Na caoirigh gallda sin, 'siad díogha na gcaorach iad. Deirimse leatsa gurb iad. Níl galra amuigh nach bhfuil dhá mbualadh. Bhí trí cinn acu agam ansin thuas an bhliain cheana, agus bhí cam orthu nuair nach raibh sé ar aon chaora sa tír. Nach bhfuil a fhios agatsa murach gur droch-chaoirigh iad go mbeidís taithithe ar an áit faoi seo, ach dheamhan taithí ná cuid de thaithí

Má tá tú ag iarraidh díogha na talúna a fheiceáil, ná fág amach an áit a bhfuil tú. Téirigh suas sna breaclachaí agus sna diomalachaí atá thuas ansin i mB. an Ghl., agus gan garraí as chuile dheich gcinn intsaothraithe. Tá caitheamh agus cáineadh ar na sléibhte, ach mise i mbannaí dhuit, má chaitheann tú an oiread anró agus easonóra leis an sliabh agus a caitear le na clochair atá thart anseo, go mbeadh rud eicínt de bharr do shaothair agat. An-talamh é an sliabh sin suas má fhaigheann sé giollaíocht cheart. Ach an talamh atá thart anseo, tá sé ídithe — spíonta ag feamainn chladaigh. Nach bhfuil an leac leis ins chuile áit ann

Ní fheiceann muide bratainn ar bith sa tír mar na D. Ní call gaisce ar bith dóibh sin. Díogha na ndaoine. Ar ndóigh ní raibh de leasainm orthu sin ariamh thart anseo ach D. an bhacstaí. Ní raibh tada eile acu go dtí le gairid fhéin ach an bacstaí. Sa saol a tháinig sé go bhfuil tithe móra acu anois. Tá na caisleáin ag titim agus na carn aoileachaí ag éirí a stór

Ara ní chuireann siad tada sna háiteachaí seo ach díogha na máistrí scoile. Deile. Céard atá a fhios ag na daoine le cur ina n-aghaidh. Nach féidir scramachán ar bith a chaitheamh isteach againne anseo, agus cé a bhraithfeas é

Ná bac leis an nglagaire sin. Chuile shórt dhá mbeidh aige sin, is é an sméar mhullaigh é. An síol coirce a bhí aige anuraidh bhí sé molta go haer ag chuile dhuine, ach i ndeireadh na cúise, ní raibh ann ach an díogha. Tá a fhios agamsa é. Cheannaigh mé céad dhe, agus an méid nár loic, rinne sé coirce scéin. Nuair a bhí muid dhá bhualadh bhí sé ina gha duáin as éadan

Maidir leis an mbarr cladaigh (feamainn), níl inti ach an díogha mura gcuirteá ar meaingeals í go díreach, nó ar thalamh soleasaithe. Is beag a bhaintear thart anseo chor ar bith anois í

'Siad na síolta Gaillmheacha an díogha ceart. Cheannaigh muid anuraidh iad, ach loic siad as éadan. Ba dona go deo a chruthaigh siad. Níor tháinig siad chor ar bith. Dhá mbeadh aon teacht aniar iontu, thiocfaidís. Ar aon chor tá siad ag breacadh ar fad i mbliana

Níl tada le fáil anois ó thosaigh an cogadh seo ach an díogha críochnaithe. Tá plúr ag teacht anois agus ní earra ar bith é. Duine ar bith dá bhfuil dhá chaitheamh tá sé tolgtha. Ní taise leis an gcoffee bradach sin é. Sin deargnimh ar chaoi ar bith, hé brí céard a dhéanfas tada eile. Diabhal duine atá dhá chaitheamh sin an fearrde é é ar chaoi ar bith

Más ag tóraíocht an díogha atá tú, ceannaigh Kerry Blues. Déarfá nach bhfuil mórán gaisce ar na Weights, ach is fiú ór iad lena ais siúd. Dhófaidís an carbad ionat agus ní bheifeá seachtain dá gcaitheamh go mbeadh creatán ort. Níor airigh mé aon phuth casachta ariamh gur thosaigh mé dhá gcaitheamh. Ach cén neart atá ag duine air. Is díon déirce le duine cineál ar bith a fháil anois. Bím thart cheal gail scaití, agus tá anam duine orm nuair a bhím ar an gcaoi sin

