Leag sé amach feaigs Mheiriceá chugam agus ní raibh ann ach "tóg iad nó fág iad"

Bhí sí sin ina beathach chomh tógtha agus d'fheicfeá in do shiúl ionsaí nuair a cheannaigh sé ina gamhain í, ach chuirfeá amach i bhfáinne anois í. Níl bior eanga uirthi. Is beag an dochar di: cuibhrithe sna breaclachaí siúd ó tháinig an geimhreadh agus gan aon ghabháil a chaitheamh ariamh aici. Go deimhin ba chóir dhó náire a bheith air, amhgar a thabhairt do bheathach ar bith mar siúd

Tógfaidh muid an féar le faitíos na fálach thuas. Níl aon dea-ghotha ar an spéir sin ó dheas. Níorbh fhiú dhúinn a ligean amach beag ná mór ar scáth an scaláinín sin

Coinicéar mhór aniar ó sheanchladaí í, a tógadh ar bhairnigh agus ar chnuasach cladaigh. Nach bhfuil an oilltiúlacht ag briseadh amach thríthi!

D'oscail sé leabhar an chuntais agus thosaigh sé ag inseacht amach dhá raibh istigh, a raibh tógtha agam (siopadóir)

Thógfadh sé páirt an duine thar baile amach in aghaidh a dhuine fhéin.

Is diabhlaí an sraith feamainne — feamainn reatha — a chonaic mé amach ó charraig Bh. T. inné agus mé ag tógáil na bpotaí

M'anam gur fiannaí mór é. Ó L. a thóg sé uilig iad. Ní raibh cinneadh go deo le L. Ní raibh aon dhuine de sheacht gcatha na gnáthFhéinne dhá raibh i bhFormaoil na bhFiann nach raibh sé in ann a inseacht amach i ndiaidh a chéile. Déarfá go raibh meabhair chinn aige

Ní chuirfidh mé fiacail ann. Déarfaidh mé amach leat é gan frapa gan taca, tóg orm é nó ná tóg

Bhí mé istigh tigh N. inniu ag breathnú ar ghléasannaí cairr, agus má bhí féin, is daor dochrach an áit sin. Má thógann tú páipéar chúig phunt amach ansiúd, tabhair póg dhó (ní fheicfidh tú aríst é de bharr a dhaoireacht agus atá gach rud ann)

Chuala mé caint orthu — na deachmaí atá tú ag rá. Bhí a leithidí ann a mhaisce. Deir siad nár híocadh iad sin ariamh gan ár agus fuil. Don teampall gallda a bhí siad ag dul. Chloisinn S. Mh. A. ag cur síos air fadó, gur chuala sé ag a sheanathair go raibh siad dhá gcruinneáil thiar anseo uair ar Dhúiche an Ch. Bhí póilíos ann ar chuma ar bith, agus rún acu a mbaint amach den bhuíochas. Chruinnigh tír is talamh ann, le pící, le corráin nó arm ar bith ba túisce acu. Chuala an sagart a bhí anseo thiar é. Níl a fhios agam cén sagart a bhí ann san am. Bhuel tháinig sé aniar ar chuma ar bith. Chuaigh sé chun cainte lena póilíos agus lena báillí. Murach go ndearna sé eadarascán an lá sin bheadh cuimhne air. Bhí muintir na háite líofa ceart ag achrann. Dheamhan a fhios agam féin ar mhaith siad na deachmaí dhóibh nó nár mhaith, ach níor tógadh aon deachma an lá sin. Ní mheasaim gur tógadh ná níos mó, ach leisce na bréige níl a fhios agam ar tógadh nó is nár tógadh … Tá sin céad bliain go láidir. Ara tá agus i bhfad lena chois. Bheadh sé sé scóir nó seacht scóir blianta ó bhí seanathair Sh. Mh. A. ina mhaith — dhá mbeadh sé taobh leis

Tháinig siota agus bhailigh sí léithe a raibh de dheannach agus de bhileogaí agus de pháipéir ar na portaigh. B'aisteach an cosán a thóg sí: aniar tharainne, soir ar chuid Sh., síos ó dheas go dtí P. Mh., siar aríst ar roinn J., agus soir ó thuaidh ansin ar chuid Bh. agus ar roinn J. F., gur bhailigh sí amach ó thuaidh as ár n-amharc. Nuair a chuaigh sí chomh fada le J., d'fhuagair muid féin air — ní fheicfeá é lena raibh de dheannach ann — an sleán nua a fhágáil ina dhiaidh. 'B'fhéidir,' adeir sé, 'go dteastódh sé uaim. Nach ndeir siad go bhfuil móin sa mbruín fhéin.' B'uafás é an siota siúd

