→
druid 2
Doirt (25)
→
dlúth 1
"Sé'n dlúth a dheilbhightear ar an gcrann deilbh. Cuirtear an dlúth in a aige chuig an bhfigheadóir. Teigheann an t-inneach in a cheirtlín aige (chuige). Cuirfidh sé an dlúth isteach is an seol annsin. Cuireann sé an dlúth ar fhad an bhréidín 'san bhfigheachán. Caithtear é a chur thríd an tslinn agus thrí na h-úghmachaí. Bíonn an dlúth annsin leis an éadach ar a fhad ag dul ó ghairimin go dtí an ghairimin eile. Casann sé suas an dlúth ar ghairimin an tsnátha. Nuair a bhéas sé ag figheachán annsin, déanfaidh sé próistí beaga de'n inneach. 'Sé an t-ainm atá orra eiteáin, agus beidh sé ag caitheamh na n-eiteáin thríd an dlúth 'léar (de réir) mar a bhéas sé ag figheachán. Nachar chuala tú M. Mh. Ph. ag caint ar chaitheamh an smóil. Sin é é. Bíonn sé ag cur tuintí air, nó ag tuinteáil. Ní mór an t-inneach a chaitheamh is 'chuile áit ar an dlúth i gcruth agus go bhféadfaidh an tslinn é a fháisceadh isteach. Tá clár ar an seol — an láimh-chlár — agus bíonn a láimh ag an bhfigheadóir air, dhá dhoirtim isteach agus amach leis an inneach a chur ar an dlúth agus len a chruadhú. Istigh san gclár sin atá an tslínn. Rudaí iarainn atá 'san tslínn. Fáisceann sí an t-inneach isteach ar an dlúth. Bíonn cláirín ar chiumhais an éadaigh, agus teannann sé isteach é 'san tslínn. Is éascaidheacht dó é sin freisin leis an inneach a chur ar an dlúth. Tá sé 'tarraingt an tuinte, adéarfas sé nó chaith sé an tuint: sin é 'léar (de réir) mar a bhéas sé dhá fhigheachán, beidh sé dhá tharraingt air de'n gharumna. Tá an dhá gharumna ann: garumna an tsnátha agus garumna an abhrais. Is mó an t-inneach nach fuláir do'n dlúth caol ná de dhlúth atá sníomhtha reamhar. Bíonn cuid de'n bhréidín a mbíonn leithead ann thar a chéile léar (de réir) mar a bhéas an tslínn … 'San deilbh a bhíos na clannaí. Sin an dá snáth a chur le chéile — dhá snáth dlútha — nuair a bhéas tú dhá dheilbh. Bíonn easnamh agus lán stéige ann scaithtí freisin". (Sliocht as cuntas faoi éadach a fuair mé ó m'athair)
+
→
druid 2
Doirt anuas ag an teine, agus ná bí do do chailleadh féin thuas annsin
TUILLEADH (22) ▼
An bhféadfá an bord sin a dhoirtim anonn scaithín eile, go bhféadaidh na daoine deasú tímpeall na teine?
Ba bheag eile siar a dhoirtfeadh an carr, 'nuair a bheadh sé thíos 'sa trinse
Doirt suas 'san leabaidh; agus fág bínn agamsa
Tá sí ag brath air doirtim isteach in aice an bhaile mhóir, an áit a mbeidh congar (comhgar) aice go dtí braoinín biotáile!
B'fhearr daoib iad a dhoirtim soir chois an chlaidhe as sin, agus gan iad a bheith i lár an bhealaigh
Is gearr go mbeidh mé ag doirtim aníos ó'n bhfairrge anois. Tá mé ionann agus réidh ann
Ar dhoirtim síos dom go dtí ceann an bhóithrín, cé a gheobhfainn rómham thíos ach é aríst
Tá sé in am a bheith ag doirtim 'nan Aifrinn chreidim
Doirt amach uaim … sin é é … níl tú sáthach doirtthe uaim fós = brugh, deasuigh
Doirt amach ó'n gclaidhe sin. Tá sé ar bheidhil tuitim
Dhoirt sé cho fada ó láthair ó J. agus a leig an teach é, agus níorbh fhuláir dó féin gur dhoirt. Bhí an chloch 'san muinchille ag J. dó, ach leigean ar bith a fháil air
Doirt isteach ar an stól roint
Ní dhoirtfeadh sé amháin isteach ar an "sate", le áit a thabhairt do dhuine eicínt eile, ach é in aon-bhléitheach amháin annsiúd, agus gan goir a dhul isteach ná amach thairis. Shílfeá gur leis féin an bus ar fad
Doirt dhíom, nó cuirfidh mé ar shlatrachaí do dhroma ar an urlár thú = teann dhíom
Tá an slaghdán seo anois gan doirtim díom le dul 'un mhíosa = gan mé a fhágáil
Tá an tart ag doirtim leis aríst muis, agus é a bheith ag dul soir = an tart ag teannadh leis; ag teacht air
Bíonn sé ar fheabhas nó go ndoirteann an tart leis. Nuair a dhoirteas, imeochaidh sé roimhe ag ól
Shílfeá go raibh sé ag iarraidh doirtim síos léithe
Doirt léithe sin a mhic ó. Tá an éadáil aice sin = teann isteach léithe; teirigh ag cúirtéaracht léithe
Doirtfidh sé leis an gcailligh anois, de ghrádh an t-airgead a mhealladh uaithe
Má dhoirteann siad siúd isteach leis cuimleochaidh siad sop na geire dhó = má theannann siad, nó má shíneann siad leis; má ghníonn siad carthannas an-mhór air, imreochaidh siad air
Is beag de'n doirtim isteach sin a bheadh ann muis, dhá mbeadh a h-athair ag baile. Dhéanfadh an t-athair cuailín cnámh dhó dhá bhfaghadh sé timpeall a thighe é, agus dheamhan ceo de'n cheart nach mbeadh aige leis