→
dona
onóir (24)
→
déirce
Mara n-iarraidh siad an déirce in onóir Dé agus Mhuire, ní agróchaidh Dia ort gan a tabhairt dóibh
+
→
deis
"Is dona an rud onóir gan deis" (sean-fhocal) = duine a bheith uaibhreach, leitheadach agus gan aon-chur leis ann; uaisleacht dhona; "beggared gentility"
TUILLEADH (7) ▼
"Onóir gan deis nó putóg gan geir" ar chuala tú ariamh é
Sin í féin muis, an onóir dhona atá ag imeacht leo sin: onóir gan deis nó putóig gan geir, adeir siad
Níl luach a bhéilí aige, agus in a dheidh sin agus uiliog, shílfeá gur mac duine uasail é, tá sé ag imeacht cho suimeamhail, cho leitheadach sin. Onóir gan deis ná putóig gan geir, adeir siad
Diabhal bréag nach fiú dhó a bheith ag imeacht agus a "chollar" agus a "tie" air. Ní raibh aon-lá ariamh nach raibh stróic de'n leithead ag imeacht le na Seáiníní céadna, pé'r bith ins an diabhal cé'n fáth. Onóir gan deis 'ar ndú. 'Deile
Ghabhfadh sí thart ar an mbóthar anois gan beannú duit. Tá sí an-mhór innte féin i gcomhnaí, té (cé) nach mórán le cois na sláinte atá aice anois. Má tá sí indon snáth a choinneál faoi'n bhfiacail, 'sé a cloch-neart é. Ach tá an onóir innte in a dheidh sin — an onóir gan deis
Níl duine ar an bhfeadhain aca nach bhfuil an bealach céadna leis: árdnós agus onóir. Chuala mise ariamh é: putóig gan geir nó onóir gan deis. Sin é a fhearacht aca sin anois é. Is iomdha cor ins an saoghal ó'n am a bhféadfaidís sin cis ar easair a dhéanamh de'n tír. Ní dhéanfaidh siad níos mó é, dar mo choinsias
Ní mórán samhaoine dhóib an onóir sin: onóir gan deis mar adeireadh T. Ph. Sh., go ndéanaidh Dia grásta air!
Tá tú ag deismínteacht leis fós. Tá sé in am agad feasta do dhóthain slaicht a bheith air. InDomhnach dhéanfadh geansaí a mbeadh i bhfad ní ba lugha fruigisí ná sin air mise. Níl tada ar an taobh thiar agad. Is cuma é ach taobh na h-onóra a bheith go deas!
+
→
dia 1
Torm (tabhair dhom) déirce in onóir Dé agus Mhuire
TUILLEADH (2) ▼
In onóir Dé agus Mhuire leig amach mé, agus ná fuiligh orm
In onóir Dé agus Mhuire na h-eitigh mé faoi lóistín an oíche bheannaithe atá ann!
→
díocas
Bhainfeadh 'chuile dhuine a gcasfadh sí leis a dhíocas aiste siúd. Gearrchaile laethamhail gan leithead gan onóir í, agus í agad ar sheol na braiche má's leat a dhul ag déanamh grínn ná siamsa
→
díol 1
Dar mo choinsias ní aithneochaidís daoine dona ó a dhíol siad an déirce. Galántacht agus gailimaisidheacht uiliog ó shoin iad. Onóir — onóir dhona!
Tá sé cho storramhail cho deangmháilte agad, agus go sílfeá gur leis féin an bóthar uiliog dhá bhfeictheá ag spaisteoireacht é. 'Ar ndú, sin í an onóir dhona aríst.
Mharbhóchadh sé thú le onóir agus suimeamhlacht, ach b'fhéidir gur maith dreancaideach í a leabaidh in a dheidh sin
+
→
dual 2
Sin í an onóir: duailín mar sin a fhágáil as an mbaithis
TUILLEADH (1) ▼
Tá an-chatghail innte, agus dual dá cuid gruaige anuas ar a leiceann. Sin í an onóir chreidim
→
téigh ag
Chuaidh ag an ocras ar an náire, agus bhuail mé isteach idteach i leathtaobh an bhóthair agus d'iarr mé greim bidh in onóir Dé. "Níl aon-ghreim cháca bruithte ins an teach" adeir suaróigín bheag a bhí ann
+
→
téigh i
Tá tú ag brath ar a dhul ins an onóir = éadaigh galánta a chur ort féin, nó a dhul ag cuimilt le na daoine móra
TUILLEADH (1) ▼
Chuaidh tú ins an onóir ar fad le scathamh. Ní aithneochthá daoine dona anois