Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

Dhorchuigh (8)

+
Dhorchuigh an spéir ar fad le scathamh
TUILLEADH (7) ▼
Is mór a dhorchuigh an fhairrge le scathamh
Dhorchuigh an fhairrge 'un ceo orainn
Is mór a dhorchuigh an teach ó tháinic méid is na crainte sin ó dheas
Dhorchuigh sé go mór le ceathramha uair. Ach níl aon-mhoill ar an trathnóna an tráth seo 'bhliain. "Trathnóna foghmhair nó bheith ag caitheamh clocha i bpoll móna"
Dhorchuigh sé orm ag Árd Th. = tháinic an oíche orm
"A Dhonchadha, A Dhonchadha céard a dhorchuigh an poll?" "Ma chliseann bun-feáin agus tóin Mhic Dabhach, beidh a fhios ag do cheann céard a dhorchuigh an poll" (Beirt fhear a bhí ann agus chuaidh duine aca isteach i scailp le cuain madaralla a mharbhú. Bhí an fear eile (Donchadha) ag béal na scailpe. Cho uain agus a bhí sé in a n-éadan istigh tháinic an sean-mhadar-alla agus thug sí farradh isteach imbéal na scailpe. Nuair a fuair an fear amuigh a leath istigh agus a leath amuigh, aimsigheann sé ingreim driobaill tóna í, agus choinnigh sé í. Sin é an uair a d'fhiafruigh an fear istigh céard a dhorchuigh an poll, agus d'fhreagair an fear amuigh é, dhá gcinneadh air féin a ghreim a choinneál, go raibh cnaipe an fhir istigh déanta (bun-feáin = drioball? Cynffon = drioball Breathnais. Ffon = maide, bata, Breathnais na h-aimsire seo; Mac Dabhach = an madaralla)
Dhorchuigh siad ar a chéile le goirid = gan mórán a bheith le rádh aca le chéile