Ná fág an t-airgead sin annsin faitíos na heirimisce. Cá bhfios duit cé a bhuailfeadh isteach agus a chuirfeadh crúib air ingan fhios duit. Ní fear cneasta é gach fear dhá dteagann ar do theallach!

Ní bheadh a fhios agad cé is fhearr ná is measa den bhrotuinn sin. Gach uile dhuine aca ag baint fearasbár dhá chéile. Agus 'ar ndó' cár fhága tú an t-athair!

"Díogha gach síon sioc más buan; díogha na coille iubhar agus feárnóg; díogha na ndaoine droch-bhean", agus rl.

Níl a fhios san diabhal (san tubaiste, san gcatmara etc.) céard a bhíos sé a dhéanamh san mbaile mór gach lá

Féadfaidh duine a bheith fial frasach nuair a thiocfas an ócáide air, agus is corr-uair é sin. Ní hé gach aon-lá a maraíonn Páidín iasc adeir siad

Chuaigh Inín an Rí suas go dtí an fhuinneóig ab airde san gcaisleán agus d'fhéach sí i bhfáinne na feiceála agus chonnaic sí an Gruagach ag teacht agus naoi n-iomairí agus naoi n-eitrí aige is gach coisméig, agus chúig ghleann is gach truslóig

Thóig an inín gach agus a bhfuair sí sna siopaí ach an t-athair a d'íoc an féarach = he had to pay the piper

'Fágfa mise an baile seo, mar tá sé in a chíor-thuaithbhil; A's leanfa mé mo ghrádh fhéin is gach áit dhá bhfuighe mé a tuairisc'

Is beag a' bannuidhe a chuaidh air, a's gach's a raibh in aghaidh.

Tá bean agamsa, a's níor mhór dhom cromnasc a chur uirre. Ní mór léithe a dhul a' déanamh aeir gach Domhnach sa mbliadhain, a's cúram a' tighe a fhágáil ormsa.

Muise is beag an áirge dhó, gach's a bhfuil de thalamh i gciumhais an bhóthair aige. Talamh bradach curásach é.

Gheall tú gine a's punt dom, a's bhí dúil agham cur in a cheann; Culaith ó bhonn go h-uachtar, a's gúna de'n síoda bán; Sin a's a theacht ar cuairt agham, gach neoin a's gach maidin bhreagh; Le luach mo bheinsín luachra a's a bhfuair mé dhá easonóir. ("An Bheinnsin Luachra").

Bhí dath gach bó ar sliabh aca(b) tamall, ach ní mórán le beo, bocht iad anois.

An t-aer dearg thiar, gealach a's grian; An t-aer dearg ó thuaidh, bainne ag na bua(ibh); An t-aer dearg ó dheas, mil ag gach meach (beach); An t-aer dearg thoir, sneachta go frogh (Ceathramha faidhligheachta ar an aimsir).

Níor airigh mé ariamh gur bhuail fonn múisc mé, a's chuir mé [amach] gach's a raibh in mo bholg.

Glacfa mé gach's a bhfuighe mé ach buillí.

Ghlac mé col le droch-uibh an lá faoi dheire, agus chuir mé amach gach's a raibh 'mo phutógaí.

Go gcuire Dia anachain na bliadhna tharainn (adéarfaidhe oidhche chínn bhliadhna, nó ar chríochnughadh oibre, nó ar ghlacadh buidheachais duit faoi chumaoin a caitheadh leat; cuirigcás ag ól gloine fuisce ó chomhursa, nó a shamhail); go gcuire Dia thar anachain na bliadhna muid fhéin a's ar muínntir, agus gach a mbaineann linn! (nó muid fhéin a's ar muínntir, ar gcuid a's ar maoin, nó ar gcuid á's ar mbeithidheach!)