An Crann Deilbh: "de mhaidí coille a dhéantaí iad. Chaití a dtomhais le riail le fad áirid a bheith iontu agus leithead áirid sna maidí trasna. Dhá chuaille a bheadh ann agus dhá mhaide trasna. Rinne P. M. Mh. ceann acu dhúinne anseo. Níl a fhios agam cá'il sé anois: ag imeacht i chuile áit a mbíonn deilbh le déanamh. Tá sé chomh maith dhúinn anois sneachta a chaitheamh ar a lorg chreidim. Ní deilbh a dhéanfas muide go brách aríst. Ní bheadh na gearrchailí sin in ann aon deilbh a dhéanamh …" Cur síos an tsnátha ar an gcrann deilbh (nó crann deilbhe; tá an dá leagan aige) "an dá chuaille a chur ina seasamh ansin le balla: ceann ag corr na fuinneoige agus an ceann eile tuairim is ag giall an dorais. Ní bheidís chomh hard leis an áiléar sin baileach. An dá mhaide trasna a chur suas orthu: ceann in íochtar agus ceann in uachtar agus iad ag dul isteach iontu in eangaí mar a bheadh leaba. Bíonn rungaí ar nós dréimire sa dá mhaide a bhíos ina seasamh ar a n-éadan: an t-éadan de na cuaillí a bhíos leat. Bíonn buimbiléad tuí ar an urlár agus dhá cheirtlín shnátha air, i riocht is nach mbeidh an snáth ag dul ar fud an tí ort. Ní dhéanfadh sé cúis duit tointe fada na hóinsí a bheith agat! Ansin tosóidh tú ag cur an tsnátha síos ar an gcrann. Crios a dhéanamh an chéad uair. Comhairfidh siad an oiread seo banláí (bandles) den tsnáth — an méid banlámh a bheas le dul san uige (/ɴ′eɡ′ə/) sin. Cuirfidh siad síos an snáth sin ar an gcrann agus beidh siad dhá chur sin síos choíchin nó go mbeidh a ndóthain thíos. Tosóidh siad ar an bpionna (runga) íochtair ar an taobh seo — taobh na ciotóige — agus tabharfaidh siad leo suas é ar na pionnaí — dhá chur orthu ar fiar — ach gan snaidhm ar bith a chur air ar an bpionna, nó go dté siad go barr. Anonn trasna ansin agus anuas ar an deis chéanna ar an taobh eile ó runga go runga go dteaga siad go talamh. Anall trasna go dtí an áit ar thosaigh siad agus ar ais aríst ar an gcaoi chéanna, nó go mbeidh deireadh na gclannaí thíos. Bíonn dhá phionna dhéag suas ar airde na maidí. Scaití bheadh agus tuilleadh. Féadfaidh siad tuilleadh rungaí a chur ann de réir (léar adúirt sé) mar a fheilfeas dóibh. Tugtar céadta sa deilbh den uige léar (de réir) mar is maith leat leithead a bheith ann. Féadfaidh siad hocht gcéad (snáth) nó seacht gcéad a chur ann. Mura mbeadh ann ach seacht gcéad, ní bheadh aon leithead ag an snáth nuair a bheadh sé deilbhthe. Beidh leithead ag hocht gcéad. Nuair a bhíos an oiread seo clannaí thíos ar an gcrann buaileann siad sreangáinín ar an méid sin. Céad a bheadh ansin. Beidh farasbarr leithid san éadach léar (de réir) mar a ghabhfas céadta ar an gcrann. Féadfaidh tú deilbh dhá shnáth a dhéanamh nó dhá shnáth dhéag nó scór má thograíonn tú. Chonaic mé chaon chineál acu. Bíonn chúig chlannaí fichead i chuile chéad. Ní foláir fios a bheith agat cé mhéad céad ann shula bhaineas tú den chrann deilbh é. Nach in é an fáth a gcuirfidh tú síos air é. Comhairfear na clannaí amach ina gcéadta. Beidh an bhean nó an fear atá ag deilbh ag siúl i gcónaí i gcónaí. Ní fheilfeadh dhuit aon bhuille marbh a ligint in do chuid oibre dhá mbeifeá ag deilbh. Is maith an píosa de lá a chaithfeá ag deilbh giota. Sa ngeimhreadh bheifeá an lá leis ar fad. … Nuair a thógtar anuas den chrann é, bíonn an-fhad ann. Bhuailfeadh tú snaidhm nó crios ar chaon chloigeann dhe ansin, agus déanfaidh tú suas ina throisleáin é mar a bheadh gruaig mná ann go díreach. Sin í an uige. Tá sé faoi réir ansin le dhul ag an bhfíodóir … Gan amhras is aon tsnáth amháin a bheas ann. Dhá mbriseadh an snáth sa deilbh, ghreamódh sí ar an bpointe den chuid eile den tsnáth é. Chuirfeadh sí snaidhm air … " (Giota faoi dheilbh shnátha a fuair mé ó m'athair. Rinne sé féin an obair go minic)

Tógadh é faoi dheireadh thiar thall. Nár theaga sé amach choíchin muis! Is iomaí mailís atá déanta aige ar dhaoine bochta ó thosaigh sé ag díolachán ansin.

