Foclóir Mháirtín Uí Chadhain
dris

driseachaí (30)

 
Ní foláir farúch a chur faoin gcoca sin, nó tiocfaidh faoi. Faigh saileánach agus driseachaí in áit eicínt. Socróidh mise sraith (chloch). Tá fraighfhliuchas a bhfaca tú ariamh sa gcúinne sin
 
Ní fhágfaidh na driseachaí sin láimh ort mura bhfaighe tú deis thar an scian sin ina n-éadan
+
I nDomhnach, má tá ort a dhul siar sna breaclachaí sin, is coilgneach an áit. Tá sé druidte le draighean is driseachaí, agus níl tada uaibhreach ann ach neantógaí.
TUILLEADH (1) ▼
Is coilgneach an éadáil iad na driseachaí sin an tráth seo bhliain — tá deilgne orthu
 
Faigh staic de mhaide agus fód coise go dté muid ag coinnleoireacht sa gcrígh driseachaí atá thiar sa mBrocaigh.
+
crígh
Tá na driseachaí siúd ag caithriú amach ar fud an gharraí. Is gearr go mbí crígh dhiabhalta ann mura dtéitear rompu in am.
TUILLEADH (1) ▼
Tá mo chuid éadaigh stiallta agus mo chraiceann roistithe ag na crígheannaí bradacha sin siar. Dheamhan tada uaibhreach i mBaile an Gh. ach driseachaí agus draighean!
 
aire
Bí aireach sna creigeannaí sin thíos nó ní fhágfaidh na driseachaí aon liobar leathair ar do chosa.
 
aire
Is beag an aire a thuganns sé dhó fhéin ar na driseachaí — ní fhéachann sé le iad a sheachaint, ná fanacht uathu
 
furú
Furú anseo thrí na driseachaí!
 
fás 1
Ní fhaca tú aon fhás driseachaí go hiomaí mar atá sna garrantaí sin siar anois
 
fás 2
Tá bís fáis ar na driseachaí seo. An bhfuil tada a choinneodh ó fhás iad?
 
folc
Ní féidir an coinicéar a fheiceáil anois. Tá sé folctha ag driseachaí agus ag tomachaí
 
danra
Tháinig mé aniar trasna thrí na brocachaí sin oíche i mbliana, agus má tháinig féin, ba danra an éadáil sin. Shíl mé nach raibh an oíche chomh dorcha agus a bhí sí, agus deirimse leat go bhfuair mise tuairteáil, ní áirím go raibh a raibh orm stiallta ó chéile ag driseachaí
 
dealg
Baile na nDeilgne a thabharfainnse air. Bhí mé ag bainis ann agus níor léir dom tada ann ach draighean agus driseachaí
+
dris
Tá driseachaí as éadan ann
TUILLEADH (10) ▼
Tá sé ag baint driseachaí le haghaidh bonn cruach choirce
Dhá bhfaighteá crígh a mbeadh driseachaí stalcánta inti 'siad a d'fheilfeadh duit faoi chomhair an tsimléir
Bhí mo sheanathair ag teacht abhaile Oíche Shamhna fadó. Tháinig an púca faoi ansin thiar i nG. Bh. D'ardaigh sé leis é agus níor chónaigh sé gur chaith sé isteach i gcrígh driseachaí é thiar faoin bP. (fc. crígh)
Níl aon ghnaithe agat an t-aistreán sin a thabhairt ort féin. Má bheireann na driseachaí siúd ort, ní thabharfaidh tú folach de do cheirteachaí slán as choíchin. Más cam díreach an ród, 'sé an bóthar mór an t-aicearra, a mhic ó.
Níl liobar leathair fágtha orm ag driseachaí ó maidin. Bhí muid ag fiach i ndiaidh coiníní soir ansin
Nár thuga tú do láimh glan ó do thóin leat ná do thóin ó na driseachaí! — déarfaí le duine é a gcuirfeá mámh faoi agus a bhuailfeadh ort é, go háirid dá mbeadh sé tráthúil i gcónaí ag bualadh mámh ar fónamh ort
Nár thuga tú do láimh glan ó do thóin leat ná do thóin ó na driseachaí le caoi a chur ar mo mhámh breá! Caithfidh mé athrú le mo pháirtí go mbeidh mé romhat ansin, agus gheobhaidh tú cothramacan síne na huaire uaimse ansin. Ní ligfidh mé an mámh féin thar mo dhoras gan snaidhm a thabhairt dó
Nach mé atá sáiteach ab ea? Ní dheachaigh mé fút fós anocht nár thug tú an buille feill dom. Nár thuga tú do láimh glan ó do thóin leat ná do thóin ó na driseachaí, gan dochar gan díobháil do mo chuid cártaíse!
Tá an lá sa gclaí agus an claí sna driseachaí (fc. claí) — drochlá báistí
Dhá bhfaightheá dris righin fhireann, 'sí a dhéanfadh ceart é. B'fhearr í ná maide. Le driseachaí a thugadh muid amach na broic uileag fadó
 
Talamh driseach atá aige fré chéile. Dá nglantaí é siúd agus na driseachaí a tharraingt as na lúdrachaí, dhéanfadh sé togha talamh cuir. Ach mo chreach mhaidne, ní réiteoidh sé siúd é
 
druid 2
Tá an áit sin as éadan druidte le driseachaí anois. Níl sé insheolta chor ar bith
 
déan 1
Is deacair bealach a dhéanamh thrí na driseachaí siúd
 
Ar chuala tú ariamh nuair a thug an C. Peadar Th. — seanathair P. P. anois — anseo gur thug sé roghain dó ar cheithre ghabháltas: gabháltas J. Th. ar an mbaile seo, gabháltas F. Ch. ar an gC. Dh. nó gabháltas Mh. Mh. 'Sé gabháltas J. C. a thóg sé. Sin é an fear a raibh an smál air, agus an mhaith a bhí ag ceachtar den phéire eile ar an ngabháltas sin. Ar ndóigh níl san áit a thóg sé ach driseachaí agus clochair. Níl acra talamh cuir ag gabháil leis. Ach sin é é. Tabhair roghain don bhodach agus tógfaidh sé an díogha