Foclóir Mháirtín Uí Chadhain

saothar (19)

 
dairt
Is túisce a ghabhfainn ag caitheamh dairteachaí le Árainn ná a bhuailfinn faoin obair gan tabhairt sin, agus gan a fhios agam cá'il mo luach saothair, mar adeir an ceann eile. Meas tusa an dtiocfainnse do mo mheath féin agus ag cur mo chuid allais ag iarraidh seanmhóinteáin atá ansin suas a shaothrú — scáth chúig phunt airgid. Nach mé atá adhartha, mar adeir fear an Achréidh. Is deacair a dhul ag iarraidh maitheasa ar dhream ar bith a shíleas go mbeidh aon tabhairt go brách sa moing chaca sin
 
Tá sé ró-dhea-chroíúil, agus beagán dhá bharr go minic aige. Is olc a chúitítear a shaothar leis. Ach is cuma leis. Ní dheachaigh aon duine an bóthar ariamh nár bhain sé an tart agus an t-ocras dhó (dhe)
 
Dhéan sé saothar anseo amuigh inniu agus ní hé an dea-shaothar é. Is beag nár bhasc sé bó le N. amuigh ar an mbóithrín
 
Chaith mé an t-airneán anuraidh as béal a chéile ag deasúchán. Dheamhan bróig ar na cheithre bhaile nach mé a chuir tosaigh orthu. Dar príosta ní dhéanfaidh mé cleas na bliana anuraidh i mbliana. Fáiscfidh mé amach ar cuairt chuile oíche beo. Téidís féin agus a gcuid buataisí i gCurach Sheáin Uí Fhínneadha! Is suarach an prae dhomsa a bheith ag caibléireacht ar sheanbhróga, agus gan a fhios agam cá'il mo luach saothair
 
Rinne sé é faoi dheireadh thiar thall nuair a bhí muid sáraithe ag tuineadh leis. Má rinne féin, ní mórán slaicht a chuir sé ar a shaothar. Is mór an ghráin é. B'fhearr liom gan déanamh é anois!
 
dia 1
Go dtuga Dia luach do shaothair duit!
 
diaidh
Duine ar bith atá i gcleithiúnas carraigín, 'sé cuid an bheagáin a bheas ina dhiaidh aige. Níorbh fhiú do dhuine a bheith dhá mhearú féin le rudaí den tsórt sin ar scáth a luach saothair
 
Is maith an dícheall dom rith síos is aníos ag siopaí chuile ré solais le tobac a fháil duitse. Meas tú an bhfuil tada eile ar m'aire ach a bheith ag tendáil ortsa. Is maith é mo luach saothair muis. Gheobhaidh tú féin feasta é ar mo shonsa nó troiscfidh tú. Is fadó an lá a bhí agam é a dhéanamh leat
 
Tá sé sách dícheallach, ach ní moltar a shaothar scaití ina dhiaidh sin! Cuireadh amach ag baint máilín soip do na beithígh sa ngarraí sin thíos aréir é ach ba mhó na dasachaí ná an sop a bhí sa máilín ag teacht abhaile aige!
 
dílis
Dheamhan é ná fad dílis mo choise! Ní theastódh uaim ach a dhul in éindí leatsa. Is maith é mo luach saothair muis!
 
Má tá tú ag iarraidh díogha na talúna a fheiceáil, ná fág amach an áit a bhfuil tú. Téirigh suas sna breaclachaí agus sna diomalachaí atá thuas ansin i mB. an Ghl., agus gan garraí as chuile dheich gcinn intsaothraithe. Tá caitheamh agus cáineadh ar na sléibhte, ach mise i mbannaí dhuit, má chaitheann tú an oiread anró agus easonóra leis an sliabh agus a caitear le na clochair atá thart anseo, go mbeadh rud eicínt de bharr do shaothair agat. An-talamh é an sliabh sin suas má fhaigheann sé giollaíocht cheart. Ach an talamh atá thart anseo, tá sé ídithe — spíonta ag feamainn chladaigh. Nach bhfuil an leac leis ins chuile áit ann
 
do- 2
Tá an talamh atá ansin thuas againn dochoisnithe. D'fhéach mé lena chosaint anuraidh agus arú anuraidh. D'fhálaigh mé é, bhioraigh mé na claíochaí, chuir mé sceacha orthu, ach bhí mo shaothar in aisce agam. Bhí siad leagtha go talamh faoi cheann coicíse
 
Is fada síos a ghabhfainn agus gan a fhios agam cá'il mo luach saothair! Bhí mé cheana thíos ann ar bhainis Ph. N. agus dhá mbeadh breith ar m'aiféala agam, ní thabharfainn an tabhairt orm fhéin. Agus ba mhór liom a bheadh amhlaidh. Ba ag brú ar an doicheall ceart dúinn a dhul ann. Níor fiafraíodh cá dtáinigeamar, go raibh muid cupla uair ann, agus an uair sin féin ba suarach a caitheadh linn. Aon ghloine amháin fuisce a fuair mé ar feadh na hoíche. Dar lán an leabhair sin é an méid, agus ní mé an t-aon duine a bhí amhlaidh: dá bhfaigheadh T. Ph. cead a chomhairle féin, bhí sé ag dul ag déanamh brosna don teach. Ba é a dhéanamh leis é. Ní raibh an tine féin ann.
 
dóirt
Tá tú ag dórtadh allais bail ó Dhia ort. Agus tá saothar ionat. Céard a bhí tú a dhéanamh?
 
Tá sé séidte suas uileag. Ní mheasaim gur fear é atá folláin théis a bhfuil de ghríscíní air. Bíonn sé ag dranntaireacht i gcónaí, agus ní shiúlfadh sé as seo go cladach gan saothar an diabhail mhóir a bheith ann
+
droim
Is gránna an saothar atá déanta anseo thíos de dhroim oíche. Ar maidin inniu, frítheadh trí cinn de bhulláin le D. agus na drible bainte dhaofa amach ón dúid. Anois an bhfuil biseach agat?
TUILLEADH (2) ▼
Bheadh sé déanta gan stró agat de dhroim lae dhá dtosaíteá ar mhochóirí agus gan aon bhuille marbh a ligean in do chuid saothair go dtí taca ardtráthnóna. Cuirfidh mise geall leat go bhféadfaidh tú an gort a fhágáil roimh an sé a chlog
Ba cheart droim díbeartha a chur ar na Ghiúdaigh sin ar fad as an tír agus cead a thabhairt dóibh a dhul ar ais go dtí an áit arb as iad. Ní éadáil ar bith sa tír iad. Nach in iad a chroch Mac Dé sa gcrann. Chrochfadh agus aríst dhá bhfaighidís luach saothair as a ucht. Is orthu nach mbeadh an mhairg
 
Tá fuacht agus duifean orm ag streachailleacht sa gcladach sin ó dheargadh na maidne. Dheamhan trí mhallach maith feamainne agam ina dhiaidh sin théis mo shaothair, ná cuid dhá bhfuil