→
beo 1
Duine beo (50+)
Ní ligfeadh aon duine beo an feithideach sin amach sa ngarraí agus gan a fhios aige nach é a chailleadh a dhéanfaí ar an iomaire
→
fiar
Ní chodlódh aon duine beo néal in éindí leis ar leaba. 'Sé an chaoi a síneann sé é féin ar fiar — trasna ó chois na leabthan go dtí an cúinne is faide uaithi sin ag a ceann
Faraor dóite deacrach nach mise a bhí ag éisteacht leis agus ní imeodh sé uaim chomh saor sin. An fiolladóir bradach a bhfuil an tír creachta aige, agus a dhá luach ar chuile mhíle ní istigh ina shiopa, agus déarfadh sé ina dhiaidh sin gurb é atá ag coinneáil leath na ndaoine beo! Nár ba gann measa a bheas sé!
+
→
féar
Tá tusa ar dhroim (ar mhuin) na muice, ach cén chaoi a mairfidh daoine eile. Fan beo a chapaill agus gheobhaidh tú féar! M'anam gur deas é do chomhrá
TUILLEADH (1) ▼
Beidh an saol go maith fós ach foighid a bheith againn, adeir sé. Foighid! Fan beo a chapaill agus gheobhaidh tú féar! Níl a fhios aige sin cá'il an bhróig ag luí ar aon duine eile, agus is ríchuma leis
Ba dhual dó a bheith caidéiseach. Ní raibh aon cheo sa tír i ngan fhios dá athair. Sin é an sórt duine a bhí ann; nach mbeadh sé beo gan chuile fhios a bheith aige.
+
Chuaigh fear thart anseo an bhliain cheana agus é gléasta mar a bheadh tincéara ann. Ar a chaomhúint a bhí sé i ngeall ar bhean bhocht eicínt a robáil agus a mharú thart síos. Dheamhan duine beo nach gcuirfeadh sé dalladh púicín air. Siar faoi Chonamara in áit eicínt a rugthas air as a dheireadh agus cuireadh príosúntacht lena ló air. Má cuireadh fhéin, ba mhaith an oidhe sin air, ná ar aon duine eile a dhéanfadh a leithide de chleas.
TUILLEADH (1) ▼
Bíodh caomhúint ionat anois, agus na labhair le aon duine beo faoi sin, go bhfeice muid linn.
→
carcair
'Sé díol an diabhail aon cheart a bhaint den charcair sin. Tá sé beo drochmhúinte, agus ar bheagán spleáchais le chuile dhuine.
Tá caint aige — cipiléireacht agus caint ar sraith. Dhéanfeadh sé ball séire d'aon duine beo a bheith ag éisteacht leis.
→
ciseach
Tá an áit ina chiseach ag an mbratainn ghasúr sin as Baile Átha Cliath. Dheamhan a fhios ag aon duine beo cén ábhailleacht atá iontub.
Tá na breaclachaí sin siar beo le coiníní anois, agus gan blas coimhthís acub le aon duine. Airíonn siad nach bhfuil aon mhadadh de rath ar an mbaile.
→
coirigh
Ní choireoidh sé ar aon duine in mo láthairse, nó má choiríonn, cuirfidh mise ina thost é gan mórán achair. 'Sé an rud is luar liom beo duine a chloisteáil ag caitheamh agus ag cáineadh ar a chomharsa mar sin gan údar an bith.
→
conán
Dheamhan duine beo a thiocfadh ag cur aon araoid ar an gconán sin, mura mbeadh an cat mara ar fad air — créatúr bocht nach mbíonn i dtroid ná i mbruíon, ná nach raibh ariamh.
+
Ón gcosúlacht atá ar an áit, ní shílfeadh aon duine beo go bhféadfaí sagart a dhéanamh as.
TUILLEADH (1) ▼
Bheadh a fhios ag aon duine beo gurb é a ghoid an coirce. Nach bhfuil a chosúlacht lena chois! Cé eile a mbeadh a fhios aige go raibh an mála sin amuigh sa scioból, agus gur inné roimhe sin a chuir mé ann é?
→
cíos
Ní chuimhníonn aon duine dhá bhfuil beo anois ar an gcíos cléire. Is beag le go gcuimhneodh a n-aithreachaí air, tada leis.
+
→
bannaí 1
'Sé an rud is luath (luar) liom beo, duine a iarraidh orm a dhul i mbannaí air faoi airgead. Ní bheadh a fhios agat nach thú fhéin a chaithfeadh díol (íoc) a dhéanamh i ndeireadh na cúise.
TUILLEADH (1) ▼
Mise i mbannaí go gcaithfeá do ladar a bheith ann! Ní beo thú mura mbí tú in éadan duine eicínt
→
bealach
'Sé an rud is luath (luar) liom beo, duine a bheith i mbéal an bhealaigh romham ag súil le tuairisc.