'Siad togha na bhfataí a bhí i nGarraí an Chladaigh anuraidh, adeir sí. Is beag dá cuid floscaí an chaint sin. Togha na bhfataí i nGarraí an Chladaigh! Ba mhinic leis. Ní fhaca muid ariamh ach an díogha ann

Diabhal a leithide d'fhéar — díogha críochnaithe. Thosaigh sé ag téamh ar an dá luath is a raibh sé coctha istigh san iothlainn agam. Ní leagfadh bó ná gamhain béal air: bhí sé breoite ar fad. Ná bac leis an bhféar a bhíos ar na híochtair láidre sin. Bíonn sé róstalcánta ag rud ar bith

Mo chreach mhaidne ghéar! Thú féin agus do chuid móin Achréidh. Ní fiú cnaipe gan chos í ar ghualainn na móna atá anseo. Nach sceitheann sí as éadan. Agus is luaith ar fad í: a caitheamh síos agus 'sé a bhfuil inti an lasair sin. An méid a chonaic mise de mhóin an Achréidh, díogha amach is amach í. Sin anois tine bhreá ina craiceann an tine sin agamsa. Baineadh an cailín sin in áit a bhfuil móin

D'fhéadfá sin a rá. 'Siad an díogha dháiríre iad. An té atá i gcleithiúnas na gclogs sin, b'fhearr dó imeacht cosnochtaithe. Dá n-imíodh duine sna boinn, is gearr go mbeadh sé taithithe air. An bhfeiceann tú na daoine a bhí anseo fadó. Fear sé nó seachráin a mbíodh bróig ar bith air agus nach acu a bhíodh an tsláinte. Is beag na scoilteachaí a bhíodh dhá gcraplú, ní hé fearacht an dream atá anois ann é

"Díogha gach síon sioc más fuar; Díogha gach coill fearnóg úr; Díogha gach beatha mil más sean; Díogha gach díogha drochbhean".

"Nuair a bheadh mo sprése slogtha séanta; Is na páistí ag géarghol gan aon bhlas; Ansin adéarfainn, céad faraor géar; Go raibh mo phlé leat a dhíogha na bhfear" (As amhrán a rinneadh i Leitir Calaidh, Conamara, suas le cheithre fichid bhliain ó shin)

Díogha na ndíogha atá timpeall na mbólaí sin … Níl aon duine acu le baint as margadh ach an oiread le chéile. Cuid den mhuic an drioball

Beannacht Dé dhuit, ní díogha go dtí iad. Dream ar bith a thosaigh ag dul siar i mbéal an té a chuir a n-athair den tsaol, is daoine gan spioraid iad. Agus tá siad ag beannú aríst don dream ba ciontaí le a ndeirfiúr a chur ó chrích. Dhá mbeinnse ina mbróga, bheinn ar siúl go deo agus go brách go n-éiríodh liom mo shásamh a bhaint as cuid ar a chéile acu

Is mór is fiú dhuit a bheith dealaithe amach uileag ó dhíogha na L. Sin iad an t-uisce faoi thalamh. Is leat uileag iad nuair a bheas tú ag caint leo, ach chomh luath agus a iontós tú do dhroim, tosóidh siad ag ithe agus ag gearradh ort. Sin é a mbéasa. Bhídís ag coiriúint ortsa freisin. B'fhéidir nár chuala tú féin é, ach chuala tuilleadh é. Is maith a rinne tú é agus a bhfágáil ansin

Níl an deoraí féin aige ansin ach duine a fuineadh agus a fáisceadh amach as an díogha. Tá a chomharthaíocht lena chois. An oíche ar chuir muintir Ch. na R. achrann ansin thiar air, bhí claimhe den dream sin in éindí leis. Céard a rinne siad. Baint as ar fad agus a fhágáil ansin go maródh muintir Ch. na R. é murach gur casadh mac Sh. Bh. agus cuid de mhuintir an Bh. L. ann. Chuir siad sin siúl ag imeacht acu. 'Siad a bhí deas air. Dar príosta muise níor chomaoin dóibh J. a shábháil ach oiread. Nuair a bhí deis aige leas a dhéanamh dhóibh, is mó a chuir sé as ná ann dóibh

