→
do 1
dúinn (13)
→
daingean
Nach diabhaltaí daingean a cuireadh an claibín ar an mbuidéal ola a bhí annsin an lá cheana, agus go mb'éigin dúinn pionsúr a thógáil in a éadan
→
dall 3
Deir tú go bhfuil sé ionann agus dall. Muise dalladh gan aon-léas air agus dalladh Oisín in a dhiaidh sin, gan dochar ná diabháil dúinne. Ná raibh dall ach é sin
→
deachma
Tá an garrdha curtha anois go dtí an cúinnín sin. Ara fágfamuid ag an deachma é sin. Ní fiú dúinn a dhul dár meárú féin leis, scáth a mbeidh de shochar air = fágtar cúinní beaga scaithtí i ngarrantaí cuir, ingeall ar a bheith ro-aistreánnach, nó iad a bheith ionann agus do-churtha de bharr cloch nó a leitheid. Nó d'fhágfaí cúilíní ingarrantaí cheal leasuighthe scaithtí agus déarfaí an rud céadna leo
→
dealaigh
Níor dhealuigh na diabhail de dhoigheachaí seo liom fós. Tá an tseachtain saothruighthe go maith agam [...]éid a shliocht orra: tiubharfaidh mise gaoth bhuird amach dóibh Dia Sathairn seo chugainn faoin a bheith slán dúinn
Chaith sé múr deannachtach aréir th'éis a dhul a chodladh dúinn: múr clocha sneachta. D'airigh mé ag clascairt ar na fuinneogaí iad. Diabhal a leithide de thormán!
Tá sé imithe faoi dheireadh thiar thall agus go n-imí an diabhal leis, gan dochar gan díobháil dúinne!
→
díobháil
Níor thriomaigh fód ar bith de'n mhóin dúinn i mbliana díobháil a baint sách luath san mbliain
Ní raibh aon-aithne lae air ar fhágáil an tighe dhom, agus ba bheag an díogarnach lae a bhí ann ar Á. D. L. féin. Ach ghiorruigh M. an bóthar dúinn. 'Sé atá deas air. Bhfuil a fhios agad cé'n cheird a bhí air soir ar feadh an bhóthair gur bhailigh muid na F.: ag aithrist ar phuirt na n-éan. Go leagaidh an diabhal éan dár dhúisigh nach raibh sé indon a fhreagairt. Meáirseáil na fuiseoige féin tá sé aige. Tá buadh eicínt aige siúd nach bhfuil ceart.
Is fada síos a ghabhfainn agus gan a fhios agam cá'il mo luach saothair! Bhí mé cheana thíos ann ar bhainis Ph. N. agus dhá mbeadh breith ar m'aithmhéala agam ní thiubharfainn an tabhairt orm fhéin. Agus ba mhór liom a bheadh amhlaidh. Ba ag brughadh ar an doicheall ceart dúinn a dhul ann. Níor fiafruigheadh cá dtáiniceamar, go raibh muid cupla uair ann, agus an uair sin féin ba suarach a caitheadh linn. Aon-ghloine amháin fuisce a fuair mé ar feadh na h-oíche. Dar lán an leabhair sin é an méid, agus ní mé an t-aon-duine a bhí amhlaidh: dá bhfaghadh T. Ph. cead a chomhairle féin, bhí sé ag dul ag déanamh brosna do'n teach. Badh é a dhéanamh leis é. Ní raibh an teine féin ann.
→
domlas
Meastú nachar tháinic sé isteach indé ag iarraidh deoch uisce, ach ní uisce a gheobhfadh sé uaimse ach domblas dá mbeinn istigh roimhe. Ba bheag an luadh a bheadh aige a theacht isteach 'nuair a d'fhéadfadh sé fáirnéis eicínt a thabhairt dúinn faoi'n gcúirt. Baoghal air. Tá sé sin sáthach imeartha agus fios maith aige faoin a bhealach féin
→
droinnín
Teigheamuid síos ar an druinnín sin thíos agus luighfeamuid siar ann ar aghaidh na gréine. Ní fearr dúinn áit a gcuirfeamuid giota de'n lá tharainn