe. Thug mé chuig an tarbh í, ach ní dáir ar bith a bhí uirthi. Fuílleach a thug sé le déanamh dhom coinneáil léithe ar an mbealach anuas, agus murach scorachín le S. Mh. A., bheadh sí bailithe soir an bóthar aríst orm thar éis mo dhíchill. Sin í an diabhlánach agat. Bhí an dúrúch céanna anoir aríst uirthi — ag rith, ag géimneach agus ag gabháil dhá tóin in airde. Ach dar brí an leabhair ach a bhfuair mise istigh ar an tsráid í, thug mé cró dhi, agus fanóidh sí ansin go n-athraí sí béasa. Dheamhan greim le n-ithe a thug mé di ó shin, ná cuid de ghreim. B'fhéidir go mbainfeadh an t-ocras an dúrúch di. Mura mbaine, bainfidh neart maide di é. Tá an clampar ar bhó ar bith aniar as Conamara céanna