Foclóir Mháirtín Uí Chadhain
dona

onóir (24)

 
Mura n-iarra siad an déirce in onóir Dé agus Mhuire, ní agróidh Dia ort gan a tabhairt dóibh
+
deis
"Is dona an rud onóir gan deis" (seanfhocal) — duine a bheith uaibhreach, leitheadach agus gan aon chur leis ann; uaisleacht dhona; beggared gentility
TUILLEADH (7) ▼
"Onóir gan deis nó putóg gan geir" ar chuala tú ariamh é
Sin í féin muis, an onóir dhona atá ag imeacht leo sin: onóir gan deis nó putóig gan geir, adeir siad
Níl luach a bhéilí aige, agus ina dhiaidh sin agus uileag, shílfeá gur mac duine uasail é, tá sé ag imeacht chomh suimiúil, chomh leitheadach sin. Onóir gan deis ná putóig gan geir, adeir siad
Diabhal bréag nach fiú dhó a bheith ag imeacht agus a chollar agus a tie air. Ní raibh aon lá ariamh nach raibh stróic den leithead ag imeacht le na Seáiníní céanna, pé ar bith sa diabhal cén fáth. Onóir gan deis ar ndóigh. Deile
Ghabhfadh sí thart ar an mbóthar anois gan beannú duit. Tá sí an-mhór inti féin i gcónaí, té (cé) nach mórán le cois na sláinte atá aici anois. Má tá sí in ann snáth a choinneáil faoin bhfiacail, 'sé a clochneart é. Ach tá an onóir inti ina dhiaidh sin — an onóir gan deis
Níl duine ar an bhfeadhain acu nach bhfuil an bealach céanna leis: ardnós agus onóir. Chuala mise ariamh é: putóig gan geir nó onóir gan deis. Sin é a fhearacht acu sin anois é. Is iomaí cor sa saol ón am a bhféadfaidís sin cis ar easair a dhéanamh den tír. Ní dhéanfaidh siad níos mó é, dar mo choinsias
Ní mórán somhaoine dhóibh an onóir sin: onóir gan deis, mar adeireadh T. Ph. Sh., go ndéana Dia grásta air!
 
Tá tú ag deismínteacht leis fós. Tá sé in am agat feasta do dhóthain slaicht a bheith air. I nDomhnach dhéanfadh geansaí a mbeadh i bhfad ní ba lú froigisí ná sin air mise. Níl tada ar an taobh thiar agat. Is cuma é ach taobh na honóra a bheith go deas!
+
dia 1
Tabhair dhom déirce in onóir Dé agus Mhuire
TUILLEADH (2) ▼
In onóir Dé agus Mhuire lig amach mé, agus ná fuiligh orm
In onóir Dé agus Mhuire na heitigh mé faoi lóistín an oíche bheannaithe atá ann!
 
Bhainfeadh chuile dhuine a gcasfadh sí leis a dhíocas aisti siúd. Gearrchaile laethúil gan leithead gan onóir í, agus í agat ar sheol na braiche más leat a dhul ag déanamh grinn ná siamsa
 
díol 1
Dar mo choinsias, ní aithneoidís daoine dona ó dhíol siad an déirce. Galántacht agus galamaisíocht uileag ó shin iad. Onóir — onóir dhona!
 
Tá sé chomh storrúil chomh diongbháilte agat, agus go sílfeá gur leis féin an bóthar uileag dhá bhfeictheá ag spaisteoireacht é. Ar ndóigh, sin í an onóir dhona aríst
 
dona
Sin í an onóir dhona (fc. onóir)
 
doras
Duine ar bith a iarrfas lóistín ort choíchin in onóir Dé agus Mhuire, ná cuir ó dhoras é
 
Mharódh sé thú le onóir agus suimiúlacht, ach b'fhéidir gur maith dreancaideach í a leaba ina dhiaidh sin
+
dual 2
Sin í an onóir: duailín mar sin a fhágáil as an mbaithis
TUILLEADH (1) ▼
Tá an-chataíl inti, agus dual dá cuid gruaige anuas ar a leiceann. Sin í an onóir chreidim
 
Chuaigh ag an ocras ar an náire, agus bhuail mé isteach i dteach i leataobh an bhóthair agus d'iarr mé greim bídh in onóir Dé. 'Níl aon ghreim cháca bruite sa teach,' adeir suaróigín bheag a bhí ann
+
Tá tú ag brath ar a dhul san onóir — éadaigh galánta a chur ort féin, nó a dhul ag cuimilt le na daoine móra
TUILLEADH (1) ▼
Chuaigh tú san onóir ar fad le scaitheamh. Ní aithneofá daoine dona anois