→
beanna
Níl a fhios agam beo cén chaoi ar thug mé mo bheanna liom aréir ó na póilíos. Rugthas ar chuile dhuine cé is moite dhom fhéin faoi sholas.
→
crinn
Mhionnaigh sé agus theastaigh sé dhom, nach raibh i bhfocal dhár dhúirt sé ach cnámh chrinnte na fírinne, ach d'aithneodh aon duine beo uirthi go raibh luí na bréige uirthi.
Shílfeá nach áit buaile ná seanbhaile d'aon duine na bóithrí céanna — an tráth seo 'bhliain go háirid — ach dheamhan an beo iad ina dhiaidh sin, gan cead rámhóireachta a fháil.
+
→
beo 1
Ní cás do dhuine é fhad is a bheas sé beo chor ar bith.
TUILLEADH (26) ▼
Go dtuga Dia do na daoine a bheith beo! (nuair a thráchtfaí ar an Nollaig, ar fhéile ar bith, nó ar rud suntasach ar bith a bheadh chugat)
Naoi lá a sheasfas an cogadh adeir an tairngreacht. Ní mór do chuile dhuine trí mhaingín min choirce a thabhairt leis agus a dhul síos in uamhain thalúna go mbeidh sé thart. Ach is aoibhinn don té a bheas beo. Beidh saol na bhfuíoll aige.
Má thagann cogadh, ní bheidh aon duine beo ina dhiaidh ach grásta Dé.
Múinfidh sin thú gan drúcht ná báisteach a rá le aon duine den dream sin an dá lá is beo thú aríst.
Dheamhan a bhfuil beo dhíot, nó is tú a rinne é. D’aithneoinn ar do dhá shúil é. Agus thú ag iarraidh é a leagan ar dhaoine eile ansin!
Dheamhan a bhfuil beo de 'Phateen', nó imeoidh sé fhéin anois chomh maith le duine.
B'fhearr do dhuine beo i dtalamh ná ag éisteacht leis an abhlóir sin ó mhaidin go faoithin.
B'fhearr dhó go mór beo i dtalamh ná ar an gceird atá air. An mbeadh a fhios ag aon duine beo cén chaoi a maireann sé chor ar bith.
Dar liom fhéin go mb'fhearr do dhuine beo i dtalamh ná a bheith ag iarraidh a bheith ag coinneáil chocaireachta leis an gcailleach is máthair dó.
Cheapfainn fhéin ar aon chor go mb'fhearr do dhuine beo i dtalamh ná a bheith ag dul trí mhíle ag déanamh bóthair ar an aimsir seo.
Ní beo é gan a bheith imithe, agus nuair a bhíonn sé imithe, dheamhan an beo é gan a bheith sa mbaile aríst, agus dheamhan a fhios agam fhéin cén scéal é! Bíonn cuid de na daoine an-luathintinneach.
Tá mé ag ceapadh nár bheo thú mura mbeifeá ag coiriúint ar dhuine eicínt.
Ní beo é an diabhlánach céanna mura mbeidh sé ag déanamh millteanais eicínt, hé brí cén smál atá air tharas duine ar bith dhá aois ar an mbaile.
Níorbh bheo thú ariamh fhéin mura mbeadh duine eicínt agat le dóigh mhagaidh a dhéanamh dhe.
Dheamhan an fearr dhó beo an duine bocht agus a fheabhas agus a bhí sé ag saothrú an tsaoil.
Má mharaítear fhéin muid, cé fearr do na daoine beo.
Dhá fhaideacht (nó dhá fhada) beo mise, ní fhaca mé a leithide de chleas dhá dhéanamh ag aon duine.
Níor tháinig beo as an mbriseadh (cath, cogadh) ach duine nó beirt.
Ní bhíonn cath ar bith nach dtagann duine eicínt beo as.
Ní bhíonn a fhios ag aon duine ag dul ag luí dhó san oíche an n-éireoidh sé beo ar maidin, ach toil Dé.
Slán beo leob ar fad! Tá chuile mhíle duine acub i Meiriceá anois!
Chaith sí a saol ag plé le luibheannaí agus dhá dtabhairt do dhaoine eile. Feiceamuist coinníodh siad beo í fhéin anois.
Duine beo é.
Chuirfeadh sé beo beithíoch i dtalamh duine dhá gcaitheadh sé i bhfad in éineacht leis.
Duine beo bíogúil é. Ní ag titim ina chodladh a bhíonns sé fearacht tuillidh.
Duine beo broidiúil é. Níl a fhios agam nach é an iomarca uafáis a bhíonns air ag obair amantaí.