déan le
1.
a.
+–
Céard a rinneadh leis an tsluasaid a bhí ansin. Ní fheicim chor ar bith le seachtain í
Séard a rinneadh leis an airgead faoi dheireadh agus faoi dheoidh, agus ba é a bhí a dhéanamh leis ó thús, tugadh don tsagart é, agus cead aige a rogha rud a dhéanamh leis
TUILLEADH (2) ▼
Meas tú céard a rinne sé le mo rópa inné — mo ghad maoil; é a ghearradh ina dhá leith
Déan do rogha rud leis, agat féin is fhearr a fhios
+–
Ná déan an rud leis a rinne S. Bh. liomsa: mo léine a stróiceadh trasna mo bhrollaigh ar fad. Dheamhan focal bréige ann
Mura ndúna tú do smut, déanfaidh mise an rud leat a rinne C. B. leis an tincéara: do shrón a chur isteach in do chluais
TUILLEADH (10) ▼
Mura n-éirí tú as anois déanfaidh mé rud leat: do phus a bhriseadh
Má chloisimse an focal sin as do bhéal aríst déanfaidh mé rud leat: beidh mé ag gabháil ort chomhuain is a gheobhas mé teas in do chraiceann
Déanfaidh sé rud leis go deimhin. Is beag dhá chuid gaisce é sin. Dhá gcaitheadh sé cur leis, bheadh smideannaí beaga aige, deirimse leat.
Déanfaidh mise rud leis: é a fhuagairt don phóilí má fheicim ag guairdeall timpeall na háite níos mó é
Bhí rud a dhéanamh léithe: gan a ligean isteach anseo níos mó, má tá sí chomh cabach sin
Tá rud a dhéanamh leis sin, rud a comhairleos é, feicfidh tú féin air: gan an carr a thabhairt dhó níos mó. Déanadh sé dhá uireasa, mura bhfuil de mheas aige air ach sin
Tá rud le déanamh le fear ar bith a bheas ar a cheird sin: cead óil a thabhairt dó go n-óla sé an fheoirling deiridh. Ansin cead aige beatha a bhaint as a chrága
Bhí rud a dhéanamh leis sin: cúig nó sé de cheanna dá chuid starrógaí a chur síos ina bholg. Dhúnfadh sin a bhéal, d'fheicfeá féin air
Abair go bhfuil rud a dhéanamh leo: an rud a rinne P. Ph le asal an tincéara nuair a rinne sé foghail air: é a chur ar thaobh cúl a chinn i gclaise, agus créafóig a chur uileag air, le nach mbeadh aníos ach a dhá shúil
Ba dual athar dó a bheith ar an sceaimhínteacht sin. Ar chuala tú faoin oíche ar tháinig an triúr acu anoir ón S. agus iad buailte ag duine eicínt. Bhuail aon fhear amháin an triúr dearthár. Ag teacht aníos in ucht Chnocán na gC., agus fios acu nach raibh duine ar bith ann le aon tréas a chur orthu, sheas siad suas i lár an bhóthair. 'Séard a bhí le déanamh leis,' adeir T., 'cor a chur ina mhuineál.' 'Agus an fíonnach a bhaint de phlaic a thóna le cic,' adeir L. 'Agus scian a chur ann idir boilg is barreasnacha,' adeir M. 'Agus summons a thabhairt air ina dhiaidh sin.' Ba in iad an triúr bullies agat. Is suarach an t-ionadh go mbeadh mac duine acu ag imeacht as a chranna cumhachta scaití
+–
Ní raibh le déanamh leis ach fuil a chroí a chur ar a chac, an bithiúnach bradach
Ní raibh le déanamh léithe ach a caitheamh amach ar fad
TUILLEADH (2) ▼
Ní raibh le déanamh leis go díreach glan ach é a dhathú ina chuid fola
'Sé a raibh le déanamh léithe sin, cead a thabhairt di a dhul a chodladh ina troscadh nuair nach bhfuil aon mheas aici ar an rud a leagtar chuici
+–
'Sé a dhéanamh leis é — sin é an gléas, an dearadh, nó an cóiriú air; sin é an rud a thuill sé agus ba cheart a dhéanamh leis
'Sé a dhéanamh leis é — é a chrochadh — ná duine ar bith eile a dhéanfadh a leithide de choir. Dhá dtugtaí cead a chos dó sin, nárbh fhurasta dhó a dhéanamh aríst
TUILLEADH (8) ▼
Cinc a mhuiníl a bhriseadh: ba é a dhéanamh leis é, mar is deargscabhaitéara críochnaithe é
An rud adúirt tú ar baillín faoin gceann eile, ba é a dhéanamh leisean freisin é. Rómhaith a bheadh sé aige, duine ar bith a chuaigh i gcleithiúnas a leithide de chleas a dhéanamh ar chréatúr ar bith. Nár bheag an tsúil le Dia a bhí aige!