Bhí múineadh ar fhear a's leanbh aca(b) nach bhfaca mé ar a lán; Gach uile nídh dhár thaithnigh liom gan gársamhlacht, gan grabaireacht; Gan focal ar bith arranta, ach a ndéanadh muid de ghreann (sliocht as "an bás" — Colm de Bhailís) (Taghd, fearg nó olc atá i gceist le "arrannta" thuas).

Is beag an áirde atá aige sin ar a' bhfaoistean, níos aoirde ná uair nó dhó gach bliadhain.

Bhí sé ag sciobadh feamainn dearg le trí mhaidin = a dhul san gcladach de shiúl oíche nó deireadh oíche agus an snáth a scoilteadh idtosach ar aonduine eile. Bheadh sé agad uilig annsin duit féin, agus ní fhéadfadh aonduine a dhul in a bharr ort. Ach roinntear an fheamainn dearg in áiteachaí fós. Ceaptar a chion féin do gach duine de réir fairsinge a chuid talúna, agus caitear crainnte annsin uirre.

A Fheichín mhíorúilte (mhíorúiltigh?) go dtuga tú slán mé as gach gábh agus contúirt dá gcastar mé! (guidhe)

"Dhá theach déag a bhí ag Fionn; dhá theine dhéag is gach teach, agus fear agus céad ar gach teallach" = deirtear go mba shin é líon na Féinne

Chaith sí amach na sean-ghréithí ar fad, agus cheannuigh sí fuireann nua. Tá drisiúr ornáilte anois aice. Deir siad go scuabann gach scuab nua glan

I dteannta gach's a raibh d'imnidhe air, chuir fear an phosta tuille air.

Tá sceibhil (scibhil) ar a bholg le gach's a bhfuil istigh aige (sceibhil = an bhuillsceana a chuirtear ar chruaich choirce as cionn na coise)

Tiubhra (bhéarfa) mé isteach an tseachtmhain seo chugainn gach's a raibh briste orm an tseachtmhain seo.

Sin é úll na haithne a mhic ó. Tán droch-fháisc istigh aige. Ó gach leanbh mar a hoiltear, agus gach aige mar a hábhar, adeir siad

Tá faobhar chlaimhe Oscair a mharódh trí chéad ar a aghaidh, trí chéad ar a chúl, agus trí chéad ar gach taebh dhe, ar an rásúr seo = macalla ón bhFiannaíocht é seo, agus cuid de na somplaí eile seo. Maireann siad san gcaint go fiú agus ag daoine nar chuala mórán den fhianaíocht

Síleann an fiach dubh nach bhfuil éan ar bith cho breá len a éan féin = is geal leis an bhfiach dubh a éan fhéin {{(a ghearrcach fhéin); síleann gach máthair gur ar thóin a páiste féin a eiríos an ghrian; falaíonn grádh gráin; más áin linn rud nó duine, ní léar duinn a lochta ná éalann ar bith dhá bhfuil air}}

Ní fiú trumpa gan teanga é, ná gach a mbaineann leis

Faluigh fútha. Tá súil gabha indiaidh táirne aige seo thall ar gach cárta dá bhfuil ag dul amach

Teagann fámairí as gach uile cheaird ar snámh annseo san samhradh

Ní bheadh a fhios ag duine cén puinnte a dtiúrfadh feire an "stage" (árdán: platform) uaidh, agus a gcaithfí anuas indiaidh a mullaigh gach agus a raibh thuas air. Dhá gcaití fhéin dheamhan mórán deora a shilfí i ngeall orra

Tá tusa ag ceapadh go gcaithfear an dream seo amach go gairid. Bíodh ciall agad a dhuine chroidhe. 'Sé an chóir a bhfuil an Government seo ag daighniú. Tá siad ag leigean an oiread airgid amach ar an tír agus go bhfuil gach duine ag maoidheachtáil leobhtha

Bíonn sé annseo gach darna seachtain (chaon darna seachtain) = gacha le seachtain