Ní raibh an oiread caitheamh i ndiaidh aon duine dhár thóg mé ariamh agam agus a bhí agam i ndiaidh Sheáin. Chuir sé duifean ar mo chroí an lá ar fhága sé an teach amach

Téirigh suas 'na phortaigh agus bíodh na goigíní agus na dúcháin siúd a thóg muid an lá faoi dheireadh giogáilte suas agat ach a sroiche mé féin suas amach sa lá. Bhí beithígh Sh. ag ruatharúch ann le teaspach inné agus nach bhfuil a fhios agat go maith gur chuir siad cuid acu in aer

Bhí cladach móna thuas ansin ar na portaigh againn murach a bhfuair sí de dhiomalú ó na gasúir bhradacha sin. 'Siad a chuirtí ag iarraidh aistireachaí i gcónaí, agus ba chuma leo sin ach a tógáil caoi ar bith ba túisce acu. Tá sí thuas ansiúd anois ina bhrachlainneacha amach ó bhéal na gcruacha, agus gan deoir as aer nach bhfuil ólta aici. Tá cion dhá lorry móna ann. Is mór an carghas breathnú uirthi

An bhfaca tú aon duine ariamh atá in ann píopa a dhiúgadh mar é. Coinníonn sé ina bhéal é, ag baint pluimíní as, nó nach mbeidh gráinne ar a thóin. Shín mé píopa anseo aige oíche, agus níor fhága sé a dhuth ná a dhath ann. Cén bhrí ach go raibh sé lán go drad. Níor thóg sé as a bhéal go ham suipéir é. Beirim féin ar an bpíopa agus tosaím ag breathnú siar ann, agus ag breathnú siar ann, féint a mbraithfeadh sé go raibh milleán agam air, ach ar ndóigh mo léan fuair tú amach é!

Is mór de na gasúir seo thoir nár dlíodh an dá phunt dóibh, a fuair é. Ach ní fhaca mise aon cheo ag teacht amach ariamh sa saol nach mbeadh éagóir ina bhun nó ina bharr. An bhfeiceann tú aos óg an bhaile sin. Ar chuala Dia ná duine aon fhocal Gaeilge acu ariamh. Dheamhan é muis, le mo chuimhnese ar chaoi ar bith, mura mbeadh focal a thógfaidís uaimse nó uaitse, agus leagan acu ar an bhfocal sin fhéin. Ní taise do na gasúir atá ann anois é ach oiread. Agus tá siad ag fáil dhá phunt na Gaeilge ina dhiaidh sin. Meas tú nach in caimiléireacht. Ach má abraímse (má deirimse) nó thusa nach bhfuil sé dlite dhóibh is drochdhaoine muid. M'anam nach ea, nach gur gearr gur bainte dhúinn (dhínn) féin a bheas sé. Tá an power acu a mhic ó!

Má tá i ndán is go dtabharfar chun cúirte thusa, tóg M. Sin é an dlíodóir. Tá sé an-doghrainneach go deo sa gcúirt. Má tá i ndán is go mbeidh fear ag tabhairt fhianaise agus go gceisneoidh sé siúd é, cabálfaidh sé é dhá mhíle buíochas. 'Sé atá in ann. Freagróidh tú é siúd feicfidh tú féin air. Nó mura bhfreagraí, beidh sé in t'éadan go brách nó go dtuga sé amach as do chreatlaigh é. Siúd é an buachaill acu. Níl aon mhaith a bheith ag dul anonn ná anall leis. Má tá clár na fírinne agat, níl aon bheann agat air, ach mura bhfuil, tá sé in ann drochdhíol a thabhairt ort. Chonaic mé mac D. ansin thoir ag athrú dathannaí aige

Tháinig sé isteach lá thiar i S. B. 'An bhfuil fáilte romham,' adeir sé. Sin leathfhocal a bhí aige. 'Tá,' adeir bean an tí, 'fáilte an duine dhoicheallaigh.' Níl a fhios agam ar dhúirt sí in aon turas í nó nár dhúirt, ach thóg seisean suas é, agus d'iontaigh sé amach aríst. Ba mhaith an oidhe an méid sin é. Bhí an iomarca nathaíochta agus cóirí catha ar fad aige