Tuilleadh diabhail agus dúin (deamhain) anois acu! 'Sé a dhéanamh leo é. Tá sé ag teacht ar ais ar a méis féin anois acu. Bíonn cothromacan síne na huaire ann adeir siad. Má ghníonn duine an éagóir, agróidh Dia air é luath nó mall
É a bhriseadh. Bhí an ceart ag an mboss: ba é a dhéanamh leis é. Is maith an rud tamall le spóirt adeir siad. Ní raibh aon mhaith aigesean ann mura gcaitheadh sé an lá ar fad ina chónaí, agus cén bhrí, ach nach mba bheo é mura dtéadh sé ag déanamh gaisce faoi
Chaith S. amach i ndiaidh a mhullaigh ar an tsráid é agus ba é a dhéanamh leis é freisin. Ní raibh aon ghair ag S. seasamh leis ní b'fhaide. Chaith sé an oíche ag ullmhúchan achrainn — an spliota bradach
Cuirfidh an sagart amach ón damhsa S. B. agus má chuireann féin, 'sé a dhéanamh leis é. Ar ndóigh duine ar bith a thiocfadh isteach ar t'urlár sa gcruth sin, nach mór dhá fhonn a bheadh ort fhéin a chaitheamh amach. Cheal nach mbeadh?
D'ionsaigh mé go binn é, agus má d'ionsaigh féin, ba é a dhéanamh leis é. Tá a fhios ag mo chroí nach bhféadfainn stuaim a choinneáil ar an bhfoighid agus an sclaibéireacht a chonaic mé air fhéin. Chuirfeadh sé tonn taoscach ar mhadadh, chuirfeadh sin
Dúirt mé léithe a dhul agus móin a fháil ó Mh. ó bhí sí chomh mór sin leis agus gur thug sí ar a bainis é, lá is nárbh fhiú léithe deoraí eile ar an mbaile a thabhairt ann. Dheamhan tiomanta caorán a thug mise di. Nach raibh an ceart agam, nó nárbh é a dhéanamh léithe é.
+–
Ní bhíonn sé drochmhúinte liomsa, hé brí céard a dhéanfas sé le (bheith drochmhúinte le) duine ar bith eile — thiocfadh dhó a bheith drochmhúinte le daoine eile, ach ní bhíonn sé drochmhúinte liomsa
Ní chaithfidh sé aon bháisteach anocht, hé brí céard a dhéanfas sé lena caitheamh amárach
TUILLEADH (11) ▼
Hé brí céard a dhéanfadh sí le bheith amuigh sa ló, níor cheart a fágáil amuigh san oíche go háirid
Níl aon deich scilleacha agam, hé brí céard a dhéanfas mé le coróin a bheith agam
Níor dhúirt mé gur tusa a ghoid é, hé brí céard a dhéanfainn le rá go raibh tú ann lena linn
Ní cheannóidh mé aon chapall ar chaoi ar bith, hé brí céard a dhéanfas mé le bromach (a cheannacht) — b'fhéidir go gceannóinn bromach
Níl díol tí de chlocha ansin agat, hé brí céard a dhéanfas siad lena chur stór amháin
Níl mo dhóthain tobac ann amárach, hé brí céard a dhéanfas sé le mo dhóthain a bheith ann anocht
Níl sé aon dá scór, hé brí céard a dhéanfas sé le bheith deich mbliana fichead
Níor shiúil tú aon dá mhíle, hé brí céard a rinne tú le míle a shiúl. Ach tá sé crua aige a bheith míle féin
Ní ghabhfadh sí aon scór, hé brí céard a dhéanfadh sí le dhul ocht bpunta dhéag
Ní leagfainn láimh ar Ph., hé brí céard a dhéanfainn le T. a bhualadh
Is beag an baol atá air a bheith chomh láidir leatsa, hé brí céard a dhéanfas sé le bheith chomh láidir le M.
b.
