Foclóir Mháirtín Uí Chadhain
daoithiúlacht
ainmfhocal, baineann
 mí-oibleagáid; dúnáras; danracht; gan a bheith foscailteach ná bronntach; cheal oinigh; neamhfhlaithiúlacht; tútaíl.
+
Tá an daoithiúlacht ag imeacht leis ariamh. Ó, chonaic mise a athair féin, agus ní thabharfadh sé slaidín cairr do Mh. Th. D. a raibh an carr cliste air anseo thíos. Tháinig sé isteach aige, agus d'iarr sé ar son Dé air a thabhairt dhó, agus ní thabharfadh sé saoradh ná séanadh dhó faoi. Scaoil sé amach aríst é, agus a dhá láimh chomh fada le chéile
Is beag dhá chuid daoithiúlachta an méid sin. Chuaigh mé go bun an amhgair críochnaithe leis ag iarraidh an bhodóigín a cheannacht uaidh, ach chomh luath agus a chonaic sé go raibh mé ina diaidh, d'éirigh sé as an margáil ar an bpointe. Ba mhór leis dom í. Sin é an chaoi a mbíonn sé i gcónaí. Ní bhfaighidh aon duine tada uaidh
TUILLEADH (2) ▼
Cá bhfágfadh sé an daoithiúlacht? Níor fhága sé slis ná dual di ina dhiaidh. 'Sé mac a athar ceart é. Ní hé a mhalrait é
Is beag an lua a bheadh aige na geanntrachaí a thabhairt dhom théis gur iarr mé air iad. Cén bhrí ach ní leis féin iad. Sin geanntrachaí a bhí ag lucht an bhóthair agus choinnigh seisean iad nuair a bhí an oirnis thuas ann. Rinne sé a chuid féin dhíobh. Dhá mba leis féin féin iad, nár dhaoithiúil an chaoi dhó gan a dtabhairt do chomharsa — ní áirím nach mba leis. Mhúinfeadh cuid de na daoine críonnacht duit, ach dheamhan a fhios agam an den chríonnacht an cheird sin ach oiread

daoithiúlacht in iontrálacha eile (2)

 
Tabhair chuile shórt dó ach ná hiarr tada air. Ní bhfaigheadh Dia shúlach aon cheo uaidh féin. Daoithiúlacht den tsórt sin a bhain dó féin agus dá mhuintir roimhe. Ba a dhul in aghaidh dúchais dóibh é dá scaraidís le tada, ach chuile rud a bheith craptha isteach acu féin (chucu)
 
dúil
Chuaigh ag an dúil ar an daoithiúlacht air má tá i ndán is go ndeachaigh sé isteach go dtí cuntar teach ósta. 'Sé an chéad uair aige é déarfainn