Má b'fhíor go raibh chuile Éireannach i Sasana le tógáil agus le cur amach sa gcogadh den bhuíochas. Diabhal Éireannach ar bith a tógadh ar a shon sin mura raibh a chiontsiocair féin leis. Duine ar bith a bhí ag iarraidh fanacht as an arm b'fhurasta dhó a dhéanamh. Chonaic mise é. Is minic doicheall mór ar bheagán fearthainn adeir siad. Ba é sin a fhearacht ag na hÉireannaigh i Sasana é. Bhí an tÉireannach in ann a rogha rud a dhéanamh i Sasana. Nach raibh na Sasanaigh ag creathadh ina gcraiceann rompu

Thóg mé staic dheas de mhaide donn réidh thuas sa bportach anuraidh, agus chuir mé d'anró orm fhéin a thabhairt anuas abhaile anseo. Chaith mé ansin amuigh é go dtéinn dhá shnoíchan nuair a gheobhainn ionú air. Dhá lá a bhí sé ann, nó gur scuabadh é de shiúl oíche. Ar an mbaile soir a chuaigh sé freisin. Fuair mé lorgachaí na gcos, agus bearnaíochaí leagtha go talamh amach go C. na gC. Ghoidfidís an tsúil amach as do cheann a dheartháir mo chroí thú, mura mbeifeá dubhairdeallach

Rinne sé dorna méire leis an mbean a bhí roimhe amach ar an tsráid. D'iontaigh sí thart agus dheamhan easna dhó nár thosaigh ag sméideadh uirthi. Lady mhór a bhí inti, de bhean bhreá dhathúil. Ní raibh faitíos ar bith orm féin, ach go bhfaigheadh sí tógtha an bheirt againn. Ní raibh cás ar bith agam annsan — 'sé a bhí sé a thuaradh dó féin ar aon nós — ach ní raibh aon dúil mhór agam féin a dhul sa mBlackhole

Mac doscúch ceart é. Bhí a raibh de thincéaraí ó Bhreatain thoir ansin thoir oíche agus iad ag lascadh a chéile. Ní raibh doras sa mbaile nach raibh glasáilte. Bhí sé ag cinnt ar na póilíos a gcoinneáil tógtha. Dar fia shiúil seisean amach ina gceartlár, agus ní le dhul ag déanamh eadarascáin é ach an oiread, ach le dhul ag bualadh é féin

Chaith mé an lá ag coinneáil cigarettes leis. Dheamhan an ceann féin a thug sé dhom. Bhí go maith nó go raibh mé féin feidheartha tráthnóna. Sin é an uair a tharraing sé amach nuitín beag bídeach nach dtógfá as an lathach, agus shín sé anall chugam é. Ba in é an déirce dhá chuid féin don bhacach ar chuma ar bith

Chuala mise fear aniar amach ag rá go dtógfá na muiríní ar dhíthrá rabharta móir sa tseanfharraige, ach ní maith go gcreidim é. Ag cumadh a bhí sé sílim

Áit ar bith a bhfeicfidh tusa an mearbhall sin sa lagpholl tá dúch ansin. Bíonn mar a bheadh ola ann os a cionn, agus an dúch thíos in íochtar. I seanphortaigh is fhearr a gheofá í. Is mór a tógadh ariamh di thuas ar Dh. an Bh. Sna sean-lagphoill sin atá ag D. Sh. siar ó Ch an Gh. a d'fhaigheadh na trí bhaile seo í. Dhá mbeadh láí nó sluasaid agat, ní raibh call dhuit a dhéanamh ach a cur síos go híochtar agus an láib a thabhairt aníos léithe. Bhíodh muid ag cur feacannaí fada sna lántaí mar bhíodh an-domhain i gcuid de na poill. Nuair a bheadh sí aníos ar bruach agat, chaithfeá an láib a bhaint aisti: ní thabharfá abhaile leat ach an dúch. B'fhurasta a aithinte an dúch. Ní bheadh ort ach a diurnadh agus a tabhairt amach ón gcuid eile den lathach. D'fheicfeá an mearbhall inti i gcónaí. Thugadh muid abhaile le ancaird nó le buicéid nó le tobáin, nó rud ar bith ba thúisce agat í. Chuirfeá síos an olann ansin i bpota in éindí leis an dúch agus d'fhágfá thíos ar feadh an lae uileag í. Níor mhór den olann a bheith bruite as ruaim roimhe sin agus gan gionnóid (deannóid) shalachair a bheith ar a corp. Dhá mbeadh, ní dhathódh do chumhachta í. Ní bheadh aon ghlacadh aici leis an dath. Nuair a bheadh sí ar an tine níor chall di a bheith thar chnag, ach chaithfeá a coinneáil brúite agus measctha. Chaithfeá amach ansin ar chiseoig í agus nífeá aríst ar uisce í. Chuirfeá amach i gcliabh ansin í nó go dtriomaíodh sí. Í a spíonadh ansin. Ba in é an deis le dath dubh a thabhairt uirthi. Dhá mbeifeá ag iarraidh dath buí … (sliocht as cuntas a thug m'athair dom ar dhathú olla)