+–
Bhí sé ag déanamh an droch-cheann lena bhean
Is fada an lá í ag déanamh droch-cheann leis an seanfhear sin. Ní bheadh a fhios aici cé a dhéanfadh an cleas céanna léithe fhéin fós, ná dheamhan cuid d'fhios
TUILLEADH (1) ▼
Sin í an cailín a dhéanfadh an droch-cheann leat, murach go ndeachaigh tú roimpi in am
+–
Tá sé ag déanamh mór liom aríst; ag déanamh mórtais liom aríst — tá sé ag brú carthanais orm
Lig dhó anois. Nuair a imeos an stuaic sin dhe, déanfaidh sé mór leat aríst. Fág faoi féin é. Ní fhéadfaidh sé a chaitheamh in do bhéal ansin choíchin gur tusa a thosaigh ag brú air.
TUILLEADH (8) ▼
Ba ghearr briste amach iad an t-am a ndearna siad mór le chéile aríst. Tá siad mór ó shin. Gheobhaidh tú bainis orthu lá ar bith feasta. D'éireodh dhuit. Nach col ceathar dise thú?
Sin é a raibh de shiocair aige, scáth na cupla focal sin adúirt na gasúir! Níor bheannaigh sé dhom i gcaitheamh ráithe. Dheamhan arbh fhearr liomsa caoi dhó ná gan beannú. Ní dhearna mé beag ná mór leis ó shin
Ná déan beag ná mór léithe sin, ach lig thart í. Lig thart an fear aniar agus ní baol duit an fear anoir adeir siad
Dhá mbeadh fonn air déanamh mór liom, b'fhurasta dhó, ach d'aithneodh dall gan súil nach bhfuil. Bíodh aige. Beatha do dhuine a thoil. Ní dhearna mise tada air. Má ghéill sé do bhréaga níl neart agamsa air
Ní dhéanfainn mór léithe dhá mbeadh Éire taobh léithe. Ba deas é m'fhéirín muis: scaoinn mhór fhada bhealaithe, agus muineál corr éisc uirthi. Ba mhaith an dóigh í le t'ais sa leaba maidin sheaca!
An diabhal bocht muis, is furasta a díol d'fhear a thabhairt di anois! Dhéanfadh sí mór le duine ar bith a dhéanfadh mór léithe, ach is mór m'fhaitíos go bhfuil sí sa ngearradh dhíobh. "An tslat atá sean, ní fhanann uirthi aon mheas"
Bhí mé mór léithe, ach má bhí agus go raibh, ní fheadfainn déanamh sách mór léithe, lena pósadh — an uair sin go háirid. Bhí mo dhóthain aiféala orm aríst faoi, ach bhí mé aisti ansin. Níl a fhios, adeir siad, cé is fhearr an luas nó an mhoill
Ní túisce máistreás nua ann ná a dhéanas sé mór léithe. Agus ní túisce imithe í, ná a bhíos sé ar an gceird chéanna leis an gcéad cheann eile. Cén bhrí ach é thar am pósta aige. Tá i nDomhnach!
c.
·
Rinne sé bréag leat. Rinne sin. Ní raibh sé ann, beag ná mór
Ní dhéanfaidh mé aon bhréag leat. Mé fhéin a stróic é
2.
a.
+–
Déanfaidh mé leis — tiocfaidh mé leis; níl sé sách maith ar fad, ach déanfaidh sé cúis
Thug tú coróin dom. Déanfaidh mé léithe
TUILLEADH (1) ▼
Ná bac lena dhul dhá iarraidh. Tá casúr ansin. Déanfaidh mé leis
b.
