→
téigh go
malrait (12)
→
daidhce
Daighce a bhí uirre anocht faoi gur fhága C. annsin aréir í … Ceadh nar chuala tú é sin. In Domhnach rinne sé malrait mná aréir … í seo thiar. Spéir na gréine Sh. Ch. Tá faitíos orm muise gur b'olc an mhalrait aige í: a dhul ó ghiolla na sliogán go dtí giolla na mbáirneach mar adeir fear Ch. Ach mo choinsias is deacair í seo istigh a bheárradh anocht
Cuirfidh sé dalladh mullóg orm nó is cinneamhaint air é, ach dar fiadh má chuireann ní bheidh aige ach malrait uair eicínt = mearbhall, ciméar
→
dearg 1
Sé a gheobhadh dearg é, marach cho h-éascaidh agus a leig sé leis féin. Ní bheadh aige ach malrait ar an rud a thug sé féin uaidh
→
deargán
Flainín geal a bhí ann idtosach ach dhathuigh sí é, agus tá sé in a dheargán anois. Sin é a ghnídís uiliog fadó leis an bhflainín thart annseo. Bhíodh cótaí dearga, agus cótaí gibíneacha agus cótaí cóirighthe aca. Ní fheicfeá a malrait chor ar bith. Déanann na sean-mhná fós é, (n)ach a n-imighidh an líne seo is beag na cótaí dearga a fheicfeas tú. Is mór a d'athruigh an saoghal le scór blianta féin
→
dócúil
Docamhail air le caoi a bheith air. Ó tá indán agus gur chuir sé sin de threampán ormsa, ní bheidh aige ach malrait, dar diagaí
M'anamsa má thaobhuigheann an duine uasal sin an teach seo feasta gurb í fáilte an doichill a bhéas roimhe agus ní thuilleann sé a malrait. Is beag an dochar dhó náire féin a bheith air: ag teacht isteach i dteach ar bith leis an méid a chloiseas sé ann a tharraingt go dtí an chéad duine eile agus a dhá oiread a chur air. Sin í a cheird muise. Nach gránna an béas é ag buachaill óg. Fhobair mise an oíche cheana muise — marach gur casadh S. isteach — an bhróig a thabhairt dó. Ach bhí cás agam a dhul ag tosuighe siúite ar bith agus S. istigh
→
dóirt
Tá an dórtadh as do chuid éadaigh. Bain daot (díot) go beo iad agus cuir malrait éadaigh ort féin nó tolgfaidh tú an t-éag asta sin. Cé'n chaoi a ndearna tú líbín mar sin daot (díot) féin? Ar thom tú thú fhéin ins an abhainn?
Bhí — an domhnuidheacht. An domhnuidheacht tincéaraí atá mé a rádh: ní hé a maltraid (malrait) a bhí ann. Bhí snaidhm de mhaide buailte ort ag 'chuile choirnéal. Is maith a chuaidh mé as nar marbhuigheadh mé. Deirimse cruinneál (cruinniú) leat: cruinneál tinncéaraí!
→
dúidín 2
Ní chasfaí sean-dúda ar bith agad! Tá an tír tóruighthe agam agus gan tada dhá bharr agam. Tá cion ar na dúidíní féin anois, nuair nach bhfuil a malrait ann. Céad slán do'n uair a bhí siad ar scilling!
→
dúlaí
Iasc — Iasc ar fad. Ballach nó bradán nó an ribe róibéis féin mara féidir leis a malrait a fháil … Tá É. bocht an-dúlaidhe ins an iasc. Níl aon-lá dá dteigheann sé chuig an D. nach cinneamhaint air críochnuighthe é nó gheobhaidh sé breac. Ní réidhtigheann sé annsin go h-am suipéir é. Fasair fhataí leis go gcuiridh sé ceas air féin leo ag dul a chodladh dhó … Dheamhan smid bhréige adeirim leat. Sin é a bhuac