Is fadó fiannach an lá ó bhí na deachmaí sin ionn. Ní hé an ministéara a chruinnigheadh chor ar bith iad, ach bhí proctéara aige a theigheadh thart. Chuala mé an tsean-mhuinntir ag rádh go mbíodh conacra acu thíos i mB. an Ch. agus go bhfágaidís na h-iomrachaí annsin gan baint go dtigeadh sé féin agus go mbaineadh sé iad. Gach deichmheadh h-iomaire a d'fhágaidís aige. Deantaí an cleas céadna le na stucaí coirce: stoca as 'chaon deich stuca a fhágáil gan tárlúghadh, nó go dtugadh an proctéara leis é. Badh shin é dualgas an mhinistéara. Bhí na daoine in ainm agus an teampall gallda a chothú freisin. Thigeadh na sagairt annsin, agus chaithfidís a ndualgas féin a fhaghail: coirce freisin. Sin é an uair a raibh an chreachadh ionn. 'Chuile dhuine agus a bhuille féin ar an duine bocht. Ba doiligh dhó é a sheasamh eatorra … Ní raibh cur in aghaidh dualgas an tsagairt chor ar bith, ach chloisinn na sean-daoine ag rádh go mbídís ag blaodhach i dtóin an phroctéara an uair a thigeadh sé i gcoinne an deachma, nó dhá dhalladh le scrathachaí ó chúl an chlaidhe. Bheadh rud ar a shon agad dá mbeirtí ort. Chuirfí isteach thú (ins an bpríosún). Ach ní raibh baoghal orru siúd go raibh siad cho h-adhartha agus go mbéarfaí orru. Measaim go mbíodh an ministéara féin ionn scaithtí, mar chuala mé P. N. ag rádh an uair a bhí siad in a bputaigh, go gcuirtí suas leo a dhul isteach ar chúla an chlaidhe ag fuagairt indiaidh an mhinistéara: "a mhinistéirín cá'r fhága tú do bhean?" Deir siad gur sagart a d'ionntuigh, a bhí ins an ministéara a bhí annseo … (Cunntas faoi na deachmaí ins an gceanntar sin ó Sheán Ó Bheáin, Páirc Gharbh, Cearnmór, Baile an Chláir)

"An t-aer dearg thiar (nó dearg dearg thiar adeirtear amantaí) gealach agus grian; An t-aer dearg ó thuaidh, bainne ag na bua'; An t-aer dearg thoir sneachta go fro (fraigh); An t-aer dearg ó dheas mil ag gach (/ɡax/) meach" (tuara faoi dheirge an aeir)

Is deas é mo mháistir scoile muis! Dubhairt sé go raibh sí le máistir scoile a dhéanamh de. M'anam gurb í an scoil atá anois aige, thuas ag réabadh móin uicht annsiúd thuas gach lá

Gach fear dhá mbéarfaidh air cuirfidh sé driog ann

Tá sé thar a bheith deiseamhail a mhic ó. Nach bhfuil dath gach bó ar cnoc aige. Tá agus airgead tirm. Agus ní chaithfeadh sé sciúrtóig in a dheidh sin, le teann crádhas croidhe, dá mbeadh sé in éindigh leat as seo go Breatain.

Ná teigheadh muid ag brughadh ar an doicheall an eadh. Dheamhan an mó ná dhá mbeadh an V2 cocáilte istigh aige orainn anois go bhfanadh muid uaidh. Cé'n bheann atá againn air faoi'n a dhul tamall ar cuairt. Nach leigfeadh fear ar bith bulc gearrbhodaigh scathamh isteach ag déanamh áirneáin. Mara mbeidh seisean 'nós gach duine, ní bhfuighidh sé féin mórán suaimhnis muis. Coinneochthar corr-mhiaróigín (méaróigín) buailte ar an dorus aige

Bhí dath gach bó ar sliabh aige, agus níl bó ná gamhain in a dhoras indiu. Deir siad gur eascainí sagairt a rinne é