Ar chuala tú ariamh nuair a thug an C. Peadar Th. — seanathair P. P. anois — anseo gur thug sé roghain dó ar cheithre ghabháltas: gabháltas J. Th. ar an mbaile seo, gabháltas F. Ch. ar an gC. Dh. nó gabháltas Mh. Mh. 'Sé gabháltas J. C. a thóg sé. Sin é an fear a raibh an smál air, agus an mhaith a bhí ag ceachtar den phéire eile ar an ngabháltas sin. Ar ndóigh níl san áit a thóg sé ach driseachaí agus clochair. Níl acra talamh cuir ag gabháil leis. Ach sin é é. Tabhair roghain don bhodach agus tógfaidh sé an díogha

Bhí mise istigh in éindí leis dhá cheannacht. Leag fear an tsiopa anuas cheithre ghiota agus thug sé roghain dúinn orthu. Aon phraghas amháin uileag a bhí siad. Dúirt sé go mba é an t-éadach buí ab fhearr a mbeadh caitheamh ann. Bhí sé an-chrua agus ní raibh aon chosúlacht air go dtréigfeadh sé. Ach ní raibh rud ar bith ag marú mo dhuine ach an ghalántacht. Cheannaigh sé an leamháinín scanraithe donn siúd, agus an chéad mhúr báistí a gheobhas sé ní bheidh folach dó nach mbeidh tréigthe anuas dhá chraiceann. Mar adeireadh P. N.: tabhair a roghain don bhodach agus tógfaidh sé an díogha. Is cuma leis é ach an chosúlacht a bheith ann

Dúirt sí leat ceann ar bith a thogair tú a thabhairt leat, agus d'fhága tú an langa agus an trosc in do dhiaidh, agus chroch tú leat an faoitín! Diabhal bréag nach ait an soláthraí thú. Ó chuala mise ariamh é: tabhair roghain don bhodach agus tógfaidh sé an díogha. Sin é a fhearacht agatsa anois é

Is cumasach an duine thú. D'fhága tú fataí agus feoil agus bláthach in do dhiaidh, agus chuaigh tú ag ól an choffee bhrocaigh sin agus an aráin. Tabhair roghain don bhodach ar ndóigh, agus tógfaidh sé an díogha. Is beag an dochar duit a bheith snoite caite féin agus gan de chothú agat ach é sin

A dhul ag baint mhóna don chouncil nó a dhul ag obair ar bhóithrí — sin roghain an dá dhíogha go siúráilte. Ní ghabhfaidh mise ar cheachtar acu. Sílim go mbuailfidh mé anonn go Sasana áit a bhfuil páí mhaith agus gan buille ar bith

Sin é anois a bhfuil agam — roghain an dá dhíogha. Ach ó chaithfeas mé treabhadh nó tiomáint a dhéanamh, tá sé chomh maith dhom an ceann seo a thógáil. Ní mó ná go fiú dhom a thabhairt abhaile, ach mar sin féin, b'fhéidir go mbainfinn mo ghaisneas as

Is mise atá i dteannta ceart anois, agus gan agam ach roghain an dhá dhíogha: é a chaitheamh amach nó a fhágáil istigh. Má chaithim amach é, beidh sé ag stróiceadh ag iarraidh airgid, agus má théann sé sa gceann sin leis, bainfidh sé amach é. Agus má fhágaim istigh é, caithfidh mé féin imeacht mar ní bheadh a sheasamh agam leis. Tá mé ite liobraithe aige mar atá mé