·
Déan réiteach leis an siúcra sin. Ní hionann anois agus an uair a raibh siúcra ann go barr bachall
Mura ndéana sibh réiteach leis an mbraon fuisce sin, ní riarfaidh sé lucht na sochraide. Níl maith ar bith agaibhse ann, mura ndéana sibh flaisc
Féach freisin
→
le
déan le in iontrálacha eile (50+)
→
fara
Tá lot déanta ag an ógánach sin (an sionnach) anseo le bliain. Dar fia tá! Meas tú nár scuab sé sé cinn de chearca breá amach den fhara uaim. Fuair sé ligean eicínt orthu. 'Sé atá i riocht
Shíl mé gur ag cur farasbarr ar an gcuibhiúlacht a bhí mé le é sin a dhéanamh, ach is cosúil gurb éard a rinne mé brachán den scéal
+
→
fearacht
Ní bheidh T. fearacht Mh. ag imeacht ag sceidínteacht leis an rud. Déanfaidh sé as láimh é, déanfaidh sin
TUILLEADH (3) ▼
Seachain a ndéanfá fearacht cheana (mar a rinne tú cheana), an mhéir a sciobadh dhíot fhéin, leis an scian sin
Ní dhéanfaidh sé fearacht an dearthár ar chaoi ar bith: crapadh leis abhaile chomh luath agus a íocfar a chuid airgid leis
Rinne sé muis. A fhearacht sin, b'fhearr dó gan bacadh leis (a fhearacht siúd) — b'fhearr gan a dhéanamh
→
feáin
Ní bheadh fí ná feáin air mura bhfaigheadh sé an ágóidín sin le pósadh, agus nuair a fuair, ba bheag an suaimhneas a rinne sé léithe. Nár réití Samhain ná Bealtaine eatarthu muis!
→
fiosacht
Ba bheag a bhí le déanamh agat ól a thabhairt dó sin agus a fhiosacht duit nach dtabharfadh sé fhéin deoir do Dhia shúlach
+
→
fios
Nach aisteach go ndearna sé an méid sin agus fios aige go maith nach raibh plé beag ná mór agamsa leis
TUILLEADH (2) ▼
B'fhearr dhuitse a theacht in éindí liom. Tá fios na rópaí agat. Rinne tú cheana é. Níl ionamsa ach aineolaí
Tabhair fios dom faoin rud atá le déanamh agam — inis dom
Bhí mé uair ag fanacht le fear fobhairne a chuirfeadh an churach siar a chúnamh dhom, ach diabhal duine a bhí ag teacht. 'Buailfidh mé fhéin faoi,' adeirimse faoi dheireadh agus faoi dhó. 'Rinne mé cheana é gan fear fobhairne ar bith.' Ach m'anam má rinne nárbh é an lá sin é. Dhá mbeadh breith ar m'aiféala agamsa agus mé leath cuain choinneoinn stuaim ar an bhfoighid, agus ní chorróinn as an áit a raibh mé. Bhí farraige ghártha ann agus an sruth i m'aghaidh
+
→
focal
Níor dhúirt mé dhá fhocal cainte leis ariamh; ní dhearna mé dhá fhocal cainte leis ariamh — ní raibh mé ag caint mórán leis
TUILLEADH (2) ▼
Bhí a fhios agam go maith ar an gcaoi ar las sí suas gur sciorradh uaithi a rinne an focal. Ní thabharfadh sí deoir fhola le náire. D'imigh an chaint uaithi uaidh sin amach
Tá láimh agus focal idir í fhéin agus S. Mo chreach mhaidne an láimh agus focal sin muis. "Gheall tú dhom agus rinne tú bréag liom go mbeifeá romham ag cró na gcaorach". Sin é a fhearacht aici sin é. Ní fhanfadh sí dhá mhionóid leis dhá bhfaigheadh sí a mhalrait
+
→
foilsigh
Rinne sé an choir. Is furasta a aithinte anois air é, ní dhá roinnt leis é. Foilsíonn Dia rudaí mar sin — agraíonn Dia rudaí mar sin ar dhuine (sa saol seo fhéin); is follasach é na rudaí a tharlaíos do dhuine go raibh Dia ag ídiú nó ag fearadh a dhrochghníomhra air
TUILLEADH (1) ▼
Ba deacair dóibh an t-ádh a bheith orthu, go mba leo fhéin uainne é. Shíl siad go raibh siad ina rith seoil ceart críochnaithe anois. Bhí a dhá láimh timpeall ar an saol. Ach is ag Dia is fhearr a fhios. Foilsíonn Dia an chneámhaireacht agus an míscrupall i gcónaí. Is fada ar an saol mé agus níl aon lá ó tháinig cuimhne dhom nach amhlaidh a fheicim é. Chuala tú an scéal faoin bhfear a chonaic fear eile ag marú duine agus dhá chur i ngan fhios. Mhionnaigh sé agus mhóidigh sé mura bhfoilsíodh Dia é nach mbeadh aon aird aige fhéin ar Dhia níos mó. D'fhan mar sin. Chonaic sé go raibh an saol ag féithiú leis an té a rinne an marú … Sin é an chaoi a raibh sé. Bhí fear eile marbh cheana ag an té a maraíodh. Nach maith gur fhoilsigh Dia an choir sin!
