Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

ga (11)

 
déan 1
Rinne a raibh d'arbhar againn anuraidh ga duáin
 
Deargadaol ab ea! Tá ga sa deargadaol amuigh ina chloigeann. Diabhal ga a chuir sé ionamsa ariamh, ach chonaic mé daoine ar chuir sé iontu é
 
Ná bac leis an nglagaire sin. Chuile shórt dhá mbeidh aige sin, is é an sméar mhullaigh é. An síol coirce a bhí aige anuraidh bhí sé molta go haer ag chuile dhuine, ach i ndeireadh na cúise, ní raibh ann ach an díogha. Tá a fhios agamsa é. Cheannaigh mé céad dhe, agus an méid nár loic, rinne sé coirce scéin. Nuair a bhí muid dhá bhualadh bhí sé ina gha duáin as éadan
 
díth
Tá díth bróg orm as éadan anois le dhá bhliain. Cheannaigh mé péire bróg thoir sa mB. tá cheithre bliana go Cáisc seo caite. Seacht fichead a thug mé orthu. Chaith siad trí phéire tosaigh dhom. Dhá bhliain go Féil Bríde seo (gha)bh thart a thug mé do thincéara iad a tháinig ansin. Ní raibh aon bhróig faoi shásamh agam ó shin
 
Coicís ón Domhnach seo (gha)bh thart a bheas sé ann
 
drann
Ní bhfaighidh tú cead drannadh leis an airgead beag, dhá gcuirtheá do shúile ar chipíní dá iarraidh. Is beag an baol. Fuair tú coróin gheal Dé Domhnaigh seo (gha)bh thart, agus is diachta dhuit a deireadh a bheith caite fós agat
 
Shílfeá go bhfuil drantán ceoil in áit eicínt siar anseo. Ní féidir gur ag dul ag damhsa ar an mbóthar a bheidís aríst, théis gur dhíbir an sagart as iad san oíche Dé Domhnaigh seo (gha)bh thart
 
driog
Rug mé ar an article sin atá ar an mballa le aghaidh an tsolais thíos tigh J. Ph. agus chuir sé driog thríom. Tabhair ga air a mhic ó: mar a bheadh meanaí do do tholladh. Ní hea ach an oiread, ach mar a bheadh éasc beo ag rith suas in do láimh. Ní mise an chéad duine aríst a ghabhfas ag méirínteacht leis an rud siúd
 
droim
Dar diagaí, dhéanfadh an cráiteachán sin slí amach ar dhroim an diabhail, ní hé amháin a mhalrait. Bean ar bith a bhí ag cur trí scóir uibheacha go G. chuile Shatharn dhá n-éiríodh ar a súil an geimhreadh seo (gha)bh thart! Sin í an cailín nach ndrannann seascach na gcearc lena cuid cearc. Ní hé sin do chuid eile againn muis. Ní raibh ubh le cur ar a mbéal againn ó Lá Fhéil Míchil go Lá Fhéil Bríde
 
dubh 2
Ní dhearna sé a dhubh ná a dhath (nó ní dhearna sé a dhath báistí fc. dath) báistí le trí seachtainí go Satharn seo (gha)bh thart. Tá chuile shórt spalptha críochnaithe anois
 
dúil
Ó tháinig dúil aige san ól, is beag a bhíos de bhrabach air. Chuir sé taobh le dhá scilling muid as luach na cruib mhóna Dé Sathairn seo (gha)bh thart. Dheamhan sásamh ná séanadh a bhí le fáil uaidh faoi