Is deas an chaoi atá air anois agus é taobh le roghain an dhá dhíogha: an talamh a dhíol agus imeacht, nó an talamh a thabhairt do J. in ómós na bhfiacha atá amuigh aige air. Tuilleadh géar don diabhal aige ó chaithfeas mé a rá leis! Bhí slí agus seifte aige ansin agus tháinig an oiread aige ón dream a bhí i Sasana le trí bliana agus a d'íocfadh a raibh amuigh ar an mbaile. Ach b'fhearr leis ag imeacht dhá ól agus ag gobaireacht má b'fhíor dó féin. Ba in í an gobaireacht eile muis. Chuile shórt dhá raibh sé a cheannacht dhá bhánú. Nach bhfaca mé é ag díol dhá bhullán ansin thoir i mbliana a cheannaigh sé an t-aonach roimhe sin, agus bhí sé deich scilleacha an ceann briste iontu. Cén chaoi a bhféadfadh fear den tsórt sin cúis ar bith a dhéanamh!

I nDomhnach níl ann anois ach roghain an dá dhíogha: í a dhíol ar bheagán, nó í a fhágáil ansiúd go ndéanfaidh sí deannach sna cruacha. 'Sé an áit siar a shaoirsigh móin. Tá siad dhá fáil ann ar bhreith a mbéil féin. Dá mbeadh na daoine gan a dhul ar páí chor ar bith ag an ngovernment ach a gcuid móna féin a bhaint, agus iad uilig a theacht suas ansin ar aon phraghas amháin, tá mise ag rá leat go mbeadh móin ina hór. Ach faigh thusa an dream a dhéanfas é sin. Gheobhair muis!

D'éirigh mé as an dole ar fad. Nach raibh sé chomh maith dhom ar scáth a raibh mé a fháil. Ní raibh agam ach roghain an dá dhíogha ar aon chor: a dhul amach ag obair i lár mo chruóige; sin nó é a chailleadh. Ba deacair do sheanduine bocht mar mise a dhul trí mhíle bealaigh ag obair ar bhóithrí maidin is tráthnóna. Is dona atá mé in ann a dhul chuig an ngarraí féin feasta choíchin

Fuair mé fags agus ní den díogha a bhfuair mé ach oiread. Breathnaigh orthu sin. Togha an Gold Hake amach thar chuntar T. J. Dúirt mé leis nach nglacfainn na Poncánaigh; go raibh siad ródhaor, agus ar aon chor nach raibh siad ag taitneachtáil liom. Chuir sé a láimh isteach faoin gcuntar. ''Sé an bosca deireanach déanach é,' adeir sé. 'Tá mé do m'fholmhú féin. Ná caintigh le aon duine gur uaimse a fuair tú iad, nó sceanfadh ar eitigh mé ó thráthnóna mé'

Deir tú nach den díogha iad. Ní theagaim leat. Ní fonn atá orm a lochtú, ach feictear dhom nach thairis sin de ghaisce atá orthu chor ar bith. Ná bac thusa choíchin le bróig ar bith a bhfeicfidh tú an bonn scartha inti mar sin. Caith i dtraipisí í ar an toirt.

Dar príosta muis, ní den díogha an Ghaeilge atá aige, pé ar bith cá bhfuair sé í. 'Sí atá go blasta aige: Gaeilge na tíre seo. Ní chreidfinn go mba thar tír isteach chor ar bith é murach gur inis sé dhom gur rugadh agus gur tógadh thart síos é. Ach tá sí tógtha anois acu sna scoileanna agus sna coláistí chomh maith agus atá sí againn féin

Mise i mbannaí muis nach den díogha an cupán tae a bhí sí a ól. Bhí sé chomh buí le ór agus shnámhfadh an spúnóg ann, bhí sé chomh láidir sin. Ba bheag ab ionann é agus an scodalach tae agus coffee a bhíos againne. Tá sí siúd ag fáil tae as éadan as Sasana. Deile cé as a bhfaigheadh sí é

Ní fhaca tú a leithide de ghaineamh ariamh. Den díogha ceart é. Más leis é siúd a chur ina theach, is teach gan rath a bheas aige. Níl an gaineamh siúd feilteach do thada

Ní fhaca tusa a chuid talúna chor ar bith. Dhá bhfeictheá, déarfá nach den díogha é. Féadfaidh sé céad caorach a thógáil air i gcaitheamh na bliana i dteannta chaon tsórt eile. Is air nach bhfuil an chlóic