→
foirgthe
Dheamhan neach an aoin istigh ar an mbaile nach bhfuil foirgthe le fliú. Bhuail sé muid tá mí ó shin, ach m'anam go bhfuil muid ag fuasaoid aríst. Níl rud ar bith chomh haiféalach leis. Mura bhfuil ag Dia déanfaidh sé creach shul má stopfas sé.
Murach chomh follasach agus a rinne sé é, bhí an báire leis. Más le duine caimiléireacht a dhéanamh, ní mór dó a bheith cuibhiúil!
M'anam nach beag dom a bhfuil ag fortabháil orm cheana agus gan tusa a dhul ag cur tuillidh orm. Cén chaoi a bhféadfainnse a bheith san airdeall ar do chuid beathach. Tá mo chuid fhéin ag déanamh cíor tuaifil díom. Má ba leat féarach a cheannacht, bhí agat é a fháil in aice láthair: sin nó ligean dó ar fad. Bheadh bó trí lá báite nó basctha ansin thuas shul má gheofaí í
→
fothair
Bhí titim feoir ann ag an gcodladh. Is suarach an t-ionadh agus a bhfuil de ragairne déanta aige le coicís
+
→
freagair
Más é a rinne é sin is mór atá le freagairt aige (ach a dté sé i láthair Dé)
TUILLEADH (3) ▼
Má rinne sé dícheannadh mar sin is mór atá le freagairt aige, go bhfóire Dia air!
Murach go ndearna siad fhéin íospairt agus créatúlacht, ní fhreagródh Dia orthu anois é. Ní ritheann le duine ach tamall
Dhá bhféadainn leathbhróig eile a fháil anois a d'fhreagródh di sin, bheadh liom. Dheamhan poll ná púirín uirthi sin. Meas tú nach ndéanfadh gréasaí leathbhróig dom?
+
→
froigisí
Tá léinteachaí na bhfrogaisí caite in aer. Diabhal a bhfuil sé achar ar bith ó rinne mise ceann acu do Sheán anseo, ach dheamhan a chos a chaifeadh í. 'Leis an tír a bheith ag tabhairt suntais dom,' adeir sé. 'Ní bhíonn siad sin anois ach ar sheandaoine.' 'T'anam cascartha ón diabhal,' adeirimse leis. 'Tá sí sách maith agat. Chaith fir ab fhearr ná thú iad, agus ba bheag an locht a bhí acu orthu.'
TUILLEADH (5) ▼
Ní iarrfadh sé go deo ach ag deismínteacht timpeall tí mar sin. Tá sé an-stuama ceart go leor, ach caitheann sé a shaol ag cipiléireacht agus ag déanamh rudaí nach mbíonn call ar bith leo. Rinne sé teach nua cupla bliain ó shin agus chuir sé an oiread freigisí istigh ann agus nach raibh an oiread áite fágtha aige ann sa deireadh agus go suífeadh sé síos! B'éigean dó tosaí dhá mbriseadh agus dhá gcaitheamh amach aríst ar ais
Sin é an ciseadóir! Rinne sé ciseán domsa anseo fadó agus chuir sé an oiread frogaisí air agus nach ngabhfadh mo láimh síos ann! B'fhada a chaith sé thiar ansin sa seomra. Bhí sé ródheas le dhul ag streachailleacht leis
Ní thaitníonn na freigisí nua-aoiseach sin chor ar bith liom. Bheadh déanamh maith ag duine dhá bhfuireasa
Bíonn an t-uafás go deo froigisí aige ar an bpaidrín. Diabhal sinsir dhá dtáinig ariamh leis nach gcuireann sé faoi bhrí na guí. Choinnigh sé dhá uair ar ar nglúine muide. Mh'anam gurb úd é a rinne an rann dó agus nach í Áine den fhaoistin
Nach bhféadfá a rá go ndearna tú é, nó nach ndearna agus gan bacadh le leath na bhfrogaisí sin! Diabhal aithne ort nach thar sheacht míle d'fharraige théachtaithe a chaith tú a dhul ina choinne!
