→
dánacht
Teanntás (21)
→
faiteach
Bhíodh muid an-fhaiteach fadó. Dhá bhfeiceadh muid póilí ná sagart ag teacht ghabhfadh muid thar claidhe nó go dteighdís tharainn. Tá teanntás thairis sin sna daoine anois
→
fios
Níor mhaith liom fios a iarraidh ar aonduine faoi rud den tsórt sin, gan an-teanntás a bheith agam air
Rinne sí an-teanntás orm idtosach, ach shílfeá go bhfuil sí a' gabhail 'un coimhighthis liom le goirid pé'r bith cé'n fáth é.
→
baile
Dhá mbeinn ar mo bhealach abhaile, gheobhfainn duine eicínt a ndéanfainn teanntás air, le greim le n'ithe a thabhairt dom, ach 'fear gan airgead imbaile mór, is olc a' lón dó goile géar'.
→
beann
Dhá mbeadh beann ag S. L. ort, d’fhéadfá do rogha teanntáis a dhéanamh air, ach mara bhfuil, ní bheannóchad sé sa mbóthar dhuit, tada leis.
→
buille
Breagh nar fhan sé uathab, a's ní fhéadfaidís an buille feill a thabhairt dó, ach níor bheo é, gan a bheith 'brughadh orra(b) a's a' déanamh teánntáis leo(b) má b'fhíor dhó fhéin. Is olc a chuaidh an teanntás dó as a dheire.
→
aire
Tabhair aire do do chois anois, agus ná déan aon-teanntás uirre, go snadhma na cnámha aríst = déarfaí cainnt de'n tsórt seo le fear a bhrisfeadh a leonfadh nó a chuirfeadh amach a chos; ná luigh ró-mhór ar do chois, nó ná leig do mheadhchan mórán uirre, go bhfása an dá chnámh ina chéile aríst.
→
amach
Is gearr amach ingaol chor a' bith uaim é, agus dheamhan thairis sin de theanntás a rinne mé ariamh leis, ina dheidh (dhiaidh) sin.
→
dochar
Tá buadh eicínt aige. Níl baoghal ar bith nach bhfuil. Níor fhiafruigh sé a dhath dhíom ach an oiread agus atá tusa a fhiafruighe dhíomsa, ach siubhal anall go dtí mé. "Annseo atá an dochar" adeir sé, go leath-fhánach agus rug sé ar na féitheacha faoi'n nglúin, agus bhain sé fáscadh asta. Chuir sé pian bheag orm, ach ba bheag an bhrígh í le h-ais an phian ghártha a bhíodh orm roimhe sin. "Teirigh abhaile" adeir sé. "Tá sí deasuighthe. Ná corruigh í go ceann trí seachtainí go snumaidh (snadhmaidh) sí ceart. Féadfaidh tú a bheith ag déanamh teanntáis uirre annsin i leabaidh a chéile." Sin é an fear a bhfuil an scil i gcnámha aige!
→
dornán
Níl roint punann ná dornán idir é féin ná an cliamhain anois. Measaim nach bhfuil siad an-gheal dhá chéile chor ar bith, ach go mbeannuigheann siad dhá chéile ar aontaighe agus ag teach an phobail. Ach ní dhéanann siad níos aoirde ná sin de theanntás ar a chéile, sílim
→
drogall
Bhí drugall orm aighneas ar bith a chur uirre thárla nachar labhair mé léithe ariamh. Níor mhairg ar bith dhuitse é: bhí tú indon teanntás a dhéanamh uirre
+
→
déan 1
Ní dhéanaim teanntás ar bith air (fc. teanntá[s])
TUILLEADH (1) ▼
Is deacair leis teanntás a dhéanamh ar aonduine
→
déanta
Sé'n diabhal dearg é mara bhfuil tú déanta ar an mbaile sin fós. Breagh nach mbrughann tú orra. Ní fhéadfaidh siad thú a ithe. Buail amach ar cuairt, agus déan teanntás orra. Chonnaic mise laetheamhail fáilidhe ariamh iad, ach tá an iomarca de'n phúcaidheacht ag siubhal leat féin ó a chaithfeas mé a rádh leat …
→
díol 2
Dá mbeadh mo dhíol teanntáis ionnam, bhrughfainn air, ach sin rud nach raibh ionnam ariamh as baile amach
→
dóigh 1
D'fhéachfadh sé len a theacht isteach dhá bhfaghadh sé an dóigh ach ní bhfuair. Ní raibh mé dhá iarraidh. Sháróchadh sé muid ceart críochnuighthe. Cé'n bhrígh, ach ní chuirfeadh an tubaiste ag imeacht é, ó a dhéanfas sé teanntás in áit
→
dúisigh
Déarfá le breathnú air nach bhfuil ann ach codladh in a dhúiseacht, agus nach bhfuil meabhair ar bith ann. Ach deir siad, ina dheidh sin go bhfuil éirim mhór ann nuair a bhainfeadh sé amach 'un cainte. Ach is beag duine a ndéanann sé teanntás ar bith air
Níl mé indon teanntás ar bith a dhéanamh uirre fós, agus marab fhuil ag Dia, tá faitíos orm nach mbeidh ach oiread. Mé féin is cionntaighe. Ní dheachaidh mé roimpe nuair a bhí agam a dhéanamh an lá ar chuir mé amach í, ba cheart dom a dhul ag fear cnámh léithe, ach bhí mé dhá chur ar an méir is fuide igcomhnaí ag ceapadh go dtiocfadh sí aice féin uaithe féin