Féirín
—Ainmfhocal, Fireann
1.
bronntanas a thiúrfaí ó aonach, ó shiopa, ón mbaile mór, chuig duine; brontanas beag ar bith; les etrennes.
+–
"Fuair mé féirín lá aenaigh ó bhuachaillín deas Agus céad póg an lá 'na dhéidh sin ó phlúr na bhfear … " "I got a fairin' one fair-day from a handsome young man an' twenty bright kisses from my own darlin' John" (An Droighneán Donn)
Tháinig tú abhaile agus gan féirín ar bith agad do na gasúir
TUILLEADH (4) ▼
Cén féirín Nollag a fuair tú?
An bhfeiceann tú an féirín a thug sí dhom?: péire miotógaí
Caith uait an t-iongás sin. B'fhéidir gur thú fhéin a mharú a dhéanfá leis. Da mba féirín é, ní thiúrfadh sé dhuit é
Is deas é m'fhéirín: píopa a bhfuil poll ar a thóin. B'fhurasta aithinte dhá mbá rud ar fónamh é, nach dhomsa a thiúrfadh sé é
2.
éadáil, ailím.
+–
Is deas an féirín a thug sé isteach san teach againn; an ghrís sin. Ní fhágfaidh sí aonduine againn anois ó liath go leanbh nach siúilfidh sí = "éadáil"
Tá féirín anois agad de bharr do chuid "rantála"! Thú tachtuithe le slaghdán
TUILLEADH (6) ▼
Ach le scéal fada a ghiorrú, sén féirín a bhí agam fhéin de bharr an damhsa, m'ordóig a bheith amuigh
Diabhal bréag nach mbeadh féirín agam dhá bpósainn í sin
Ba mhaith an féirín a bhuail siad air: conús caillí gan pínn gan bonn
Tá féirín aige muis má cheannuigh sé an gamhain. Is mór an t-ár é "dhá bhearradh fhéin"
Sin í an cailín aimsire a fuair sé: inín Sh. Ch. M'anam muise gur maith an féirín atá ar an urlár anois, má tá gaol ar bith aice len a hathair
D'imigh sé, agus tháinig sé aríst, agus go deimhin má d'imigh agus má tháinig bhí féirín leis ag teacht! Scearach a bhí air. Thóig an baile uaidh í, agus ba ar ín ar éigin a scar sí leo chor ar bith. Bhí breithiúnas báis ar T. Mh. aice
Féirín in iontrálacha eile (12)
→
fág
Is diabhlaí an ghlaomaireacht atá ort faoi do shean-chaipín. 'Ar ndó' níor fhága sí an tír. An rud nach ngoidtear fáitear é, adeir siad, agus scéal cinnte nar goideadh do shean-chaipín-sa. Bheadh féirín ag an té a ghoidfeadh muis!
Is áidhbhéil an lear dinndiúirí agus páipéir a chaithfeas fear a tharraint, le "leaibhrín rations" a fháil. Diabhal aithne orra nach féirín a bheidís a thabhairt do dhuine. Ní raibh aon-lá de'n ádh ar an saoghal ó 'thosuigh siad ag toidheacht amach
→
diocach
Leig de do chuid cumadóireacht' anois. Meastú an gcreidfeamuid thú? Cé a phósfadh an diocaichín dona úd? Dheamhan bean a phósfadh é dhá mbeadh Éire taobh leis. Bheadh féirín ag an mbean a phósfadh é sin muis!
→
doirb 1
An bhfeiceann tú an doirb. Is olc an cailín í sin. Bó ar bith a thóigfeas í sin anois, beidh féirín aice.
→
dreolán
Is deas an fear a fuair sé dhá inghin faoi dheire thiar thall: an dreolán teasbaigh sin. Tá féirín maith aice muis, ma ghníonn sí é siúd a bhuachailleacht
Ní féidir seasamh chor ar bith ann, (cur suas leis; "to tolerate it") ag a bhfuil sé a chaitheamh anuas de ghriúillíní súighe. Marach sin is ann a ghabhfainn ar cuairt 'chuile oíche beo, mar gheobhthá spóirt an tsaoghail mhóir ann ar N. Ach ní féirín do dhuine a bheith ag imeacht agus a bháinín in a phéist an dá shúil dhéag aige.
→
drúcht
Níor chás é dhá mbadh goin adhairce é, ach ní h-eadh. Drúcht guiríní atá ag cruthú ann. Fuíoll eicínt é sin as an ngrís a bhí orm annseo imbliana. Sách rite a ghabh sé liom a cur as mo chraiceann, ach nuair a chuir féin d'fhága sí an féirín seo agam in a diaidh. Ní maith liom a dhul i láthair duine ar bith leó.
→
duán
Splanctha indiaidh fir atá an chlann inghean sin uiliog aige. Ó dheamhan buille maitheasa a ghníos siad ó mhaidin go faoithin, ach ag breathnú orra féin i scatháin agus dhá ndéanamh féin suas. Buaileann siad amach ag spaisteoireacht, má's fíor dóib féin annsin trathnóna, agus a gcuid eochraí ar an dubhán aca. Chuala mé nach bhfuil spré ag mac L. seo thiar indiaidh an scaoinn árd sin atá ann. Diabhal bréag nach mbeidh féirín aige muis
→
dán
Chuir muid dán uirre agus ba deacair sin. Bhí sí an-dodach le dhul ina h-aice chor ar bith. Tá féirín anois ag an slóchtaí, agus níl mise ina dhiaidh air: ba danra é le margadh a dhéanamh leis
→
déan le
Ní dhéanfainn mór léithe dhá mbeadh Éire taobh léithe. Ba deas é m'fhéirín muis: scaoinn mhór fhada bhealuighthe, agus muineál corr-éisc uirre. Ba mhaith an dóigh í le t'ais ins an leabaidh maidin sheaca!
→
téigh i
Cuirfidh sí an mac ins na fir mhóra nó is cinneamhaint críochnuighthe uirre é. Ar chuala tú ag caint an oíche cheana í: go raibh inghean Ph. ag dul as a craiceann in a dhiaidh. Dar príosta muise, is fiú dhi. Beidh féirín aice, ach é siúd a bheith in a chéile leabthan aice