→
fág ag
Fágfaidh mé an Luan ag an gcladach. Is beag eile a bheas déanta agam ach a mbeidh mé réidh leis an trá — ag obair sa gcladach a bheas mé Dé Luain
→
fág ar
Dúirt mé leat dhá mbeadh sé ar a fhágáil sin go mbeadh sé gan déanamh. Agus bhí. Ab é an ceann cipín sin ru?
+
→
fág i
Gan aon phínn a fhágáil ina shiopa níos mó: sin é atá le déanamh
TUILLEADH (1) ▼
Fágfaidh muid ina dhearmad é. Níor mhaith liom a rá gurb é a ghoid d'aon uaim a rinne sé. Murab é fearacht an fhear fadó leis an ngairleoig aige é: "ní do do ghoid atá mé a ghairleog ach do t'ardú liom".
→
fága
Tá an fharraige ag míniú anuas aríst. Is furasta a aithinte é, agus a bhfuil de na fágaí sin inti. Rinne an bádóir seol inniu, ach ní dheachaigh sé thar bharr na C. D'fhill sé ar ais aríst. B'oibrithe leis a bhí sí déarfainn. Tá sé saothraithe go maith ag an duine bocht agus fuiríocht calaidh air ansin le seachtain.
+
→
fág
Teannaidh anuas. Déanaigí áit díbh fhéin ansin chomh maith agus a fhéadfas sibh. Má tá muid cúng níl muid doicheallach. Ar ndóigh an té is cúng leis fágadh
TUILLEADH (1) ▼
Fág neart aráin déanta le aghaidh an lae amárach — déan
+
→
fágtha
Ní fhaca tú aon duine ariamh ba fágtha a bhí an oíche sin ná mise. Bhí mé amuigh i lár an chriathraigh bháite, an oíche chomh dubh le pic, agus mar bharr ar an dathúlacht an t-ocras ag teannadh liom. Shíl mé nach ndéanfainn eolas choíchin as.
TUILLEADH (1) ▼
Ní bhíonn rud óg ar bith chomh fágtha leis an naíonán. Breathnaigh an t-uan, an lao agus an searrach! Bíonn a gcosa déanta acu faoi cheann uair an chloig théis a mbreithe. Ach cáid a bhíos páiste ag tónachán agus ag lámhacán sula dteaga siúl dó? Bíonn sé scaitheamh maith.
Cé leis a ndearna tú na fágálachaí? … Le cipín. Shílfeá go mbeadh an chréafóig siúd sách briosc lena ndéanamh leis an láí fhéin
+
→
fáideog
Déan bráideog fhíógaí agus gabhfaidh muid ag coinnleoireacht. Tá na crígheannaí sin siar beo beathach le smólaigh agus lonta dubha
TUILLEADH (1) ▼
Déan fáideog den pháipéar sin agus las dom é le aghaidh mo phíopa — maiste; fíóg; figh suas ar a chéile é agus las é ar nós fáideoige
→
fáinnigh
Caithfidh mé éirí le fáinniú lae amárach agus a dhul i ndiaidh coiníní. Tá foghail déanta acu sa ngeamhar sin thuas
→
fálach
Ní chuirfidh muid níos mó sprae (spray) ar an ngarraí siúd faitíos na fálach thuas. Gabhfaidh sé rite linn an oiread a bheith againn agus a riarfas uileag é (an cur ar fad). M'anam muise nach ndéanfadh ceobáinín beag eile aon dochar don gharraí siúd féin mar go bhfuil muid gann
+
→
fána
Déan an seol sin a bhogadh roinnt, nó caithfear thart é agus an doirtim le fána atá orainn
TUILLEADH (2) ▼
Níl leath an chirt leis. Deir siad gur minic a thug tuile fear buile le fána: sin é a fhearacht aigesean anois é. Ní shásódh tada é go dtéadh sé in aghaidh an bhaile uileag, ag déanamh amach go smachtódh sé iad: eisean atá smachtaithe anois
Tá an liúdramán mór seo thuas le fána ar fad anois. Na cléibh a rinne é sin air. 'Sé an portach an buachaill aige!